تابستان مرحله پیشرفته رتبه بندی کسب و کارهای مجازی آغاز می شود
رتبه‌بندی و ارائه ستاره به کسب و کارهای مجازی که از سال 97 مطرح شده بود با سپردن آن به سازمان مدیریت صنعتی بالاخره عملیاتی شد و تاکنون در مرحله مقدماتی بیش از 150 کسب و کار رتبه‌بندی شده و ستاره دریافت کرده‌اند. درباره این رتبه‌بندی با «فرانک ابوالمعصوم» مدیر پایش تجارت الکترونیکی، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفت‌و‌گو کرده‌ایم که می‌خوانید.
از آغاز طرح تاکنون چه تعداد از کسب و کارهای مجازی ستاره دریافت کرده‌اند؟
بحث رتبه‌بندی از سال 97 مطرح بود ولی از پاییز سال گذشته که کار عملیاتی ارائه ستاره به کسب و کارها به‌صورت جدی شروع شد، نزدیک به 200 کسب و کار برای انجام رتبه‌بندی و دریافت ستاره اقدام و تاکنون بیش از 150 کسب و کار درخواست خود را برای دریافت ستاره نهایی کرده‌اند. حدود 120 مورد فرایند ارزیابی و رتبه‌بندی آنها تکمیل شده و از میان آنها 60 کسب و کار نماد 3 ستاره، 56 کسب و کار نماد دو ستاره و 4 کسب و کار نیز نماد یک ستاره دریافت کرده‌اند.
آیا شرکت در رتبه‌بندی و دریافت ستاره اجباری است و هدف از این اقدام چیست؟
رتبه‌بندی کاملاً اختیاری است و هدف اصلی پروژه رتبه بندی، حمایت از کسب و کار از طریق افزایش رقابت پذیری، کمک به تصمیم‌گیری بهتر مصرف کنندگان و توسعه و ترویج تجارت الکترونیکی است. با دسترسی متقاضیان به عملکرد کسب و کار، شفافیت افزایش یافته، انحصار از بین رفته و رقابت بیشتر میشود. رتبه‌بندی و دریافت ستاره ابزاری برای سنجش و دریافت بازخورد عملکرد کسب و کار است و به بهبود آن کمک می‌کند.
ارائه ستاره به کسب و کارهای مجازی دارای اینماد قرار است در چند مرحله اجرایی شود؟
در دو مرحله مقدماتی و پیشرفته. در مرحله اول که مقدماتی است و در حال انجام آن هستیم، شاخص‌هایی از جمله پاسخگویی به شکایات، حسن رفتار تجاری، وضعیت مدیران، کیفیت سرویس، پیشینه، امنیت، تشکل‌گرایی و رضایتمندی مشتری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و بر مبنای آن دو و سه ستاره به کسبوکارها اعطا میشود. در حقیقت مرحله مقدماتی برای کمک به کسب و کارها برای آشنایی با فرایند ارزیابی و فرصتی برای آماده شدن آنها برای ورود به مرحله دوم ارزیابی است. از سوی دیگر فرصتی برای دقیق کردن شاخص‌ها و بهینه‌سازی فرایند ارزیابی براساس داده‌های به‌دست آمده است. مرحله دوم که پیشرفته است، از ابتدای تابستان آغاز میشود و در این مرحله شاخص‌هایی دقیق‌تر، موشکافانه‌تر و سخت‌گیرانه‌تری در نظر گرفته شده و کسبوکارها می‌توانند 4 و 5 ستاره دریافت کنند.
چرا برای رتبه‌بندی سازمان مدیریت صنعتی انتخاب شد؟
نمایندگان کسب و کارهای مجازی معتقد بودند که اجرای رتبه‌بندی باید از سوی یک سازمان تخصصی و شخص ثالث انجام گیرد بنابراین سازمان توسعه تجارت الکترونیکی در اجرای رتبه‌بندی تصمیم گرفت از توان تخصصی و اجرایی بخش ثالث یعنی سازمان مدیریت صنعتی به‌عنوان مرجع تخصصی، مشاوره، آموزش و تحقیقی که دارای تجربه 50 ساله در زمینه رتبه‌بندی بنگاه‌های اقتصادی است، بهره بگیرد.
متقاضیان دریافت ستاره؛ کسب و کارهای مجازی نوپا و کوچک هستند یا بزرگ و معتبر؟
بیشتر متقاضیان دریافت ستاره کسب و کارهای نوپا و کوچک هستند که بیشتر به‌دنبال جذب کاربر و افزایش سهم بازار خود هستند. هرچند کسب و کارهای بزرگ و برتر هم برای حفظ اعتبار و سهم بازارشان به‌دنبال دریافت ستاره‌ها هستند.
کسب و کارهای مجازی که برای دریافت ستاره اقدام نکرده‌اند چه مزیتی را از دست خواهند داد؟
از آنجایی که پروژه رتبه‌بندی دارای پشتوانه حاکمیتی و تجربه تخصصی است، زمینه را برای ارتقای اعتماد مصرف کننده برای خرید اینترنتی فراهم می‌کند بنابراین باعث توسعه و ترویج خرید اینترنتی بین مردم میشود. از سوی دیگر شفافیت، رقابت‌پذیری و رفع انحصار را افزایش می‌دهد و کسب و کارهایی که دراین فرایند حضور ندارند به ناچار فضای رقابتی تجارت الکترونیکی را از دست می‌دهند.
