دستورالعمل جدید بانک مرکزی حرف تازه‌ای برای بازار رمزارز نداشت
فعالان بازار رمزارزها معتقداند که دستورالعمل جدید بانک مرکزی در خصوص تاسیس و نظارت بر صرافی‌ها، تغییری در شفافیت و وضعیت بازار رمزارزها ندارد و این حوزه نیازمند دستورالعملی تخصصی است.
با ابلاغ دستورالعمل جدید تاسیس فعالیت و نظارت بر صرافی‌ها برای اولین بار رمزارزها در فرایند فعالیت صرافی‌ها به رسمت شناخته شده است هر چند که با محدودیت‌هایی که در آن ایجاد شده بسیاری معتقدند به نتیجه قطعی برای قانون‌مند کردن این بازار نمی‌رسد. از سویی در این دستورالعمل هیچ اشاره‌ای به وضعیت پلتفرم‌های تبادل رمزارز نشده است.
فعالان بازار رمزارز بر این باوراند که این دستورالعمل تنها در راستای فعالیت صرافی‌های تضامنی و ارز فیات تهیه شده و تنها تفاوت آن با دستورالعمل‌های قدیمی به رسمیت شناختن رمزارزها تنها برای واردات بوده و به این صرافی‌ها اجازه می‌دهد که مبادلات برخط داشته باشند و پاسخی برای دغدغه‌های فعالان این بازار ندارد چرا که از یک سو پلتفرم‌ها در این دستورالعمل جایگاهی ندارند و از سوی دیگر پاسخ به مشکلات این بازار نیازمند دستورالعمل و نگاهی تخصصی است.
وحید والی، مدیرعامل هولدینگ نیک اندیش (کوین نیک) در این باره در گفت‌وگو با پیوست گفت: «در دستورالعملی که منتشر شده، هیچ اشاره‌ای به جایگاه پلتفرم‌ها، تبادل رمزارزها و نهادهای مرتبط با موضوع نشده است و صرفا بیان شده که ازاین پس صرافی‌های داخلی می‌توانند رمزارزی را که در داخل استخراج شده برای واردات استفاده کنند، این در حالی است که جنس کار صرافی و تبادل رمزارز هم از نظر فناوری و هم از نظر ارتباط با کاربر، متفاوت است.»
وحید والی، مدیرعامل هولدینگ نیک اندیش
به باور او، این حوزه در همه جای دنیا پیچیدگی‌هایی داشته و مسیر فعالیت در بازار رمزارزها یک شبه اتفاق نمی‌افتد و باید ریل گذاری شود.
نیازمند به نگاهی تخصصی
در دستورالعمل جدید بانک مرکزی حداقل مبلغ سرمایه به منظور تاسیس و فعالیت صرافی تضامنی و صرافی وابسته به موسسات اعتباری در استان تهران و شهرهای بزرگ از۱۲میلیارد تومان به ۲۵ میلیارد و برای سایر شهرها از ۶ میلیارد به ۱۳ میلیارد تومان رسید. این افزایش مبلغ در حالی است که برخی گمان می‌‌کنند باز کردن راه برای صرافی‌های تضامنی در رابطه با خرید و فروش رمزارز به نوعی سوق دادن پلتفرم‌ها به گرفتن مجوز صرافی است و این در حالی است که اغلب پلتفرم‌های فعال در این حوزه استارت‌‌آپ‌‌هایی نوپا هستند و به باور فعالان این حوزه سرمایه ۲۵ میلیاردی حتی برای پلتفرم‌هایی که شناخته شده هستند، رقم سنگینی است. با این وجود برخی فعالان این بازار بر این باورند که دستورالعمل فعلی تنها در ادامه به روزرسانی دستورالعمل‌های پیشین ناظر بر فعالیت صرافی‌ها است.
امیرحسین راد، مدیر عامل نوبیتکس در گفت‌وگو با پیوست در پاسخ به این سوال که اگر فعالیت پلتفرم‌های تبادل منوط به همکاری با صرافی‌ها یا اخذ مجوز صرافی شود، چه خواهد شد، گفت: «اگر فضا به این سمت برود، ما اصلا قادر به فعالیت نخواهیم بود چرا که در بند ۲۰ این دستورالعمل گفته شده است که دریافت و نگهداری وجوه ارزی و ریالی به صورت امانی، انجام عملیات بانکی از جمله اخذ سپرده یا اعطای تسهیلات توسط صرافی ممنوع است و این مسئله با عملکرد پلتفرم‌های اکسچنج در تناقض است.»
امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس
او با اشاره به اینکه این دستورالعمل در راستای مصوبه بانک مرکزی برای خرید و فروش رمزارزهای داخلی برای استفاده در واردات است، افزود: «در صورتی که این دستورالعمل یک تکه پازل از پازلی بزرگتر باشد، بر کار تاثیرگذار خواهد بود؛ اما در وضعیت فعلی مشکل اصلی فعالیت‌های رمزارزی را به هیچ وجه حل نمی‌کند و پاسخی برای دغدغه‌های فعالان این حوزه ندارد.»
احسان قاضی زاده، مدیرعامل پلتفرم اکسیر نیز در گفت‌وگو با پیوست، با تاکید بر اینکه این دستورالعمل از زاویه رمزارزی چیز جدیدی برای ما نداشته است، گفت: «در این دستورالعمل به جز مورد ۲۳ در مورد رمزارز صحبتی نشده و هنوز زود است که بگوییم پلتفرم‌ها در آن دیده نشده اند؛ ما منتظریم یک دستورالعمل و راهکار تخصصی برای بازار رمزارز ارائه شود.»
او با تاکید براینکه حجم رمز ارز تولید شده در داخل به نسبت گردش بازار رمزارز در کشور رقم قابل توجهی نیست، افزود: «به نظر می‌رسد که دستورالعمل اخیر تنها در راستای وظایف سنتی بانک مرکزی و برای به روز رسانی ضوابط ناظر بر صرافی‌های فیات است.»
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی چندی پیش با اشاره به اینکه در حوزه رمز ارزها سردرگمی چندجانبه وجود دارد، گفته بود: «تولید رمز ارز به وزارت صمت باز می گردد، بحث تبادل آن اگر به صورت ارز باشد به بانک مرکزی و اگر دارایی دیجیتال باشد به وزارت اقتصاد باز می گردد و همچنین بحث تأمین انرژی رمز ارزها هم به وزارت نیرو مربوط است.»
قاضی زاده با اشاره به اظهارات رئیس مجلس با بیان اینکه این اما و اگرهاست که بحث بازار رمزارزها را پیچیده کرده، افزود: «ما به بانک مرکزی حق می‌دهیم که نظارت، مسئولیت و رگوله کردن این حوزه را برعهده نگیرد چون مقوله پیچیده‌تر از بحث ارزی است.»
احسان قاضی زاده، مدیرعامل اکسیر
اما همه فعالان بازار رمزارز در خصوص بی فایده بودن دو بند دستورالعمل فعلی برای این بازار توافق نظر ندارند. مهدی ناصری مدیرعامل صرافی ارز رمز آرمانی در گفت‌وگو با پیوست به اشاره به اینکه در به روز رسانی این دستورالعمل توسط بانک مرکزی برای اولین بار رمزارزها و معاملات برخط به رسمیت شناخته شده اند، گفت: «این اقدام، اقدامی مثبت و روبه جلو است اما از طرف دیگر محدودیت تضمین و سرمایه‌ای که در آن اعلام شده، بسیار بازدارنده است.»
او با اشاره به اینکه این دستورالعمل نکات گنگ و مبهمی دارد، گفت: « بانک مرکزی هنوز دستورالعمل مشخصی برای احراز هویت غیرحضوری برای مبادلات رمزارزی اعلام نکرده است، علاوه بر این تنها رمزارز حاصل از استخراج به رسمیت شناخته شده و این درحالی است که حجم بسیار بالایی از تبادلات رمزارزی که در کشور ربطی به استخراج ندارد و به روش‌هایی دیگر وارد چرخه تبادل شده است.»
ناصری با بیان اینکه این دستورالعمل مشکلی را حل نمی‌کند اما اقدام مثبتی است و باید به این نکات گنگ پاسخی داده شود، افزود: « به نظر می‌رسد که دو دستگی و تعارضی بین قانون گذار و رگولاتور وجود دارد و ظاهرا نهادی نوآور در تلاش است از درون در بانک مرکزی نوآوری کند و یک نهاد محافظه کار تلاش می‌کند چهارچوب‌های نظارتی و تمامیت نظام اقتصادی را حفظ کند.»
مهدی ناصری، مدیرعامل پلتفرم آرمانی
با این حال باید منتظر ماند و دید که در نتیجه ورود مجلس شورای اسلامی به موضوع ضابطه مند کردن این حوزه، دستورالعملی که فعالان و متخصصان این حوزه در انتظار آن هستند و کار را در این بازار شفاف و راحت‌تر خواهد کرد، چه زمانی ابلاغ خواهد شد.