چرا پیام رسان بیسفون بعد از 8 سال تعطیل می شود؟
«پیام رسان بومی بیسفون بعد از 8 سال فعالیت سرورهای خود را خاموش می‌کند. این پیام رسان داخلی در اطلاعیه‌ای از پایان فعالیت خود خبر داد.» اما علت موفق و ناموفق بودن یک پیام رسان چیست؟ آیا فیلترینگ شبکه‌های خارجی راهی برای جذب کاربران به پیام رسان‌های بومی است؟ کارشناسان شبکه‌های اجتماعی به سؤال‌های «ایران» پاسخ می‌دهند.
یک استراتژی اشتباه
علیرضا یاری کارشناس شبکه‌های اجتماعی معتقد است فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی خارجی استراتژی صحیحی برای جایگزین کردن پیام رسان‌های داخلی نیست، بلکه باید استراتژی صحیحی برای پیام رسان‌های داخلی تعریف و اجرا کنیم.یاری گفت: اگر پیام‌رسانی مدل تجاری خوبی نداشته باشد، نمی‌تواند در بازار موفقیت به‌دست آورد و حمایت‌ها تنها یک جنبه از کسب و کار را پوشش می‌دهد و تضمین کننده موفقیت پیام رسان نیست. به‌عنوان مثال حمایت‌های مالی مانند وام تنها یک دوره می‌تواند کسب و کاری مانند پیام رسان بومی را سرپا نگه دارد.
این کارشناس شبکه‌های اجتماعی دلیل دیگر موفق بودن پیام رسان را توجه کاربران به آن عنوان کرد و افزود: باید اذعان کرد که پیام رسان‌های بومی با سیاست‌های درستی از سوی حاکمیت حمایت نشدند و اعتماد مردم از پیام رسان‌های بومی سلب شد پس کاربران نیاز به جلب اعتماد دارند تا از این طریق به سمت استفاده از پیام رسان‌های بومی هدایت شوند.یاری افزود: از آنجایی که پیام رسان‌ها سرویس رایگان هستند بنابراین باید مدل کسب و کاری خوبی برای آنها تعریف شود و در برخی از حوزه‌ها مانند آموزش، بانک، اپراتورها و… قرار بگیرند و از این طریق کسب درآمد کنند تا بتوانند با جذب کاربران موفق شده و بتدریج راه خود را ادامه دهند. به‌نظرم در وضعیت فعلی پیام رسان‌های بومی نمی‌توانند جایگزین پیام رسان‌های خارجی و جهانی مانند واتس‌اپ و… شوند.وی اعتقاد دارد برای موفقیت پیام رسان‌های بومی، آنها باید مدل کسب و کاری خود را بازبینی کنند و به سمت بازارهای اختصاصی و ویژه بروند که خارجی‌ها امکان ورود به آنها را در کشور ما ندارند و باید این بخش‌ها را تقویت کرده و کاربران را با جلب اعتماد جذب کنند.
اقدام بعداز بحران
سهیل تقوی دیگر کارشناس شبکه‌های اجتماعی نیز گفت: فیلتر شبکه‌های خارجی هم حکایت مرغ و تخم مرغ دارد. برخی معتقدند که فیلتر در صورتی جواب می‌دهد که پیش از آن در زمان مناسب از کسب و کاری حمایت شود و جایگاه خود را پیدا کند و بعد رقیب خارجی را فیلتر کرد. بنابراین وقتی سرویس داخلی خوبی وجود ندارد معمولاً محصول خارجی را فیلتر نمی‌کنند.وی افزود: برخی عکس این را قبول دارند که ابتدا باید فیلتر کرد تا زمینه رشد برای داخلی‌ها وجود داشته باشد البته این موضوع هم در کشور ما تنها در برخی از کسب و کارها جواب داد به عبارتی وقتی امریکا اجازه فعالیت آمازون، پلی گوگل و… را در کشور ما نداد، کسب و کارهایی مانند کافه بازار، دیجی کالا شکل گرفتند.تقوی اعتقاد دارد اینکه پیام‌رسانی و یا هر کسب‌وکاری نتواند در گردونه رقابت با داخلی‌ها و خارجی‌ها رشد کرده و سرویس خود را خاموش کند کاملاً طبیعی است این اتفاق در دنیا هم روی می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه اگر پیام‌رسانی مستقل عمل کرد، هوشمندانه حمایت شد و توانست کاربر جذب کند و درآمدزا بود، می‌توانیم بگوییم به موفقیت رسیده است، گفت: همیشه گفته‌ایم که اگر قرار است پیام رسان بومی و یا هر کسب‌وکاری از سوی حاکمیت حمایت شود باید هوشمندانه باشد. به‌نظرم حمایت‌هایی که از پیام رسان‌ها صورت گرفت و بارها به آن اشاره شد بسیار خام و ساده انگارانه بود و تنها با پرداخت وام نمی‌توان از کسب وکاری حمایت کرد، چرا که یک کسب و کاری مانند پیام رسان بومی به هزینه‌های زیرساختی، نیروی انسانی، دانش فنی و… نیاز دارد و باید به تمام موارد توجه شود.
