تاثیر کیفیت اینترنت بر اقتصاد دیجیتال ایران
کیفیت اینترنت روی رشد کسب‌وکارها تا چه میزان تاثیر دارد؟ پاسخ به این سوال موضوعی بود که در پنل دوم رویداد کیفیت اینترنت مدیران ارشد شرکت‌های همکاران سیستم، بانک تجارت، ابرآروان، نماوا و سازمان فناوری اطلاعات درباره آن گفت‌وگو کردند.
ر این پنل که امیر ناظمی، رییس سازمان فناوری اطلاعات؛ فرید فولادی، مدیرعامل همکاران سیستم، ناصر حکیمی، مشاور عالی بانک تجارت؛ ایلیا وکیلی مرشد ابرآروانُ و آیدا مصباحی، مدیر اجرایی نماوا حضور داشتند با مدیریت شهرام شریف، بنیان‌گذار آی‌تی ایران به بررسی شاخص‌های حیاتی کیفیت اینترنت برای رشد کسب و کارهای دیجیتال، تکنولوژی‌ها و سیاست‌ها پرداختند.
ناظمی با تاکید بر این موضوع که با شکل‌گیری اقتصاد دیجیتال، تقاضا افزایش پیدا می‌کند؛ توضیح داد: «افزایش تقاضا وابسته به یک فرد نیست و جریان خود را خواهد داشت. امروزه برای کسی به راحتی قابل تصور نیست که خیلی از امکانات فعلی قطع شود و اینترنت تبدیل به یکی از بخش‌های غیر قابل حذف زندگی تبدیل شده است.
وقتی تعداد افراد زیاد شود حساسیت آن افرادی که می‌خواهند محدودیت ایجاد کنند هم بیشتر میشود. وقتی چهار میلیون کاربر وجود دارد با یک نوع سیاست انتشار روبرو هستیم و وقتی به ۸۷ میلیون پورت اینترنت می‌رسیم یک نوع دیگر از سیاست انتشار داریم.» او توضیح داد که بیشتر مردم به واسطه سرعت کیفیت را می‌سنجند، در حالی که مهم‌ترین شاخص کیفیت سرعت زیاد نیست؛ بلکه گذاشتن انرژی در انتخاب مسیر گزینه افزایش تعداد مشترکین است. »
او گفت که قیمت اینترنت تقریبا وابسته به ارز است چرا که ترافیکی که توسط کاربران خریداری میشود. او در این‌باره گفت: «اگر با قیمت دلار بسنجیم ایران جزو سه کشور ارزان عرضه کننده اینترنت در دنیا است. ارزانی وجود دارد اما آیا مردم هزینه‌هایشان دلاری است؟ نه.» او در ادامه تاکید کرد که اینترنت ذاتا موضوع ارزانی نیست و در دنیا آدم‌ها با ملاحظه از اینترنت استفاده می‌کنند. در این‌باره توضیح داد: «در برخی از کشورهای توسعه یافته خیلی از افراد برای کاهش هزینه‌ها از اینترنت فیکس به جای ۳G و ۴G استفاده می‌کنند. کاربر ایرانی زیاد عادت ندارد که حق اشتراک برای فیلم یا کتاب بخرد و مقداری از آن به موضوعات فرهنگی برمی‌گردد.»
ناظمی تاکید کرد که ۹ میلیون از ۸۷ میلیون پورت در اختیار اینترنت فیکس قرار دارد که این بسیار ناامید کننده است. «اگر به ۴ سال پیش برگردیم و بخواهیم بین تقویت اینترنت فیکس و موبایل تصمیم گیری کنیم، تقویت اینترنت فیکس نیازمند زمان بلندتر و سرمایه‌گذاری سنگین دارد اما اینترنت موبایل سرعت رشد بیشتری داشت و می‌توانست یک عقب‌ماندگی بزرگی را جبران کند.» او گفت که در سال ۹۲ ضریب نفوذ اینترنت ۲۲ درصد بود که در آمریکا همان زمان ۷۶ درصد بود و در حال حاضر ایران با آن‌ها برابر است و در نهایت یک یا دو درصد کمتر باشد.
به گفته مدیرعامل همکاران سیستم؛ اگر پاندمی نبود؛ اینترنت از وضعیت بهتری برخوردار بود. او در مورد تجربه دورکاری همکاران سیستم گفت: «سطح انتظار ما چیست و چه چیزی رخ داده دو مقوله متفاوت است. اینکه بتوانیم یک جنس دیگر به مشتریان خود بدهیم. کیفیت صدا باید در این تماس‌ها بهتر باشد تا نه مردم خسته شوند و نه کارشناس‌ها. یک سری موارد را توانستیم برای نیروهایمان فراهم کنیم اما برای یک سری از نیروها نتوانستیم خدمات دورکاری را انجام دهیم. خیلی از بچه‌ها به موبایل خود Hotspot می‌کنند تا بتوانند به اینترنت بهتری دسترسی داشته باشند.»