برخی معتقدند که کاربران برای خرید به اینماد و ستاره‌های درج شده در سایت‌ها توجهی ندارند. آیا این موضوع را تأیید می‌کنید؟
خیر این اظهارنظر صحیح نیست، چون مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در این زمینه با اطلاع‌رسانی در رسانه‌ها، برگزاری جشنواره‌ها، خریداران را با اینماد و ستاره‌ها آشنا می‌کند. از سوی دیگر این مرکز نه تنها خریداران را هم به کلیک روی لوگوی اینماد کسب و کارهای مجازی برای مشاهده ثبت نظرات، رضایتمندی، شکایات و… تشویق می‌کند، بلکه خود کسب و کارهای مجازی هم با استفاده از لوگوی اینماد و ستاره‌ها و شرکت در رتبه بندی، آن را به ابزاری برای تبلیغ و بازاریابی کسب و کار خود تبدیل کرده‌اند.
کسب و کارها چگونه می‌توانند برای دریافت ستاره اقدام کنند؟
کسب و کارهایی که دارای اینماد هستند، می‌توانند از طریق کارتابل اینماد خود وارد فرایند ثبت درخواست رتبه‌بندی شوند. پس از نهایی کردن درخواست از سوی کسب و کار، فرایند ارزیابی و رتبه‌بندی کسب و کار آغاز و در نهایت براساس امتیاز دریافتی، رتبه و ستاره متناظر با آن امتیاز به وی اعطا میشود.
ممکن است در آینده از تعداد ستاره‌های دریافتی کسب و کار مجازی کاسته شود؟
بله. ستاره‌های دریافتی از سوی کسب و کارهای مجازی یک دوره زمانی مشخص اعتبار دارد. هر سه ماه یک بار ارزیابی دوره‌ای هم انجام خواهد شد و اگر کسب و کاری در ارزیابی‌های دوره‌ای از میزان شاخص‌های مطرح شده آن (مانند پاسخگویی به شکایات و تأخیر در پاسخگویی و…) کاسته شود، امتیاز از دست می‌دهد و اگر امتیازها به‌صورت چشمگیری کاهش یابد، از تعداد ستاره‌ها هم کاسته میشود؛ حتی اگر کسب و کاری تخلفی با جریمه بالا را مرتکب و تعلیق شود، اینماد و ستاره‌هایش هم تعلیق میشود بنابراین کسب و کار باید همواره به عملکردش توجه داشته باشد و برای حفظ ستاره‌هایش تلاش کند.
آیا برای جلوگیری از تقلبی بودن ستاره‌ها هم اقدام‌هایی صورت گرفته است.
از طریق پایشگر هوشمند، فضای اینترنت و فروشگاه‌های اینترنتی را رصد می‌کنیم و اگر لوگو اینماد و ستاره‌ها تنها با قرار دادن تصویر آن جعل شده باشد، آن کسب و کار را تعلیق می‌کنیم. از سوی دیگر کاربران می‌توانند با مراجعه به سایت رتبه‌بندی ecrating.ir نام سایت‌هایی را که دارای ستاره هستند مشاهده کرده و از اصل بودن آن مطلع شوند.
با توجه به گستردگی کسب و کارها به نظرتان آیا اعلام آمادگی 200 کسب و کار مجازی برای شرکت در رتبه‌بندی و دریافت ستاره کافی است؟
قطعاً کافی نیست ولی از آنجایی که دریافت ستاره‌ها باعث بلوغ خود کسب وکارها و بهبود عملکردشان میشود چشم‌انداز ما این است که در آینده کسب و کارهای بیشتری برای دریافت ستاره اقدام کنند.
برای شرکت بیشتر کسب و کارها در رتبه‌بندی و دریافت ستاره مشوق‌هایی را هم در نظر گرفته اید؟
اگر کسب و کارهای مجازی در رتبه‌بندی شرکت کرده و ستاره دریافت کنند یک درجه اعتبار خود را افزایش می‌دهند و خود امتیاز مثبتی نسبت به بقیه کسب و کارهای مجازی بدون ستاره خواهند داشت از سوی دیگر مرکز توسعه تجارت الکترونیکی هم برای تشویق آنها، کسب و کارهای مجازی دارای ستاره را در معرفی به رویدادهای بین‌المللی و دریافت تسهیلات از سوی سازمان‌های ارائه دهنده تسهیلات به کسب و کارهای مجازی در اولویت قرار خواهد داد.
خریداران اینترنتی به‌نظر نمی‌رسد با کارکرد ستاره‌ها آشنا باشند برای آشنا کردن خریداران اینترنتی با رتبه‌بندی و ستاره‌های اعطا شده چه اقدام‌هایی صورت گرفته است؟
اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی با همکاری بخش‌های دولتی و خصوصی از جمله قوه قضائیه، صدا و سیما و انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی در دست اقدام است. از سوی دیگر در قالب انتشار اطلاعیه‌ها، اخبار، گفت‌و‌گو با رسانه‌ها و نیز ارسال پیامک و پست الکترونیکی به کسب و کارهای دارای اینماد و ستاره دار اطلاع رسانی می‌کنیم. اطلاعات کافی هم در سایت‌های ecrating.ir و اینماد در دسترس عموم مردم قرار دارد.