هر روز میزان نیاز بشر به انرژی افزایش مییابد ولی مشکل اینجاست که کره زمین و محیط زیست برای هر پیشرفت بشر تاوان سنگینی میدهند. بسیاری معتقدند اگر وضع به همین منوال پیش برود روزی فرا خواهد رسید که بهدلیل آلودگی بیش از حد هوا، انتشار گازهای گلخانهای و سوراخ شدن لایه ازن، گرم شدن بیش از حد زمین و آب شدن یخهای قطبی و… دیگر زمین جایی برای زندگی نخواهد بود، در همین راستا غولهای فناوری دست به کار شدهاند تا با توسعه استفاده از انرژیهای پاک، زمین را نجات دهند. یکی از این کمپانیها آمازون است که بتازگی از بزرگترین پروژه انرژی پاک در اروپا رونمایی کرده است. شیوع کرونا سبب کاهش فعالیت کمپانیهای فناوری در عرصه انرژیهای پاک در یک سال گذشته شد و حالا آمازون میخواهد این عقب ماندگی را نیز جبران کند.
یک رؤیای بلندپروازانه
آمازون در حال سرمایهگذاری در بزرگترین پروژه انرژیهای تجدیدپذیر است و این شرکت تا به امروز بهشکل یک نیروگاه بادی دریایی، واقع در 20 کیلومتری سواحل هلند در اروپاست. این غول دنیای فناوری که از خرده فروشی تا رایانش ابری فعالیتی گسترده و درخور توجه دارد، در کنار کنسرسیومی متشکل از غولهای انرژی Shell و Eneco در این پروژه سرمایهگذاری میکند و بیش از نیمی از ظرفیت کل مزرعه را خریداری خواهد کرد.
این کمپانی که متعهد شده تا سال ۲۰۳۰ بهطور صد درصد از انرژیهای تجدیدپذیر در فعالیتهای خود استفاده کرده و حتی مقادیری از این انرژی پاک را نیز به فروش برساند، برای تحقق این رؤیا برنامهریزیهایی دارد و قرار است از پایان سال 2023، سالانه حدود ۳.۳ تراوات ساعت (terrawatt) انرژی پاک تولید کند که این میزان انرژی تجدیدپذیر برای تأمین برق سبز و بدون آلاینده بیش از یک میلیون خانوار هلندی کفایت میکند و گام بزرگی برای این غول دنیای فناوری به حساب میآید تا رؤیای بلندپروازانهاش را تحقق بخشد.سرمایهگذاری این کمپانی موفق جهان در زمینه انرژیهای تجدیدپذیر مطابق با تعهد آمازون برای دستیابی به صد درصد انرژی تجدیدپذیر تا سال 2030 است که این شرکت دنیای فروش آنلاین و الکترونیک در سال ۲۰۱۹ در قالب «تعهد آب و هوا» اعلام کرد. آمازون میگوید اکنون با این پروژه جدید، راهی را در پیش گرفته تا ۵سال زودتر یعنی در سال ۲۰۲۵ اهداف خود در زمینه انرژیهای پاک را محقق کند و بهعنوان نخستین کمپانی فناوری در جهان شناخته شود که میزان تولید و انتشار گازهای گلخانهای را در جهان به صفر رسانده است. هرچند بسیاری به این ادعا با دیده تردید نگاه میکنند اما باید منتظر ماند ودید این کمپانی در قالب طرح و برنامه جدید خود تا چه حد موفق عمل خواهد کرد.
وعده مشترک غولهای فناوری
البته گفتنی است که تولید صد درصد انرژی تجدیدپذیر، یک وعده مشترک در میان شرکتهای بزرگ فناوری و غولهای این عرصه است و هرازگاهی یکی از آنها برنامههایی برای تحقق این امر رونمایی میکند هرچند شیوع کرونا در سال ۲۰۲۰ شتاب طرحها و برنامههای این شرکتهای بزرگ را گرفت و حتی برخی معتقدند که احتمالاً این کمپانیها با وجود ادعاهای بزرگ خود حداقل یک سال از برنامههای محوری خود عقب هستند.
در واقع گوگل، مایکروسافت، اپل و فیس بوک همه به یک هدف مشابه متعهد شدهاند. این بدان معناست که هر سال این شرکتها قصد دارند به همان اندازه که در تأسیسات خود انرژی مصرف میکنند، انرژی تجدیدپذیر بخرند. به همین دلیل هم در سالهای گذشته، بازار خرید انرژی تجدیدپذیر از سراسر جهان بسیار داغ شده و مشتریان اصلی هم همین کمپانیهای بزرگ فناوری هستند که با وعدههایی بزرگ به میدان آمدهاند.
بهعنوان مثال گوگل پیش از این با انتشار خبری مبنی بر اینکه این شرکت در طول یک سال به اندازه مصرف کل ایالت رود آیلند
(Rhode Island) منابع تجدیدپذیر خورشیدی و بادی را خریداری کرده، تیتر اول روزنامهها شده بود و این غول جست وجوی اینترنتی، برای چند سال عنوان بزرگترین شرکت سازنده انرژیهای تجدیدپذیر را به خود اختصاص داد.
