مرگ هفته گذشته جان مکآفی در زندانی در اسپانیا، تلاشهای دولت آمریکا برای بازستاندن میلیونها دلار بدهی مالیاتی این چهره جنجالی دنیای فناوری را پیچیده کرد.
جان مکآفی چند دهه قبل شرکت آنتی ویروسی را تاسیس کرد که همچنان نام وی را یدک می کشد. وی متولد انگلیس بود و نخستین نرم افزار آنتی ویروس تجاری جهان را در سال ۱۹۸۷ عرضه کرد. وی سوم اکتبر سال ۲۰۲۰ هنگامی که قصد داشت با یک گذرنامه بریتانیایی در فرودگاه بارسلونا سوار هواپیما به مقصد استانبول شود، توسط پلیس اسپانیا دستگیر شده بود.
مکآفی سالها در فرار از دست مقامات آمریکایی زندگی کرده بود که بخشی از آن روی کشتی تفریحی بزرگش بود. جسد وی درست چند ساعت پس از این که دادگاه عالی اسپانیا حکم استرداد وی به آمریکا به اتهام فرار مالیاتی را تایید کرد، در سلول زندانش پیدا شد. طبق اعلام جرمی که ژوئن گذشته در دادگاهی در تنسی آمریکا علیه جان مکآفی تنظیم شد، دادستانهای آمریکایی مکآفی را به عدم تنظیم اظهارنامه مالیاتی از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ با وجود میلیونها دلار درآمدی که از تبلیغ رمزارزها، مشاوره، سخنرانی و فروش حق داستان زندگی اش برای یک مستند داشته است، متهم کرده بودند.
طبق اسنادی که هفته گذشته از سوی دادگاه اسپانیایی منتشر شد، مکآفی به دولت آمریکا بیش از ۴.۲ میلیون دلار بدهی مالیاتی دارد. همچنین کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا مدعی شده است مکآفی سرمایه گذاری در سکه های دیجیتالی را تبلیغ کرده است بدون این که افشا کند بیش از ۲۳ میلیون دلار برای این کار دریافت کرده است. وزارت دادگستری آمریکا پرونده مشابهی علیه وی دارد.
طبق ادعانامه علیه مکآفی، جان مکآفی با دریافت پرداختیها از طریق حسابهای بانکی و حسابهای ارز دیجیتالی که به نام اشخاص دیگر بوده است، موفق شده است از پرداخت مالیات شانه خالی کند و اموال واقعی خود را با ثبت آنها به نام افراد دیگر پنهان کند.
به گفته کارشناسان حقوقی، این حقیقت که مکآفی پیش از این که حکمی علیه وی صادر شود، درگذشته است، به معنای آن است که هر گونه پرونده کیفری علیه وی مختومه می شود.
نیک اوبرهایدن، وکیل دفاعی فدرال اظهار کرد اگرچه مرگ مکآفی به معنای آن است که وی هرگز برای جرمی که مرتکب شده است محکوم نمی شود اما آمریکا می تواند پرونده وی را با رفتن به دنبال پولش پیگیری کند. اما به گفته کارشناسان حقوقی، پیش از هر اقدامی باید گواهی مرگ وی از سوی مقامات اسپانیایی صادر شود. نیشای سانان، وکیل مکآفی اعلام کرده که تا زمانی که اسناد مربوطه دریافت نشود، هیچ کاری پیش نمی رود.
مقامات اسپانیایی اعلام کرده اند نتیجه کالبدشکافی رسمی ممکن است چندین هفته زمان ببرد. طبق گزارش روزنامه ال پاییس، کالبدشکافی اولیه نشان داده که جان مکآفی بر اثر خودکشی درگذشته است.
در این بین، همسر مکآفی و تیم حقوقی وی به شدت از اموالش دفاع خواهند کرد. این پیشگام امنیت سایبری مدعی بود درخواست استرداد وی با انگیزه سیاسی صورت گرفته و بنابراین درست نیست. اندرو گوردون، یکی دیگر از وکلای مکآفی به یو اس ای تودی اعلام کرد ما با جدیت روی پرونده مکآفی تلاش می کنیم و آماده مبارزه برای اثبات بیگناهی وی می شویم.
جنیس مکآفی، همسر جان مکآفی روز جمعه خواستار تحقیقات درباره شرایط مرگ جان مکآفی ۷۵ ساله در سلول زندانی شد که در آنجا منتظر استرداد به آمریکا بود. وی اظهار کرده بود آخرین بار چند ساعت پیش از این که جسد بی جان همسرش پیدا شود، با وی صحبت کرده بود. وی گفت: آخرین کلماتش به من این بود که دوستت دارم و بعدازظهر تماس می گیرم. اینها کلمات کسی که می خواهد خودکشی کند، نیست. من مقامات آمریکایی را مسئول این تراژدی می دانم. به دلیل اتهاماتی که با انگیزه سیاسی علیه وی مطرح شد، همسرم اکنون مرده است.
بر اساس گزارش بلومبرگ، دولت آمریکا اکنون باید چشم انداز یک مبارزه حقوقی طولانی و پرهزینه را سبک و سنگین کند و این احتمال را در نظر بگیرد که حتی اگر اموال مکآفی پیدا شود، ممکن است پول چندانی برای گرفتن نمانده باشد. طبق گزارشی که نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۹ منتشر کرد، ثروت وی زمانی بیش از ۱۰۰ میلیون دلار بود اما پس از سرمایه گذاریهای ناموفق در املاک و سهام، به چهار میلیون دلار کاهش پیدا کرد.