مصرف حافظه رمزارز چیا به یک اگزابایت رسید؛ آیا بحران SSD در راه است؟
تمایل ماینرها به رمزارز چیا مصرف حافظه‌های ذخیرهسازی را یک اگزابایت افزایش داده است. طبق آمار، تقاضا برای SSD-های ADATA در عرض یک ماه ۵۰۰ درصد رشد کرده.
دقیقا زمانی‌که تصور می‌کردیم شهرهای هوشمند، کارخانه‌های هوشمند، دستگاه‌های اینترنت اشیاء، خودروهای خودران و ربات‌ها بزرگ‌ترین تولیدکنندگان داده در سال‌های آینده باشند، رمزارز چیا (Chia) نشان داده است که حداقل در برهه‌ی زمانی فعلی، در حجم در خور توجهی داده تولید میکند.
به گزارش تامز هاردور و بر اساس آمار، در مدت‌زمان حدود یک ماه فضای ذخیرهسازی اختصاص داده‌شده به شبکه‌ی چیا از ۱۲۰ پتابایت به ۱۱۴۳ پتابایت (۱٫۱۴ اگزابایت) افزایش پیدا کرده است. ۱٫۱۴ اگزابایت معادل ۱٬۱۴۰٬۰۰۰ ترابایت یا ۶۳٬۳۳۳ هارد درایو ۲۰ ترابایتی است.
ارز دیجیتال چیا از الگوریتم اثبات فضا و اثبات زمان استفاده میکند و سراغ فضای ذخیرهسازی سیستم‌های ماینرها می‌رود تا مجموعه‌ای از اعداد رمزنگاری را که از آن‌ها با عبارت «پلات» یاد میشود ذخیره کند. فرایند «زراعت چیا» در دو مرحله انجام می‌گیرد: اول باید پلات را بسازید و سپس آن پلات را کشت کنید. فرایند ساخت پلات، جایی است که جادوی اصلی رخ می‌دهد.
وقتی بلاک‌چین «چالشی» را به بلوک بعدی منتقل میکند، سیستم ماینرها پلات‌های آن را اسکن می‌کنند تا ببیند که آیا هَشی نزدیک به چالش دارند یا نه. این مدل، الگوریتم اثبات کار را که توسط بیت کوین و اتریوم استفاده میشود از معادله خارج میکند و برق گسترده‌ی مورد نیاز برای ماینینگ را کاهش می‌دهد. توسعه‌دهندگان چیا این فرایند را «بهره‌برداری» (زراعت) می‌نامند.
نحوه‌ی کارکرد بلاک‌چین چیا بدین صورت است که اگر حافظه‌ی ذخیرهسازی بیشتری در اختیار داشته باشید، شانستان برای برنده شدن بلوک بیشتر است. بدین ترتیب درحالی‌که برای استخراج چیا نیازی به استفاده از قطعات شتاب‌دهنده و پردازنده‌های گرافیکی حس نمی‌شود، فردی که حافظه‌ی ذخیرهسازی بیشتری برای میزبانی از پلات‌های بیشتر داشته باشد، مقدار بیشتری از چیا را استخراج میکند.
در حال حاضر یک پلات سایز کوچک به حدود ۱۰۱ گیگابایت حافظه‌ی ذخیرهسازی و چهار گیگابایت رم نیاز دارد، بنابراین وقتی کسی بخواهد ۱۰۰ پلات K32 ذخیره کند به سیستمی با بیش از ۱۰ ترابایت حافظه‌ی ذخیرهسازی نیاز پیدا میکند. تهیه‌ی چنین سیستمی برای ماینرها خیلی هزینه‌بر نیست. در همین حین تولید هر پلات به چهار گیگابایت DRAM نیازمند است، بنابراین برای ایجاد ۱۰۰ پلات به شکل موازی به ۴۰۰ گیگابایت رم نیاز پیدا خواهید کرد که تقریبا هزینه‌ی زیادی در پی دارد، اما هیچ‌کس تولید پلات را به‌صورت هم‌زمان انجام نمی‌دهد.
یکی از مدیران ساب‌ردیت r/Chia در انجمن ردیت می‌گوید رم و حافظه‌ی ذخیره‌سازی‌ای که برای تولید پلات استفاده می‌شوند، دوباره برای تولید پلات‌های دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین کسی که به‌دنبال تولید پلات باشد صرفا ظرفیتی از SSD و رم تهیه میکند که برای ایجاد یک پلات نیاز است.
