پیشنهاد مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به شورای عالی فضای مجازی: فعالیت استارتاپ‌های آنلاین با احراز صلاحیت مقطعی
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به شواری عالی فضای مجازی و شورای اجرایی فناوری اطلاعات پیشنهاد داده تا کسب و کارها آنلاین در دوره زمانی محدود ۶ ماه تا یکسال درگیر دریافت مجوزهای مختلف از سوی نهادهای گوناگون نشوند و فارغ از دریافت مجوزهای مختلف با احراز صلاحیت مقعطی و برخط اجازه فعالیت داشته باشند و در صورت ادامه دار بودن فعالیت کسب و کار به دریافت مجوزهای لازم اقدام کند.
محمد جواد هادی، معاون تسهیل تجاری و توسعه کاربردهای مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در نشست «تجارت الکترونیکی،بایدها و نبایدها» در ششمین نمایشگاه تراکنش با اعلام این خبر گفت: « البته هنوز این پیشنهاد مورد تصویب نهادهای ناظر قرار نگرفته است و برای اجرایی شدنش نیاز به توافق تمامی طرف‌های درگیر با موضوع است.»
معاون تسهیل تجاری و توسعه کاربردهای مرکز توسعه تجارت الکترونیکی همچنین اعلام کرد این مرکز به تازگی رتبه اعتماد الکترونیکی را راه اندازی کرده است. رتبه اعتماد ستاره‌های زیر نماد اعتماد الکترونیکی است که کسب‌وکارها پس از دریافت نماد الکترونیکی، براساس شاخص‌هایی آن را دریافت می کنند.
او در مورد نماد اعتماد الکترونیکی گفت: «براساس قوانین و مقررات تجارت الکترونیکی، یک کسب و کار باید الزاماتی را رعایت کند. رعایت الزامات قانونی از سنوات قبل در قالب مجوزی که توسط مرکز توسعه تجارت به عنوان نماد اعتماد الکترونیکی در نظر گرفته شده بود،اعطا می شود. هفت مرحله برای دریافت نماد اعتماد الکترونیکی وجود دارد. احراز هویت، تایید صلاحیت و دسترسی فنی به سایت و بحث احراز مکان و اطلاعات تماس و غیره که با بررسی این موارد در پایان به کسب وکار موردنظر نماد اعتماد داده میشود.»
او ادامه داد: «در بخش احراز صلاحیت با توجه به گروه کالا و خدماتی که فرد در سایت خود عرضه می کند، طبق قوانین در حوزه‌های مختلف ۱۷ مجوز کالا را بررسی می کنیم.اگر در حوزه بهداشت است، مجوز از وزارت بهداشت یا سازمان سلامت و دارو را بررسی می کنیم. اگر در حوزه رسانه‌های دیجیتال فعالیت می‌کند مجوزش از وزارت ارشاد مورد بررسی قرار می‌گیرد.»
به گفته هادی مفهوم اعتماد مفهومی طیفی است و صفر و یک نیست، به باور او نماد اعتماد هم مبنای اعتماد مرکز توسعه تجارت برای خرید اینترنتی است و مصرف‌کننده نیز براساس رتبه اعتماد که همان ستاره‌های زیر نماد اعتماد الکترونیکی است می‌توانند تصمیم بگیرند که به سایت اعتماد کند یا خیر.
براساس گفته هادی پیش از این مرکز توسعه تجارت خیلی دقیق ساز و کار رتبه اعتماد و تخصیص ستاره‌ها را به کسب وکارها را اجرایی نکرده بود و به تازگی درحوزه کسب و کارهای کوچک و بزرگ رتبه اعتماد را نیز راه‌اندازی کرده‌اند.
هادی همچنین عنوان می‌کند که کسب وکارها براساس الزامات قانونی نماد اعتماد الکترونیکی دریافت می‌کنند و پس از آن براساس سوابقی که از کسب وکارها دارند و سوابق نظارت مانند تخلفات و شکایاتی که مشتری می‌کند و نحوه رفتار کسب وکار با مشتریان خود مفهوم رتبه اعتماد شکل می‌گیرد و ستاره زیر نماد را دریافت می‌کند.
به اعتقاد حاضران در نشست «تجارت الکترونیکی،بایدها و نبایدها» درمورد نماد اعتماد باید به صورت گسترده اطلاع‌رسانی و آموزش داده شود
او در صحبت‌های خود با بیان اینکه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی دو اقدام مهم برای صدور نماد اعتماد انجام داده است، گفت: «اول اینکه فرآیند صدور اعطای نماد الکترونیکی را به صورت سیستمی انجام می‌دهیم یعنی افراد متقاضی می‌توانند حتی در ساعت غیرکاری هم درخواست نماد اعتماد دهند و اگر شرایط لازم را داشته باشند، می‌توانند به صورت برخط نماد اعتماد را دریافت کنند. برخی از گروه کالایی که مجوز پیش نیاز دارند، به صورت برخط استعلام می‌گیریم. یعنی به این صورت فرآیند اعطای زمان صدور نماد ۱۵ روز بود که به کمتر از یک روز رسیده است. دریافت نماد با توجه به نحوه سرعت کاربر در تکمیل فرم‌ها و بررسی تصویر مجوزها متفاوت است.»
