ارز دیجیتال بانک مرکزی، تهدید، فرصت یا ضرورت
طراحی ارز دیجیتال در ایران باعث هوشمندی اجرای سیاست‌های اقتصادی در میان خانوارها و دهک‌های جامعه میشود که بسیاری از آنها را در معرض ورشکستگی اقتصادی قرار داده است.
به رسمیت شناختن پول دیجیتال در کشور یک فرصت است، در حالی که همچنان ساختارهای بسیار محافظه‌کارانه‌ای برای نهاد پولی ما پابرجا مانده است. درواقع به واسطه محافظه‌کاری نهادهای سیاستگذار و تنظیم‌گر این حوزه و همچنین برخی از بازیگران که برخوردار از این سیاست‌ها هستند، سرعت تحول دیجیتال در این عرصه کاهش پیدا کرده است.
کارشناسان معتقدند ما باید سیاست‌های پولی و بانکی خود را برای پذیرش یک پول دیجیتال به رسمیت بشناسیم، زیرا بخشی از تبادلات مردم در کشور مبتنی بر پول دیجیتال است. همچنین ضرورت استفاده از پول دیجیتال به واسطه مزایایی که خلق می‌کند بر کسی پوشیده نیست و تعلل نهادهای سیاستگذار و قانونگذار فرصت را از دست می‌دهد.
نزدیک به شش سال پیش نمی‌دانستیم که می‌توانیم روی تلفن همراه خود خرید اینترنتی انجام دهیم، تاکسی بگیریم، سفارش غذا بدهیم و غیره، اما امروز برخی از دارایی‌ها را می‌توان با ماین کردن به یک ارز دیجیتال تبدیل کرد. ارز دیجیتال یک تهدید نیست، ارز دیجیتالی که در نهادهای خارج از حاکمیت جمهوری اسلامی ایران است، می‌تواند برای ما تهدید باشد. برخی به آن فرصت می‌گویند، اما تعلل ما این را به تهدید تبدیل می‌کند.
بنابراین بانک مرکزی باید محدودیت‌های ناشی از پول سنتی را تغییر دهد و پول دیجیتال را به رسمیت بشناسد. در این صورت می‌توان در یک بازار رقابتی مشارکت کرد و تجارت بین‌الملل خود را با نهادهایی که حاضر به همکاری هستند با ارز دیجیتال توسعه داد، در غیر این صورت، سال‌های آینده حسرت زمان‌های از دست رفته را می‌کشیم که نتوانستیم از این فناوری بهتر استفاده کنیم.
به گزارش سازمان فناوری اطلاعات ایران، امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات در رویداد آنلاین «ارز دیجیتال بانک مرکزی، تهدید، فرصت یا ضرورت» با اشاره به هم‌پوشانی میان حوزه بانکداری و فناوری اطلاعات اظهار کرد: تاریخچه ارتباط میان این دو حوزه نشان می‌دهد طی چند مرحله سیستم‌های حسابداری و بانکی، ابزارهای فناوری را با هدف ارایه خدمات بهتر جایگزین ابزارهای سنتی کردند. سپس ابزارهای پرداخت از کارت‌های مغناطیسی بانکی گرفته تا نرم‌افزارهای بانکی پا به منصه ظهور گذاشتند و سپس ابزارهای حوزه پرداخت در سایر حوزه‌ها نیز با عنوان فین‌تک یا فناوری مالی مورد استفاده قرار گرفتند تا به مرحله‌ای رسیدیم که پول به عنوان ابزار مبادله یا دارایی منجر به شکل‌گیری رمزارزها به شیوه کنونی شده است.
وی با اشاره به تفاوت رمزارزها و ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) بیان کرد: برخی ارز دیجیتال بانک‌های مرکزی جهان، مبتنی بر فناوری بلاک‌چین نیست و میان بلاک‌چین یا دفاتر کل توزیع‌شده (DLT) تفاوت‌هایی وجود دارد. به عبارت دیگر، بانک مرکزی پول رایج مورد استفاده را به ابزار دیجیتال تبدیل می‌کند که می‌تواند مبتنی‌بر بلاک چین یا دفاتر کل توزیع‌شده باشد. لذا توسعه فناوری، ارتقای قدرت کسب‌وکارها و نیز ایجاد ظرفیت‌های جدید برای نهادهای سیاستگذاری و مالی از موارد اهمیت استفاده از ارزهای دیجیتال است و تنوع ارزهای دیجیتال در کشورهای مختلف بر اساس اهداف خاص اجتماعی همان کشور طراحی میشود.
رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران در خصوص اهدافی که می‌بایست در تولید ارز دیجیتال در ایران مورد توجه قرار گیرد، تصریح کرد: بازتوزیع و سیاست‌های ایجاد فرصت منصفانه برای شهروندان از جمله مهم‌ترین اهدافی است که در تولید ارز دیجیتال در ایران باید مدنظر قرار بگیرد و این مهم نیازمند ایجاد شفافیت و شناسایی زنجیره تعاملات و پرداخت‌هاست که در عین حال مهم‌ترین ابزار افزایش فراگیری مالی نیز به شمار می‌رود.
به گفته وی، دلیل اهمیت در پیش گرفتن این سیاست برای طراحی ارز دیجیتال در ایران وضعیت فعلی خانوارها و دهک‌های جامعه است که بسیاری از آنها را در معرض ورشکستگی اقتصادی قرار داده است. در این وضعیت بیش از هر چیز به ابزارهایی نیاز است تا امکانی را ایجاد کند، سیاست‌های مختلف بازتوزیعی مانند ارایه یارانه را با کیفیت، هوشمندی و هدفمندی بیشتر مورد پیگیری و پیاده‌سازی قرار دهد. بنابراین ارز دیجیتال صرفا یک مساله بانکی نیست، بلکه ابزاری بانکی برای حوزه‌های مختلف است که با اهداف متعدد از آن استفاده میشود.