«کرونا» سواد دیجیتالی سالمندان را افزایش داد
کووید۱۹ از ووهان چین آغاز شد و با راه یافتن به همه نقاط جهان، دردسرهای زیادی در جهان ایجاد کرد. در این بحران یکی از اقشار مورد توجه دولت‌ها در سراسر جهان سالمندان بودند که آسیب‌پذیری بالای آنها در مقابل این ویروس کوچک نگرانی‌ها را صدچندان کرده بود، اما جالب است بدانید همین بحران کرونا زمینه ساز افزایش سواد دیجیتالی و فناوری سالمندان در دنیا شد. عملاً کرونا همچون یک کاتالیزور عمل کرد تا سالمندانی که هیچ علاقه‌ای به دنیای دیجیتال نداشتند جذب این بخش شده و آن را جزئی از زندگی خود بدانند.
فعالیت دیجیتال دوبرابری سالمندان استرالیا
آمار نشان می‌دهد که جمعیت جهان روبه پیری است به‌همین دلیل هم بهبود سطح کیفی زندگی سالمندان اهمیت بالایی دارد و این موضوع در بحران‌هایی همچون کرونا اهمیتی دوچندان می‌یابد. همزمان با شیوع کرونا، محققان دریافتند رشد تکنولوژی بر سلامت افراد سالمند تأثیر مناسبی دارد و بیشترین فایده آن، ایجاد فرصت‌هایی برای ارتباط گرفتن با دیگران است. با شیوع کرونا میزان پذیرش تکنولوژی و استفاده از آن برای سالمندان جهان تا ۴۴درصد نسبت به دوران قبل از کرونا افزایش داشت. یکی از کشورهایی که در این زمینه بسیار موفق عمل کرده، استرالیاست.
آخرین تحقیقات انجام شده توسط اداره ارتباطات و رسانه‌های استرالیا (ACMA) نشان می‌دهد میزان استفاده سالمندان از رسانه‌های اجتماعی در بحران کووید۱۹ و در 2020 در مقایسه با سال ۲۰۱۹ رشدی دو برابری داشته است.
گزارش این اداره با عنوان «رسانه و ارتباطات در استرالیا: چگونگی تعامل ارتباطی» نشان می‌دهد میزان استفاده سالمندان ۷۵سال و بالاتر در ۲۰۲۰ همزمان با اوج بحران کرونا در این کشور و اعمال قرنطینه، رشد سالانه ۴۱درصدی را نشان می‌دهد درحالی که این رقم رشد در دوران پیش از کرونا حدود ۱۸درصد بود. این بدان معناست تعداد سالمندانی که در این بازه زمانی به دنیای دیجیتال روی خوش نشان داده‌اند حداقل دوبرابر شده است. درواقع می‌توان گفت که بحران کووید ۱۹و محدودیت‌های آن سبب شد تا سالمندان این کشور بیشتر از قبل با رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی و دیجیتال انس بگیرند.
همچنین این تحقیقات نشان می‌دهد تعداد سالمندان ۷۵سال و بالاتر که از ایمیل برای انجام کارهای خود بهره می‌گیرند روندی افزایشی داشته و از ۳۷درصد در سال ۲۰۱۹ به ۸۱درصد در سال ۲۰۲۰ رسیده است. همچنین در این مدت استفاده از اپلیکیشن‌های پیام رسان یا تماس‌های ویدیویی و تصویری و چت‌های موبایلی نیز به طور چشمگیری افزایش یافته است. تعداد تماس‌های تلفنی سالمندان این کشور نیز افزایش داشته و از ۷۴درصد به ۹۴درصد رسیده است که دلیل آن بی‌شک تنهایی و قرنطینه آنها در برخی روزهای بحران کووید۱۹ است. درواقع با سرعت گرفتن حضور سالمندان در دنیای دیجیتال برای ارتباط گرفتن با دوستان و اعضای خانواده در طول قرنطینه، شکاف دیجیتال بین نسل جوان و سالمند استرالیا باریک‌تر شده و این خبر بسیار خوبی برای صنعت فناوری و ارتباطی این کشور به‌شمار می‌آید.
آمار همچنین نشان می‌دهد که بیش از ۷۷درصد استرالیایی‌ها در ۶ماه گذشته حداقل از یک اپلیکیشن برای تماس صوتی، تصویری یا ارسال پیام استفاده کرده‌اند درحالی که این رقم در دوران پیش از کرونا ۶۷درصد بوده است. در استرالیا بیشتر کاربران از فیس بوک استفاده می‌کنند و میزان محبوبیت این شبکه اجتماعی به ۹۳درصد رسیده است و پس از آن یوتیوب با ۷۳درصد، اینستاگرام با ۵۷درصد و واتس اپ با ۴۸درصد قرار دارند.
معمول‌ترین اپلیکیشن مورد استفاده برای برقراری ارتباط در این کشور در میان سالمندان و افراد عادی از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۰ که اوج بحران کرونا در این کشور محسوب می‌شد، فیس بوک مسنجر با ۶۶درصد بود و پس از آن زوم با ۴۳درصد قرار داشت و ۳۹درصد کاربران هم از واتس اپ استفاده کردند. این گزارش همچنین نشان از کاهش میزان استفاده کاربران استرالیایی از سرویس‌های اینترنت ثابت در همه گروه‌های سنی بجز ۷۵سال به بالا دارد. میزان استفاده این قشر از اینترنت ثابت نسبت به سال ۲۰۱۹ هیچ تغییری نداشته است.
