فعالان اکوسیستم استارتآپی ایران فقدان نیروی انسانی و مهاجرت آنان و همچنین چالش ورود استارتآپها به بازار سرمایه را از چالشهای جدید این اکوسیستم میدانند.
ایوب محمدیان، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در دومین روز کنفرانس بینالمللی تحول دیجیتال در مورد تلاش شرکتها برای به کار بستن نوآوری گفت: «بررسیهای Harvard Business Review نشان میدهد بین ۷۰ تا ۹۰ درصد تلاشهایی که شرکتهای بزرگ برای نوآوری انجام دادهاند به شکست خوردهاند.»
او افزود: «در میان شرکتهایی که دست به نوآوری میزنند بعضی پیشرو و بعضی دنبالهرو هستند. پیشروها سه ویژگی اساسی دارند: از فناوری استفاده میکنند. از نوآوری در مدل کسب و کار استفاده میکنند. نوآوری را فراتر از مرزهای صنعتشان به کار میبرند.» محمدیان همچنین نوآوری در مدل کسب و کار را مهمتر از نوآوری در محصول و فرایند دانست.
اکوسیستم استارتآپی ایران مشابه فضای دهه ۹۰ آمریکا
روحاله رحمانی مدیرعامل دیجینکست نیز که سابقه فعالیت در مایکروسافت و آمازون را در کارنامه دارد در پنل دلایل عدم رشد سریع استارتآپهای ایرانی صحبت کرد. او شرایط امروز استارتآپی ایران را به شرایط دهه ۹۰ آمریکا تشبیه کرد و گفت: «در سال ۹۳ که کنگره قانون استفاده از اینترنت برای تجارت را تصویب کرد& استارتآپها تا سال ۲۰۰۰ به صورت چشمگیر رشد کردند. اما حدود ۸۰ درصد از این شرکتها شکست خوردند و شرکتهایی که توانمندتر بودند توانستند به فعالیتشان ادامه دهند. در ایران نیز اینگونه حبابی ایجاد شده است که شاید کرونا سبب شده این حباب بترکد.»
در ادامه حامد قنادپور، مشاور و مدرس نوآوری دیجیتال در مورد اعلام حمایتهای دولتمردان از اکوسیستم کارآفرینی گفت: «هر موقع دولتمردی اعلام میکند که قصد حمایت از اکوسیستم را دارد عملا حمایتها به سمت مجوز و بحثهای این چنینی میرود.»
او همچنین در مورد رگولاتوری گفت: «متاسفانه قواعد و آییننامههای دولتی به بایدها میپردازد. امیدوارم رگولاتوری به سمت تعیین نبایدها بپردازد.»
قنادپور بر این باور است که ورود استارتآپها به بازار سرمایه یکی از چالشهای جدی فضای استارتآپی دانست.
محمود کریمی، مدیرعامل شبکه نوآفرینی پلنت نیز از چالشهای منابع انسانی گفت. او در این رابطه از مهاجرت نیروی کار نخبه استارتآپی ابزار نگرانی کرد و بیان کرد: «رقابت امروز ما با کسب و کارهای داخلی و خارجی نیست. ما به زودی با نیروهای خودمان که آن طرف میز در کشورهای هممرز نشستهاند رقابت خواهیم کرد. به دلیل اینکه این افراد با زیر و زبر فضای استارتآپی داخل آشنا هستند از فقدان آنها فلج میشویم. جبران این فقدان نیز به راحتی قابلانجام نیست. مسئله امروز ما از دست دادن همکاران جوان و نخبهمان است.»
روح اله رحمانی، ایوب محمدیان، حامد قنادپور و محمود کریمی در آخرین پنل کنفرانس
دو نکته کلیدی در رسیدن به فهم مناسب
شهاب جوانمردی، مدیرعامل فناپ در ادامه این کنفرانس با بیان اینکه موضوع تحول دیجیتال باید به عنوان بحث و صفت کلیدی مورد توجه قرار بگیرد، گفت: «هنوز در بسیاری از بخشهای صنعت ما، وقتی صحبت به تحول دیجیتال میرسد، خیلی از افراد گمان میکنند سازمان قرار است یک لبه ظهور و بروز دیجیتالی داشته باشد یا از ابزارهای مشخصی استفاده کند.»
او ادامه داد: «شاید اشتباه بزرگتر این است که از تکنولوژیهای جدید برای متحول کردن سازمان استفاده کنیم، بدون اینکه بدانیم ما قرار است به واسطه فناوریهای روز در تمامی شئون آن کسبوکار چنان تغییری ایجاد کنیم که کل عملیات آن سازمان و ارزش کلیدی که به مشتریان و ذی نفعان خودمان ارائه میکنیم، متحول شود.»
جوانمردی معتقد است این تغییر یک تغییر بنیادین در نگاه به کسبوکار است و شاید نیاز باشد در ارزشهای بنیادین ما تغییراتی رخ دهد که بنگاه بتواند به بهبود عملکرد خود فکر کند.
مدیرعامل فناپ با اشاره به اینکه چالش دیگر در این حوزه مدیرانی هستند که به دلیل درک ناکامل خود از موضوع تحول دیجیتال به سرعت طرفدار یا مخالف این موضوع میشوند، گفت: «دونکته کلیدی در رسیدن به فهم مناسب در تحول دیجیتالی وجود دارد.اگر ما می خواهیم به فهم مناسب برسیم باید «بردهای سریع» (quick wins) در سازمان ایجاد کنیم و دوم اینکه در زمان کوتاهی سازمان را از مسیر غیرقابل برگشت به تحول برسانیم. اگر نتوانیم در مدت زمان کوتاهی این کار را انجام بدهیم، سازمان اصلا قابلیت ادامه این پروژه را در مدت زمانی طولانی نخواهد داشت.»
تقدیر از شرکتهای برتر
در انتهای این کنفرانس دو روزه از شرکتهای برتر حوزه دیجیتال در چهار محور زبدگی دیجیتال، نوآوری دیجیتال و رهبری دیجیتال و مدیریت کار در دوران کرونا تقدیر به عمل آمد.
در محور زبدگی دیجیتال ایرانسل موفق به دریافت تندیس زرین شد. در محور نوآوری دیجیتال نیز تندیس سیمین این دوره به شرکت ملی پست ایران برای اجرای پروژه ملی GNAF تعلق گرفت. هیئت ارزیابی در این دوره برای حوزه نوآوری دیجیتال تندیس زرین را برای شرکتی در نظر نگرفت. تندیس زرین رهبری دیجیتال نیز به رسول سرائیان مدیرعامل شرکت ایریسا داده شد. همچنین مهمترین جایزه این حوزه یعنی جایزه سال تحول دیجیتال به شرکت همراه اول تعلق گرفت.
داتین نیز توانست «تندیس سیمین» زبدگی دیجیتال و تقدیرنامه «مدیریت کار در دوران کرونا» را کسب کند. همچنین در بخش رهبری دیجیتال، مهدیه نوروزیان، معاون برنامهریزی و توسعه داتین تقدیرنامه رهبری دیجیتال را به دلیل اهتمام به رهبری دیجیتال از آن خود کرد.