فولادی توضیح داد: «در حال حاضر ۱۲۰۰ مشتری از خدمات کلود استفاده می‌کند. با توجه به اینکه کسب‌وکارهای متفاوت از جمله خرده‌فروشی و. . از فضای کلود همکاران سیستم استفاده می‌کنند. اگر روزی یکی از نرم‌افزارهای ما در یک شرکت قطع شود، باعث چالش‌های زیادی میشود. برای مثال روی کلود ما سیستم‌های خرده فروشی آمدند. زمانی که نرم‌افزارهای مشتریان به مشکل برمی‌خورد، اولین گزینه او تماس با شرکت ما است حتی اگر مشکل کیفیت اینترنت باشد اما اولین گزینه مراجعه او ما هستیم.
به گفته ایلیا وکیلی، مشتریان ابرآروان به علت ماهیت سرویس‌دهی ابری این مجموعه به صورت کامل با کیفیت درگیر هستند. همچنین او تاکید کرد که روی سامانه رصد اینترنت ایران، تاکنون تحلیلی انجام نداده‌اند: فرهنگ ابراروان روی شفافیت تاکید دارد و راهاندازی سامانه رصد اینترنت ایران یکی از قدم‌هایی است که در همین راستا انجام شده است. در این سامانه وضعیت اینترنت سرورهای خارجی و داخلی را با هم سنجیده می‌شوند و اختلالات در اینترنت روی این سیستم به صورت کامل قابل مشاهده است. اگر تحلیلی روی کیفیت اینترنت انجام دهیم، احتمالا به نتایج نامطلوبی خواهیم رسید. بحث زیرساخت در همه سرویس‌دهنده کمتر مطرح میشود و بحث بیشتر خودکیفیت سرویس است. از همین رو ما در ابرآروان روی دو موضوع زیرساخت و کیفیت باید تمرکز بیشتری داشته باشیم.
فکر می‌کنم در سال‌های اخیر از لحاظ سرعت و پهنای باند پیشرفت داشتیم اما هنوز با استانداردهای جهانی به شدت فاصله داریم و فیلترنتی که روی اینترنت ما حاکم است در خیلی از موارد تاثیر می‌گذارد که نمونه آن آبان پارسال بود. بسیاری از نیروهای ما مهاجرت معکوس انجام دادند و به شهرهای خود بازگشتند اما مشکلاتی وجود دارد مانند قطعی در کنفرانس‌های ویدیویی، این مساله فقط در ایران وجود ندارد و در دنیا نیز با آن درگیر هستند.»
مشاور عالی بانک تجارت درباره بانکداری دیجیتال و ورود استارتاپ‌ها به این حوزه گفت: «بحث بانکی به کیفیت بستگی مستقیم دارد. ۸۵ درصد تراکنش‌ها با اینترنت مرتبط هستند. تبادل داده در بانک‌ها حجم زیادی ندارد. پایداری خطاها بسیار مسئله مهمی است. بانک‌ها در شبکه‌های داخلی خود به اینترنت کاری ندارند. در بانکداری دیجیتال به دو پارامتر احراز هویت دیجیتالی و تبدیل اپلیکیشن‌های بانکی به سوپر اپ‌ها نیازمند پهنای باند مناسب است. کیفیت اینتنرت اهمیت زیادی پیدا می‌کند. دربانک‌های ما صحبت از دیتاسنتر که میشود می‌گویند ما قصد داریم به صورت اختصاصی آن را راهاندازی کنیم. دولت باید یک واحد مرکز را برای ارائه خدمات ابری را با گارانتی در نظر بگیرد برای مشتریان مختلف که می‌خواهند از آن استفاده کنند. این گارانتی در ایجاد اطمینان برای سازمان‌ها اهمیت دارد. عام مردم یک گوشی و اینترنت معمولی دارند و می‌خواهند یک مقدار دیتا رد و بدل کنند. بدون اتخاذ سیاست رشد پهن باند این سیاست نه اقتصاد دیجیتال شکل می‌گرفت و نه استارتاپ‌ها پیشرفت می‌کردند.» به گفته ۹۹.۷ درصد تراکنش‌ها روی بستر اینترنت انجام میشود و اختلال در کیفیت آن یک بحرام ملی به شمار می‌آید.
آیدا مصباحی، مدیر اجرای نماوا با تاکید بر این موضوع که بچه‌های محصول نماوا مشکلی با وضعیت اینترنت نداشتند؛ گفت: «در سرویس VODها یک کیفیت پایدار مورد انتظار مشتری است. با گروه فنی نماوا و شاتل جلسه داشتم که بتوانم به سراغ ایراد جدی برویم. بچه‌های محصول ما هیچ مشکلی با وضعیت اینترنت نداشتند. ولی بحث‌های مفصل دیگری مانند قیمت اینترنت برای مردم برای استفاده از VODها وجود دارد. سرعت به صورت کیفی بهتر شده است و استفاده مردم از اینترنت بیشتر شده است اما قیمت اینترنت هنوز برای مخاطب گران محسوب میشود و نماوا در سبد خرید اولیه کالای ضروری‌شان نیست. هنوز یک کالای لوکس برای مردم محسوب می‌شوند و به هیچ وجه انتظار هیچ اتفاق بدی را برای مسیری که می‌خواهند وصل بشوند را ندارند. این موضوع برای VODها آسیب‌رسان است.»