کاربران به جای شما تصمیم می گیرند
رؤیای مخوف کنترل زندگی شخصی دیگران از جمله سناریوهایی است که فقط در فیلم‌ها شاهد آن بودیم ولی اگر در واقعیت هم این امکان ، آن هم با پرداخت مقدار اندکی پول، وجود داشته باشد و شما بتوانید جنبه‌های مختلف زندگی فرد دیگری را کنترل کنید چه حسی خواهید داشت؟ این همان اتفاقی است که یک اپلیکیشن موبایلی جدید امکان آن را فراهم می‌کند.
اپلیکیشنی که این روزها نسخه آزمایشی و قبل از انتشار آن آماده شده و چنین امر غیرممکنی را برای کاربران عملی می‌کند توسط فردی به‌نام «کورتن اسمیت» کارآفرین امریکایی ساخته شده است. اپلیکیشن جدید «نیونیو» نام دارد و از آن به‌عنوان یک بازار سهام انسانی یاد میشود که کاربران در آن می‌توانند سهام مربوط به تصمیمات مختلف زندگی افراد واقعی از جمله خوردن غذا، تماشای فیلم، نوع پوشیدن لباس، رفتن به مسابقات ورزشی یا… را خریداری کنند و سپس شاهد نتیجه نهایی باشند تا متوجه شوند چقدر در روند زندگی فرد تأثیرگذار بوده‌اند. فعالیت این اپلیکیشن برای بسیاری از ما ناخوشایند به‌نظر می‌رسد ولی سازندگان آن می‌گویند که نحوه عملکرد آن در واقعیت چندان هم نگران کننده نیست و هدف آن خلق اتفاقاتی است که نویسندگان، نقاشان، نوازندگان، طراحان مد، وبلاگ نویسان و … هم در آثار خود رقم می‌زنند.
مشارکت در زندگی دیگران
ایده این اپلیکیشن از آنجا شروع شد که «براندن وانگ» نویسنده کانادایی یک شب پس از انجام فعالیت‌های کاری نتوانست تصمیم بگیرد چه غذایی را از رستوران‌های نزدیک محل زندگی سفارش دهد و سپس از دنبال کنندگان خود در شبکه اجتماعی «نیونیو» خواست پیشنهادهای خود را مطرح کنند و در واقع به جای او تصمیم بگیرند. برای عملی کردن این اتفاق یک نظرسنجی در صفحه شخصی آقای وانگ برگزار شد و هر یک از افرادی که می‌خواستند درگیر معضل شام خوردن این جوان 24 ساله شوند 5 دلار برای حضور در نظرسنجی پرداخت کردند و در نهایت حکم اکثریت این بود که او باید غذای کره‌ای برای خود سفارش دهد. وانگ سپس غذایی با مشخصاتی که کاربران گفته بودند سفارش داد و آنها را از نتیجه این ماجرا مطلع کرد.نویسنده جوان در صحبت‌های بعدی خود گفت: «من نمی‌توانستم بین غذای چینی و کره‌ای تصمیم بگیرم. بنابراین نظرسنجی که برگزار کردم بسیار مفید بود. پس از این اتفاق دوباره از نظرسنجی‌های «نیونیو» استفاده کردم تا در مورد لباسی که باید در یک روز خاص بپوشم یا موارد مشابه دیگر هم از دنبال کنندگان خود کمک بگیرم.» او که از حدود سه ماه قبل سراغ اپلیکیشن مربوطه رفته است، هفته‌ای سه یا چهار نظرسنجی بین دوستان خود برگزار می‌کند و تاکنون بیش از 1700 رأی در زمینه‌های مختلف جمع‌آوری کرده است.
«نیونیو» ایده «کورتن اسمیت» کارآفرین خلاق امریکایی است که هنوز در مرحله آزمایشی به سر می‌برد و هدف از راه‌اندازی آن مشارکت در زندگی اطرافیان با رضایت آنها اعلام شده است. این ابزار به‌عنوان روشی برای تعامل با دوستان و اطرافیان محسوب میشود که در اصل ارتباط نزدیک‌تر و واقعی‌تر بین آنها را برقرار می‌کند و به گفته بسیاری، این اپلیکیشن توانسته است در دنیای واقعی زندگی انسان‌ها هم گام بردارد.
زمانی که یک کاربر در این اپلیکیشن صفحه اختصاصی راه‌اندازی و دنبال کننده‌ها را جذب می‌کند، با انتشار عکس یا تصاویر ویدیویی از آنها می‌خواهد در مورد جنبه‌های کاری یا زندگی شخصی او نظر بدهند و در نهایت با توجه به‌نظر نهایی جمع هواداران خود تصمیم می‌گیرد. وانگ که در سایت اینترنتی «واتپد» داستان‌نویسی می‌کند با رأی‌گیری خود در «نیونیو» در مورد ژانر بعدی کتابی که قرار است بنویسد هم از دوستان خود نظرسنجی کرد و حتی انتخاب نام شخصیت‌ها و نحوه پیشرفت داستان را هم به آنها سپرد.