اما این به معنای عقب نشینی سایر کمپانیها وغولهای دنیای فناوری نیست و چیزی نگذشت که آمازون این عنوان را از گوگل گرفت و بهنام خود ثبت کرد. آمازون همچنین در دسامبر ۲۰۲۰ اعلام کرد که در قالب پروژههای جدید انرژی بادی و خورشیدی، مجموع تأمین و تولید انرژیهای تجدیدپذیر این شرکت را به 18 میلیون مگاوات ساعت در سال ۲۰۲۱ خواهد رساند و به این ترتیب لقب بزرگترین شرکت تولید کننده انرژیهای تجدیدپذیر را به خود اختصاص خواهد داد. بهدنبال اعلام این خبر، کمپانی آمازون یادآور شد: البته این بدان معنا نیست که ما دیگر بهعنوان خریدار انرژیهای پاک فعالیتی نداریم بلکه برعکس، این پروژههای جدید، کمپانی آمازون را به بزرگترین خریدار انرژی تجدیدپذیر در این کنسرسیوم تبدیل خواهد کرد چراکه ما رؤیاهای بزرگی در سر داریم.
دغدغه ذخیره انرژیهای پاک
یکی از مشکلات موجود بر سر راه انرژیهای پاک، این است که منابع انرژی خورشیدی یا بادی به طور متناوب برق را تأمین میکنند، به این معنی که وقتی خورشید نمیتابد یا باد نمیوزد، باید بهدنبال منابع جایگزین انرژی بود که البته آنها اغلب مبتنی بر کربن هستند. برای رفع این مشکل هم دانشمندان در حال کار روی راه حلهای ذخیره برق هستند. «استوارت آدلر»، محقق ذخیره انرژی در انستیتوی انرژی پاک دانشگاه واشنگتن به ZDNet گفت: افزودن انرژی تجدیدپذیر بیشتر به شبکه، تمام راه حل این مشکل نخواهد بود بهعنوان مثال در مکانهایی مانند کالیفرنیا، حتی ظرفیت بیش از حد وجود دارد به این معنی که در طول روز انرژی خورشیدی بسیار زیاد است که از این ظرفیت استفاده نمیشود و در واقع مقادیر زیادی هدر میرود.وی ادامه داد: در این میان ذخیره انرژی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین باید به این موضوع فکرکنیم که چگونه از انرژیهای تجدیدپذیر متناوب مانند باد و خورشید که اکنون دارای زنجیرههای تأمین بالغ هستند، استفاده کنیم و از مزایای آنها بهره بگیریم.
در همین راستا بخشی از تازهترین سرمایهگذاری آمازون نیز به پیشرفت تحقیقات در تکنولوژیهای مرتبط با ذخیره انرژی اختصاص خواهد یافت. این کمپانی در مزرعه بادی دریایی جدید خود واقع در هلند تکنیکهای مختلف و جدیدی را برای ذخیره نیرو مورد بررسی قرار میدهد تا بهترین و کارآمدترین فناوری را بهعنوان استراتژی اصلی خود در سالهای پیش رو انتخاب کند.
از فناوریهایی که قرار است آمازون در مزرعه بادی خود در هلند مورد بررسی قرار دهد میتوان به ایجاد پارک خورشیدی شناور، توربینهای تنظیم شده بهینه و همچنین تولید هیدروژن سبز اشاره کرد. در این میان هیدروژن سبز یکی از گزینههای اصلی احتمالی آمازون برای ذخیره انرژی محسوب میشود که البته هنوز هیچ نظر و رأی قطعی در این زمینه نمیتوان داد و باید منتظر آزمون و خطاهای این کمپانی و درنهایت انتخاب بهترین گزینه پس از پایان تحقیقات ماند.
اما هیدروژن سبز چگونه تولید میشود؟ درواقع هیدروژن سبز در نتیجه فرآیندی به نام الکترولیز و از انرژیهای تجدیدپذیری که در چرخه مصرف هدر میرود یا در کل استفاده نمیشود و اضافی است، تولید میشود. این موضوع سبب میشود مقادیر زیادی برق برای مدت زمان طولانی و بدون ایجاد هیچ آلایندهای ذخیره شود. هرچند این روش به نظر بسیار منطقی و امیدوارکننده به نظر میرسد، اما فناوریهایی که در تمام مراحل الکترولیز مورد استفاده قرار میگیرد هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارند و احتمالاً این روش ذخیره انرژیهای تجدیدپذیر راه درازی در پیش دارد.
در این پروژه، کنسرسیوم مطرح شده، تعدادی نوآوری منحصر به فرد را نیز در مزرعه بادی به آمازون پیشنهاد داده که هرچند اکنون در مرحله آزمایشی است اما بسیاری معتقدند که این فناوریها میتواند در آینده به طور کامل اجرا شود. این کنسرسیوم همچنین به آمازون پیشنهاد داده است تا روشهای مختلف را با هم ترکیب کند تا درنهایت بتوان در آینده بدون در نظر گرفتن شرایط وزش باد، از منبع تغذیه مداوم انرژی اطمینان حاصل کرد و دغدغهها را به حداقل رساند. بیشک چنین اتفاقی میتواند راه این کمپانی برای تحقق هدف خود مبنی بر دستیابی به صد درصد انرژی تجدیدپذیر در دهه آینده را هموارتر کند.