تقوی در ادامه گفت: از سوی دیگر نباید بازاریابی و درآمدزایی را فراموش کرد بارها تأکید کردیم که برای کمک به پیام رسان‌های بومی نیاز است در آنها خدمات داخلی که در دست خارجی‌ها نیست مانند خدمات الکترونیکی ارائه شود تا به کمک آن به بازارسازی برسند. هم اکنون برخی پیام رسان‌ها با ارائه خدمات بانکی، ویدیو درخواستی و برخی سرگرمی‌ها و دیگر خدمات توانسته‌اند تا حدودی جایگاه خود را در بین کاربران پیدا کنند.این کارشناس معتقد است پیام رسان‌های بومی بجز بحث‌های فنی که در آن مشکل دارند و به مرور با دانش شرکت‌های دانش بنیان در حال رفع شدن است در زمینه بازاریابی و برندسازی نیز مشکل دارند و از سوی دیگر باید خدمات ابری مناسب، مراکز داده قوی و باکیفیت و قیمت مناسب و مسائل شبکه و… را نیز برای آنها بدرستی حل کرد.وی با اشاره به اینکه پیام رسان‌های بومی باید نوآوری کنند، گفت: البته بیسفون در زمینه ایجاد کانال برای اولین بار در دنیا نوآوری کرد ولی از آنجایی که دولت و حاکمیت ایجاد کانال در این پیام رسان را منوط به دریافت مجوز کرد بنابراین با فرصت سوزی و حمایت نکردن بموقع از این نوآوری و همه گیر کردن آن، یک شبکه اجتماعی خارجی مانند تلگرام از آن ایده بهره برد و جهانی شد.
برش
خاموشی بیسفون
پیام رسان بومی «بیسفون» 8 سال پیش فعالیت خود را آغاز کرد. این پیام رسان کارهای توسعه‌ای خود را بین سال‌های 91 تا 93 انجام داد و در سال 93 در رویداد «الکام استارز» به‌صورت رسمی از سوی شرکت تراشه سبز برای سیستم عامل‌های اندروید و IOS رونمایی شد. این پیام رسان نه تنها دارای قابلیت چت خصوصی و گروهی بود، بلکه برای اولین بار «کانال» را برای پیام رسان‌های بومی دردنیا ابداع کرد اما به‌دلیل اینکه در گیر و دار دریافت مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود، تلگرام زودتر از این شبکه اجتماعی ایجاد کانال را در شبکه خود قرار داد. این پیام رسان بومی با دو میلیون کاربر، نسخه دیگری به‌نام «بیسفون پلاس» ارائه داد. پیام رسان بیسفون جزو پیام رسان‌های منتخب حاکمیت برای توسعه بود و وام 5 میلیارد تومانی هم از منابع وجوه اداره شده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را دریافت کرد. اما این پیام رسان دیگر در کافه بازار و گوگل پلی در دسترس نیست و قرار است بعد از 8 سال فعالیت سرورهای خود را درنیمه اسفندماه خاموش کند. در پی این اتفاق با «مهدی داوری» مدیرعامل تراشه سبز تماس گرفتیم تا از علت پایان فعالیت این پیام رسان بومی سؤال کنیم ولی مدیریت این پیام رسان بومی حاضر به گفت‌و‌گو نشد و اعلام کرد که در آینده و در اوضاع آرامتر در این باره سخن خواهد گفت.