هزاران نفر از ماینرهای چیا اکنون در حال بستن سیستم‌هایی با ده‌ها HDD هستند که توانایی ذخیره‌ی ده‌ها ترابایت داده دارند. یک واحد HDD هنگام انجام عملیات ۶٫۵ وات انرژی و هنگام بیکار بودن تقریبا ۵٫۶ وات انرژی مصرف میکند؛ بنابراین قطعه‌ی پرمصرفی نیست؛ اما وقتی ده‌ها HDD کنار هم قرار بگیرند می‌توانند صدها وات انرژی مصرف کنند. این درایوها به‌طور معمول در آغاز کار مصرف انرژی بیشتری خواهند داشت.
برای مثال سیستمی با ۳۲ درایو ۱۸ ترابایتی HC550 وسترن دیجیتال که از مادربردی غول‌آسا با ۳۲ درگاه SATA استفاده کند، به هنگام بیکار بودن ۱۸۰ وات انرژی مصرف میکند. این ۱۸۰ وات صرفا به HDD-ها ارتباط دارد و مصرف انرژی رم و ماژول‌‌های رایانشی را شامل نمی‌شود. سیستمی که برای استخراج چیا استفاده میشود در اکثر مواقع دست‌ساز است و اگر نباشد، به‌طور ویژه برای همین هدف طراحی شده است. اساسا در عرض تنها چند ماه بخش جدیدی در بازار سخت‌افزار برای استخراج چیا ایجاد شده است.
تامز هاردور می‌گوید به دلیل استخراج رمزارز چیا، در ماه گذشته‌ی میلادی فروش SSD-های ای دیتا رشد ۴۰۰ تا ۵۰۰ درصدی ماهانه تجربه کرده است و یک شرکت پژوهشی می‌گوید تمایل به خرید حافظه‌ی ذخیرهسازی در حال سرایت به بازارهای خارج از آسیا است. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که به دلیل کمبود کنترلر SSD در بازار، قیمت این حافظه‌های ذخیرهسازی افزایش پیدا کرده است.
طبق اطلاعات رسمی، رمزارز چیا تا روز ۳ می ۲۰۲۱ (۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰) قابل معامله نیست؛ اما از مدتی پیش تقاضا برای HDD و SSD را در آسیا به‌شدت بالا برده. ADATA در گفت‌و‌گو با دیجی‌تایمز اعلام کرده است که افزایش شدید تقاضا برای SSD باعث شده این حافظه‌های ذخیرهسازی در بازار موجود نباشند و ای دیتا به‌سختی در تلاش است درایوهای حالت جامد را دوباره موجود کند و به تقاضا پاسخ بدهد.
وضعیت فعلی بازار حافظه‌های ذخیرهسازی به دلیل رمزارز چیا بسیار نگران‌کننده است؛ زیرا ترندفورس می‌گوید نشانه‌هایی از افزایش تقاضا برای حافظه‌های ذخیرهسازی به‌منظور استخراج چیا در خارج از چین مشاهده شده است. این یعنی احتمال دارد در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد کمبود شدید حافظه‌ی ذخیرهسازی در بازارهای جهانی باشیم.
SSD به خاطر داشتن سرعت نوشتن بیشتر، با تقاضایی بالاتر از HDD مواجه شده‌اند. بالا بودن سرعت SSD بدین معنی است که برای ایجاد پلات باید زمان کمتری صبر کنید؛ اما به‌احتمال زیاد ساختن پلات با SSD باعث میشود این درایو ذخیرهسازی زودتر از حد انتظار دچار خرابی شود. وقتی تولید پلات به پایان رسید، امکان انتقال آن به HDD وجود دارد.
درایو ذخیرهسازی XPG SX8100 4TB SSD دارای دوام ۲۵۶۰TBW است. روی کاغذ، این SSD برای ساخت حداکثر ۱۴۲۲ پلات مناسب است. این درایو ذخیرهسازی با قیمت استاندارد ۴۹۹٫۹۹ دلار عرضه شده و این یعنی تولید هر پلات تقریبا ۰٫۳۵ دلار هزینه دارد. تولید یک پلات چیا چند ساعت طول می‌کشد؛ اما همان‌طور که اشاره کردیم، امکان ساخت هم‌زمان چند پلات وجود دارد. در صورت ساخت پلات، این درایو ذخیرهسازی ای دیتا در تنها چند ماه با خرابی مواجه میشود.