نبرد مدیریت اینترنت در آستانه انتخابات
مصوبه هیأت وزیران برای مقابله با اختلال و انسداد فراقانونی در فضای مجازی به اپراتورها ابلاغ شده و این هفته باید منتظر انتشار عمومی جزئیات فنی قطع دسترسی میلیون‌ها کاربر به کلاب‌هاوس بود
روزنامه همشهری : بعد از گذشت حدود یک هفته از اختلال عمدی و مشهود شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس در شبکه ارتباطی 2 اپراتور مسلط موبایل کشور و اینترنت ثابت شرکت مخابرات ایران، اکنون ماجرا با ابلاغ مصوبه هیأت وزیران وارد فاز جدیدی شده و حساسیت فضای مجازی در هفته‌های باقی‌مانده به انتخابات هر روز بیشتر میشود.
براساس این مصوبه که به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های اطلاعات، ارتباطات و فناوری اطلاعات، امور اقتصادی و دارایی و سازمان برنامه و بودجه کشور به اپراتورها ابلاغ شده و از امروز اجرایی میشود، جریمه‌های سنگینی به‌صورت عمومی و کلی برای اپراتورها برای هر نوع اختلال، محدودیت یا انسداد در نرم‌افزارها، وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها خارج از ترتیبات تعیین‌شده قانونی درنظر گرفته شده است.
براساس این مصوبه که رونوشت آن هم به دفتر مقام معظم رهبری و ریاست قوه قضاییه ارسال شده، سازمان تنظیم مقررات باید جزئیات اختلال ایجاد شده را ظرف ۲۴ساعت روی سایت خود منتشر کند. این مسئله باعث میشود که هیچ نهاد و سازمانی نتواند اعمال نفود در شبکه ارتباطی کشور را به‌صورت محرمانه ادامه دهد.
در بند دوم این مصوبه تأکید شده درصورتی که اپراتورها ظرف ۲۴ساعت از زمان اعلام رگولاتوری نسبت به رفع محدودیت، اختلال یا انسداد اقدام نکنند، سازمان موظف است تا زمان رفع تخلف روزانه تا سقف ۵۰ میلیارد تومان اپراتورهای متخلف را جریمه کند. در این بند آمده است که اپراتور متخلف موظف است با اعلام به سازمان مبالغ جریمه را به‌حساب خزانه‌داری کل کشور واریز کند.
از مدتی پیش که این اختلال گسترده به‌ویژه در شبکه ارتباطی 2 اپراتور همراه اول و ایرانسل دسترسی کاربران به کلاب‌هاوس را مختل کرد، وزارت ارتباطات در این رابطه هشدار داد. همچنین سازمان تنظیم مقررات طی نامه‌ای ضرب‌الاجلی ۲۴ساعته به اپراتورها برای رفع اختلال داد که با بیتوجهی آنها روبه‌رو شد. وزارت ارتباطات به‌دنبال این بیتوجهی اعلام کرد که ادله دیجیتال اختلال را طی شکایتی رسمی به مرجع قضایی ارجاع داده است.
خط و نشان جدی
2 اپراتور مسلط کشور مسیر ارتباطی تقریبا ۹۰درصد کاربران کشور به اینترنت پهن‌باند به‌حساب می‌آیند و به همین‌خاطر هر نوع اختلال و محدودیت ایجاد شده توسط آنها میتواند میلیون‌ها کاربر را در کشور تحت‌تأثیر قرار دهد. دولت این‌بار به‌صورت جدی در مصوبه خود تلاش کرده با کسانی که ورای قانون در تلاش برای مدیریت فضای مجازی کشور هستند، برخورد داشته باشد. در بند سوم مصوبه هیأت دولت تأکید شده درصورتی که با وجود جریمه سنگین روزانه ۵۰میلیارد تومان اپراتورها پس از یک هفته باز هم نسبت به رفع محدودیت، اختلال یا انسداد اقدام نکنند، رگولاتوری مجاز است با رعایت وظایف و اختیارات مقرر در اساسنامه و دیگر قوانین و مقررات مربوط، علاوه بر جریمه تعیین‌شده این مصوبه، نسبت به تعلیق (لغو موقت) یا کاهش مدت اعتبار پروانه اپراتور حداکثر به‌مدت 2سال اقدام کند.
مدیریت اینترنت کشور؟
اینترنت و فضای مجازی طی سال‌های اخیر همیشه در انتخابات ایران نقش مهم و گاهی تعیین‌کننده را ایفا کرده است. در چند سال اخیر فراتر از صدا‌و‌سیما این لایوهای اینستاگرامی و کانال‌های تلگرام بودند که نقش مهمی را در این زمینه با کاربران میلیونی خود بازی کردند. ستاد انتخاباتی حسن روحانی به‌خوبی در انتخابات گذشته از ظرفیت پلتفرم‌ها استفاده کرد و مخاطبان خود را به‌جای صدا‌و‌سیما، در پخش زنده لایو در اینستاگرام پیدا کرد. اکنون خیلی‌ها عقیده دارند که کلاب‌هاوس به‌عنوان پلتفرمی کاملا تعاملی و بر‌پایه گفت‌وگو میتواند نقشی مهم در بحث‌های انتخاباتی داشته باشد. اختلال گسترده در اپراتورهای همراه اول و ایرانسل که به عقیده کارشناسان نوعی فیلترینگ به‌حساب می‌آید، در حالی رخ داده که به‌گفته مقام‌های وزارت ارتباطات از مسیرهای قانونی صورت‌نگرفته است. مدیران این اپراتورها که درآمدهای کلانی از کاربران خود دارند، هر‌نوع اختلالی را همچنان رد می‌کنند و می‌گویند هیچ دستوری از کارگروه تعیین مصادیق یا حکمی قضایی برای فیلترینگ کلاب‌هاوس دریافت نکرده‌اند. در عمل اما کاربران امکان دسترسی به این پلتفرم را ندارند. این گمانه‌زنی وجود دارد که به‌خاطر بیشتر از ۷۵میلیون کاربر اینترنت پهن‌باند در این 2 اپراتور آنها بتوانند سیاست‌های خاص خود را درباره پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌های دیگر اجرا کنند. به‌نظر می‌رسد همین مسئله باعث شده تا در مصوبه دولت هر نوع اختلال، محدودیت و انسداد در فضای مجازی در روزهای حساس آینده مورد دقت و تأکید قرار بگیرد.