شبکه ملی اطلاعات به معنای محدود شدن دسترسی به اینترنت جهانی نیست، بلکه راهبردی برای شکلگیری یک فضای مجازی در دسترس، پایدار، ارزان و امن است تا از طریق آن کسب و کارها بتوانند بهراحتی توسعه پیدا کنند و خدمات باکیفیت، همه جا در دسترس کاربران باشد.
تسریع در تکمیل و راه اندازی شبکه ملی اطلاعات، جزو اولویت های اصلی دولت سیزدهم در بخش فناوری اطلاعات قرار گرفته است و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز بر شتاب گرفتن در راه اندازی آن، تاکید دارد.
رییس جمهوری در جلسه شورای عالی فضای مجازی بر تلاش و همت مضاعف همه دستگاهها در ساماندهی فضای مجازی برای جبران عقبماندگیها در این حوزه و دستیابی به اهداف اصلی تشکیل شورای عالی فضای مجازی تاکید کرد.
آیت الله سید ابراهیم رییسی تکمیل و راهاندازی شبکه ملی اطلاعات را یک ضرورت دانست و به مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، دستور داد راهبری تکمیل شبکه ملی اطلاعات را با جدیت پیگیری کنند.
اما، زمانی که صحبت از شبکه ملی اطلاعات میشود نگاه کاربران معمولا به آن، انتقادی است و تکمیل شبکه ملی اطلاعات را به معنای محدود شدن دسترسی به اینترنت جهانی میدانند که به عدم شناخت کاربران اینترنت از کاربرد شبکه ملی اطلاعات بازمی گردد.
در واکنش به این برداشت، مسئولان حوزه سیاستگذاری و اجرایی شبکه ملی اطلاعات بارها اعلام کردهاند که شبکه اطلاعات به معنای جدایی از اینترنت نیست؛ این شبکه یک راهبرد برای شکلگیری یک فضای مجازی در دسترس، پایدار، ارزان و امن است تا از طریق آن کسب و کارها بتوانند بهراحتی توسعه پیدا کنند و خدمات باکیفیت همه جا در دسترس کاربران باشد.
طبق تاکید مسئولان اجرایی (وزارت ارتباطات) و ناظران (شورای عالی فضای مجازی) پروژه شبکه ملی اطلاعات برای دسترسی کاربران به اینترنت با کیفیتتر، ارزانتر و امنتر طراحی شده است و هیچ منافاتی با اینترنت جهانی ندارد.
«عیسی زارعپور» وزیر ارتباطات به عنوان مجری شبکه ملی اطلاعات بارها در مصاحبههای خود اعلام کرده است: «متأسفانه همچنان برخی در کشور، شبکه ملی اطلاعات را به معنای قطع دسترسی با شبکه جهانی اینترنت میدانند. باید به اطلاع عموم مردم رساند که هیچکسی با راهاندازی و تکمیل شبکه ملی اطلاعات به دنبال قطع شبکه جهانی اینترنت نیست.»
طرح کلان شبکه ملی اطلاعات مصوبه شورا است و افق آن به سال ۱۴۰۴ برمیگردد اما برای سال ۱۴۰۰ نیز مجموعهای از پروژهها مشخص شده که باید توسط وزارت ارتباطات و دیگر نهادهایی که از سوی شورای عالی فضای مجازی، مسئولیتی در توسعه شبکه ملی اطلاعات دارند، به سرانجام برسند.
دستیابی به جامعهای پیشرو و اخلاق محور، ارتقا جایگاه و کسب سهم مناسب از اقتصاد دیجیتال، فراهمسازی زمینههای حکمرانی صالحانه در فضای مجازی، استقرار نظام جامع و فراگیر در سطح ملی برای امن سازی خدمات و زیرساختهای حیاتی، حضور جریان ساز و هدفمند در عرصههای ملی جزو اهداف راهبردی است که در ابلاغیه شورای عالی فضای مجازی در افق ۱۴۰۴ به آن اشاره شده است.
سند شورای عالی فضای مجازی چه میگوید؟
در سند ابلاغی از سوی شورای عالی فضای مجازی، اهداف عملیاتی برای شبکه ملی اطلاعات تا پایان سال ۱۴۰۰ مشخص شده است که از میان آنها میتوان به دسترسی ۸۰ درصدی خانوارها به پهنباند ثابت با سرعت دسترسی ۲۵ مگابیت بر ثانیه و پوشش ۱۰۰ درصد کشور برای دسترسی به پهنباند سیار با سرعت متوسط ۱۰ مگابیت بر ثانیه، مزیت بخشی اقتصادی و تعرفهگذاری رقابتی در دسترسی به خدمات کاربردی و محتوای داخلی به میزان حداقل دو برابر و دسترسی به خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات به میزان حداقل سه برابر رقبای خارجی و در نهایت، مزیت بخشی کیفی در دسترسی به خدمات و محتوای داخلی به میزان پنج برابر نسبت به خدمات محتوای خارجی، امکان اتصال حداقل ۱۰ درصد کاربران با دسترسی مبتنی بر نسل جدید ارتباطات، ایجاد حداقل سه مرکز داده در سه استان، تأمین یک سیستم عامل داخلی امن تلفن همراه و ایجاد گذرگاههای ایمن داخلی اشاره کرد.
وزیر ارتباطات در برنامههای خود اعلام کرده، در دوره جدید، تحقق شبکه ملی اطلاعات در همه لایههاست. لایههایی در اختیار وزارت ارتباطات است که باید با سرعت و همگرایی بیشتری پیش برود.
وی افزود: من بهعنوان وزیر، فرمانده میدان خواهم بود و مسئولیت این کار را به عهده خواهم گرفت؛ اما همه بخشها هم باید نقش خودشان را در تحقق شبکه ملی اطلاعات بازبینی کنند، از رگولاتوری گرفته که باید مشخص کند قصد دارد چه سیاستگذاری در قبال بخش خصوصی و عمومی داشته باشد تا زیرساخت، سازمان فناوری اطلاعات، پست و پستبانک و سایر مجموعهها که هر کدام وظیفهای در قبال توسعه شبکه ملی اطلاعات دارند. همه دستگاههای زیرمجموعه وزارت ارتباطات باید مشخص کنند که برای شبکه ملی اطلاعات چهکاری میکنند.
زارع پور خاطر نشان کرد: هدف از تکمیل و توسعه شبکه ملی اطلاعات این است که کاربران بتوانند از طریق آن ارتزاق کند؛ دولت باید برای این کار مدل اقتصادی داشته باشد. شبکه ملی اطلاعات باید تبدیل به فعالیت اصلی بخش ICT شود. آن موقع میتوانیم بگوییم که وزارت ارتباطات کار خود را به نحوه شایستهای انجام داده است.
توسعه شبکه ملی اطلاعات یک کار نمایشی نیست
وزیر ارتباطات توسعه شبکه ملی اطلاعات را یک کار نمایشی نمیداند، به همین دلیل گفته است: ـاینکه فلان پلتفرم ملی را بالا بیاوریم و من هم بهعنوان وزیر آن را افتتاح کنم و فردا هم هیچکسی از آن استفاده نکند و اصلاً زیستبوم و فعالیت اقتصادی شکل نگیرد فایدهای ندارد. این میشود کار نمایشی که بنده بههیچعنوان اهل کار نمایشی نیستم.»