هر زمان که یک رأی در این اپلیکیشن داده میشود، فردی که نظرسنجی را ایجاد کرده است پول‌های جمع‌آوری شده را از آن خود می‌کند. فرد سازنده نظرسنجی دو پاسخ را پیش روی کاربران قرار می‌دهد و دنبال کنندگان باید با پرداخت پول به یکی از آنها رأی بدهند و البته برای انجام این اقدام هرچند بار که بخواهند، می‌توانند پول پرداخت کنند. فارغ از اینکه نتیجه به کدام سمت پیش می‌رود و کدام تصمیم نهایی اتخاذ میشود، کاربران نمی‌توانند مبالغ پرداخت شده را دوباره پس بگیرند. البته به جز این، کاربران با پرداخت هزینه اضافه (حداقل 20 دلار) می‌توانند به صاحب صفحه پیشنهاد دهند که یک کار دیگر خارج از گزینه‌های انتخاب شده را انجام دهد تا به‌عنوان مثال، در کتابی که قرار است توسط وانگ نوشته شود یک شخصیت دیگر را اضافه کنند.
تصمیم به جای دیگران
از زمانی که «نیونیو» فعالیت خود را آغاز کرده است تنها چند ماه می‌گذرد و صاحبان آن می‌گویند برای نخستین بار است که فناوری این فرصت را برای عموم مردم ایجاد می‌کند تا با پرداخت هزینه اندک، به جای فرد دیگر تصمیم بگیرند و از او بخواهند کاری را انجام دهد که باب میل آنهاست. اینکه افراد بتوانند در تصمیم‌گیری‌های واقعی زندگی شخص دیگری اثرگذار باشند برخی نگرانی‌ها را مطرح کرده است و در این میان «مت ناوانا» از کارشناسان شبکه‌های اجتماعی می‌گوید که همین نگرانی‌ها باعث خواهد شد چنین فناوری‌هایی نتوانند عمر طولانی داشته باشند. البته شرکت توسعه دهنده اپلیکیشن «نیونیو» توانسته است حامیان و سرمایه‌گذاران بزرگی را به سمت خود جذب کند.
«پیتر تیل» از بنیانگذاران اپلیکیشن پرداخت‌های الکترونیکی پِی‌پل و از سرمایه‌گذاران اصلی فیس بوک از جمله کسانی است که هم اکنون در فرایند توسعه «نیونیو» هم حضور دارد. «ویل اسمیت» بازیگر سرشناس هالیوود نیز از دیگر سرمایه‌گذاران این اپلیکیشن محسوب میشود و شبکه اجتماعی «اسنپ‌چت» نیز در زمینه فنی و تکنیکی به مهندسان توسعه «نیونیو» کمک کرده است.
«استوارت داف» از روانشناسان حوزه تجارت بر این باور است که فلسفه ساخت «نیونیو» می‌تواند سرگرم کننده به نظر برسد و در نهایت پیوند بین سازندگان نظرسنجی و دنبال کنندگان را ایجاد کند ولی باید به این مسأله توجه کرد که برخی از نظرسنجی‌ها هم می‌تواند ناسالم باشد و در نهایت آسیب‌های جدی به کاربران وارد کند.
او می‌گوید: «مدت زیادی طول نخواهد کشید که توسعه دهندگان نرم افزار محدودیت‌های بیشتری را برای انتشار نظرسنجی و تصمیم‌گیری به جای فرد دیگر اعمال کنند تا از این طریق جلوی انتشار سناریوهای ویرانگر و تحقیرآمیز گرفته شود.» در حالی که هنوز نسخه نهایی این اپلیکیشن به‌صورت رسمی وارد بازار نشده است، بسیاری از کاربران در شبکه اجتماعی توئیتر از آن به‌عنوان «آیینه سیاه» یاد و توضیح دادند اینکه افراد بتوانند در هر سطحی به جای فرد دیگر تصمیم بگیرند و در مورد زندگی شخصی او اظهارنظر کنند اصلاً خوشایند به نظر نمی‌رسد. در یکی از توئیت‌ها نوشته شده است: «این اپلیکیشن به شما امکان می‌دهد زندگی دیگران را کنترل کنید. حتی اگر فضای اپلیکیشن جالب و سرگرم کننده باشد، نباید اجازه دهید فناوری با تخریب زندگی شخصی شما پول زیادی را وارد جیب سازندگان اپلیکیشن کند.»
هنوز به‌درستی معلوم نیست که «نیونیو» در دنیای اشباع شده شبکه‌های اجتماعی تا چه اندازه می‌تواند موفق باشد و مخاطبان را به سمت خود جذب کند. ولی اینکه فناوری برای نخستین بار به کاربران امکان داده است کنترل زندگی دیگران را در دست بگیرند و به‌جای آنها تصمیم‌گیری کنند برای شمار زیادی از کاربران اتفاق جذابی محسوب میشود و انگیزه آنها برای پرداخت 5 دلار و شرکت در نظرسنجی را بیشتر کرده است.