رشد سه برابری سلامت دیجیتال امریکا
کووید۱۹در امریکا نیز بحرانی جدی ایجاد کرد و بی‌توجهی‌های ترامپ به این ویروس و کوچک شمردن آن، باعث زیان‌های مالی و جانی زیادی برای این کشور شد. اما کمپانی‌های فناوری از همان روزهای آغازین شیوع کرونا، دریافتند باید کاری ویژه برای سالمندان انجام دهند و شبکه سلامت آنلاین و پزشکی از راه دور برای آنها فعال شد به‌گونه‌ای که در دوران کرونا میزان استفاده سالمندان از سرویس‌های سلامت دیجیتال رشد ۳۰۰درصدی را نسبت به قبل از پاندمی نشان می‌دهد.
با نظرسنجی از سالمندان امریکایی بالای ۶۴سال مشخص شد آنها بیشتر برای فرار از تنهایی، آگاهی از مسائل روز بویژه اخبار کرونا و همچنین دنبال کردن برنامه سلامت دیجیتال از تکنولوژی استفاده می‌کنند. بیشتر از ۶۰درصد سالمندان هم گفتند که در دوران کرونا بیش از قبل از این سرویس‌ها استفاده می‌کنند. در عین حال بیش از ۴۰درصد افراد حاضر در این نظرسنجی عنوان کردند از زمان شیوع کرونا به این پلتفرم‌ها روی آورده‌اند و ۳۰درصد آنها هرماه یکبار از این ابزارها استفاده می‌کنند. ازسوی دیگر ۲۸درصد سالمندانی که از «تله مدیسین» استفاده می‌کنند فناوری‌های پوشیدنی را نیز مورد استفاده قرار می‌دهند ودر این میان، ۴۳درصد آنها از وسایلی استفاده می‌کنند که در صورت عدم رعایت فاصله اجتماعی به آنها هشدار دهد. ۴۳درصد سالمندان هم می‌گویند با پایان بحران کرونا همچنان از پلتفرم‌های دیجیتال برای سلامت استفاده خواهند کرد.
در امریکا همچنین ردیاب‌های سلامت ویژه برای خانه‌های سالمندان و افرادی که تنها زندگی می‌کنند طراحی شد تا وضعیت سلامت آنها بیشتر تحت کنترل باشد. طراحی برنامه‌های دیجیتال سلامت تنها به این موارد ختم نمی‌شود و به روحیه و تنهایی آنها نیز اهمیت داده شده به‌همین دلیل برنامه‌های تعاملی ویژه‌ای برای این قشر طراحی شد تا بتوانند با حضور در جلسات بحث و گفت‌و‌گوی آنلاین، تنهایی کمتری را احساس کنند.
برنامه‌های ویژه برای سالمندان کانادا
هرچند توانمندی کم بسیاری از سالمندان جهان در استفاده از گوشی و تبلت و… مانعی بزرگ محسوب می‌شد و عملاً برخی از آنها حتی تلفن هوشمند، کامپیوتر یا لپ تاپ نیز در اختیار نداشتند ولی تلاش‌های بسیاری برای آشتی دادن سالمندان با دنیای دیجیتال صورت گرفت. کانادا هم یکی از کشورهای پرتلاش در این زمینه است. درحالی که ۵۰درصد جمعیت سالمند کانادا تلفن هوشمند یا تبلت داشتند اما تنها ۲۰درصد آنها پیش از کرونا اپلیکیشن‌های موبایل را دانلود کرده بودند. با توجه به علاقه کم سالمندان به تکنولوژی‌های نوین ارتباطی، برنامه‌های ویژه‌ای برای آنها درنظر گرفته شد به‌عنوان مثال یک شرکت با نام Welbiنرم افزاری را توسعه داد که به مدیران خانه‌های سالمندان کمک می‌کند گام‌به‌گام سالمندان را با فناوری‌های نوین آشنا کنند. این کمپانی فناوری همچنین به کمتر شدن فاصله اجتماعی در دوران کرونا توجهی ویژه داشت. به‌دنبال این تلاش‌ها سالمندان کانادا از اپلیکیشن‌های ارسال غذا گرفته تا ردیاب‌های سلامت و فیس‌بوک و… را مورد استفاده قرار می‌دهند به‌گونه‌ای که حالا دیگر دوسوم جمعیت بالای ۶۵سال کانادا یک تلفن هوشمند دارند درحالی که این رقم در ۲۰۱۹ و پیش از کرونا ۵۸درصد بود. یک چهارم کانادایی‌های بالای ۶۵سال از تماس‌های تصویری و ویدیویی شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط گرفتن با اعضای خانواده و دوستان خود استفاده می‌کنند که دو برابر سال ۲۰۱۹ است. سالمندان کانادایی بیشتراز فیس‌بوک(۶۸درصد)، یوتیوب (۴۰درصد)، اینستاگرام (۱۹درصد) و واتس اپ (۱۶درصد)استفاده می‌کنند.
سوئد هم یکی از کشورهایی بود که هیچ وقت قرنطینه کامل را اجرا نکرد اما بسیار نگران سالمندان بود و از آنها خواست در خانه قرنطینه شده و ارتباطات خود را به حداقل برسانند. این خانه نشینی، سالمندان این کشور را به سمت دنیای دیجیتال کشاند به‌گونه‌ای که اکنون ۸۷درصد سالمندان بالای ۶۶سال از اینترنت استفاده می‌کنند.