هادی در ادامه افزود: «مرکز ملی فضای مجازی سال گذشته از ما خواست تا این مراحل را راستی آزمایی کنند. عملیات را تست کردند و چندین جلسه باهم برگزار کردیم. تیرماه امسال آقای فیروزآبادی، رییس مرکز ملی فضای مجازی به آقای روحانی نامه ارسال کرد که فرایند اعطای نماد اعتماد الکترونیکی به یک روز به صورت میانگین کاهش پیدا کرده است.»
هادی اعلام کرد که آنها به شورای عالی فضای مجازی و شورای اجرایی فناوری اطلاعات و چند نهاد مرجع پیشنهاد داد‌‌ه‌اند تا در دوره زمانی محدود کسب و کارهای جدید و قدیمی درگیر مجوزهای متعدد نشوند و فارغ از مجوز با احراز صلاحیت مقطعی و برخط اجازه فعالیت داشته باشند و اگر فعالیت کسب و کار ادامه دار بود، بعد از شش ماه تا یکسال ملزم شوند تا مجوزهای لازم را اخذ کند. براساس گفته‌های هادی این موضوع باید مورد موافقت نهادهای بسیاری قرار گیرد و هنوز مرکز توسعه تجارت پیگیر این موضوع است.
درمورد نماد اعتماد اطلاع رسانی شود
در ادامه این نشست پیمان طبری، مدیرعامل شرکت ایران کیش با اعلام اینکه مرکز توسعه تجارت در کنار اهدای نماد اعتماد الکترونیکی نسبت به آن نیز اطلاع رسانی کند، گفت: «عموم مصرف‌کنندگان باید به این آگاهی برسند که رتبه اعتماد شامل چه شاخص‌هایی است. بیشتر مردم این نماد و رتبه اعتماد را نمی‌شناسند. وقتی اطلاع رسانی شود ارزش این نماد هم افزایش پیدا می‌کند. وقتی مردم با آگاهی از رتبه اعتماد از سایت‌ها خرید کنند، به این صورت میزان رضایتمندی مشتری هم بالا می‌رود.»
او ادامه داد: «پیچیده بودن یا طولانی بودن کسب نماد اعتماد از دیگر مشکلات است. فعالیت بسیاری از سایت‌ها به پرداخت و خرید اینترنتی ختم میشود. می‌توان امکانی را فراهم کرد تا بتوانیم به عنوان pspها به کسب و کارها کمک کنیم این نماد را دریافت کنند. برای بسیاری از سازمان‌ها به خاطر بروکراسی دریافت نماد اعتماد دشوار خواهد بود.»
به گفته طبری کسب وکارها تا نماد خود را دریافت نکنند، نمی‌توانند فعالیتشان را شروع کنند، به همین خاطر طبری درخواست کرد تا به کسب وکارها مهلتی مشخص داده شود تا پس از ثبت نام برای دریافت نماد به صورت موقت بتوانند فعالیت خود را آغاز کنند تا روند دریافت نماد اعتماد طی شود. او همچنین بیان کرد: «یکسری سازمان‌ها چون سازمان‌های دولتی نیاز ندارند نماد اعتماد دریافت کنند. اگر در لیست این سازمان‌ها تجدیدنظر شود، خوب است. چون کسب و کارهای موفقی هستند که می‌توان به آنها اعتماد کرد و بدون دریافت نماد فعالیت کنند.»
به کسب وکارها قوانین را آموزش دهید
در این نشست همچنین علی نجات، معاون مدیر نظارت و پیگیری معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور هم با بیان اینکه سایتی که دارای نماد باشد، نماد به فعالیت آن سایت رسمیت می‌بخشد، گفت: «از مرکز توسعه تجارت انتظاراتی داریم. بسیاری از افراد که به ما مراجعه می کنند یا مرتکب جرمی می‌شوند، اصلا در این حوزه آموزش ندیده‌اند. اصلا با قانون جرایم رایانه‌ای و قانون پولشویی و حتی در مورد قانون صنفی خود هم آشنا نیستند.»
به گفته نجات بسیاری از کسب وکارهای یکسری اطلاعات را افشا می‌کنند که افشا آن داده‌ها خلاف قانون است؛ اما نمی‌دانند اطلاعاتی که از مشتریان دریافت می‌کنند، محرمانه است یا نمی‌دانند که باید در بحث احراز هویت در حد ضرورت اطلاعات دریافت کنند و نباید همه داده‌ها در اختیار این کسب وکارها قرار بگیرد.
آنطور که نجات می‌گوید سایت‌هایی که نماد دارند درکنار اینکه باید احراز هویت (kyc) را انجام دهند، باید آموزش هم ببینند. او همچنین بیان کرد: «این کسب وکارها حتی با هزینه شخصی ایجاد شده و هزینه‌ای برای دولت نداشته است. به دولت هم مالیات می‌دهد و نیاز به حمایت دارد. اگر برای چند جوان در دادستانی پرونده‌سازی کنیم چه دردی را دوا کردیم؟ جز اینکه دانش و کسب و کار و آینده او را از بین بردیم. قبل ازاینکه این اتفاق بیفتد باید او را آموزش دهیم و نماد اعطا کنیم.»