فیسبوک یک آزمایش محدود با کیف پول Novi آغاز کرده است. افرادی از آمریکا و گواتمالا میتوانند در این آزمایش ثبتنام و از کیف پول Novi استفاده کنند. این شرکت در تابستان سال گذشته قرار بود کیف پول Calibra را با رمزارز Libra در اختیار کاربران بگذارد که فشار قانونگذاران و بانکها باعث توقف این پروژه شد. اینبار هم تلاش فیسبوک برای ورود به جهان رمزارزها بازخوردهای منفی را به دنبال داشته و قانونگذاران به طرح جدید این شرکت هم اعتراض دارند.
فیسبوک در حال آزمایش کیف پول Novi در آمریکا و گواتمالا است. این شرکت پرحاشیه آمریکایی بار دیگر شانسش را در صنعت رمزارزها آزمایش میکند. فیسبوک مدتیست که در چند زمینه از جمله تاثیر سو پلتفرمهایش بر نوجوانان با قانونگذاران آمریکا درگیر است و آزمایش جدید آنها هم از همین ابتدا با بازخورد منفی نمایندگان آمریکا روبهرو شده است.
این شرکت چند سالیست که برای ورود به این صنعت تلاش میکند و آزمایش اخیر، ملموسترین نتیجه این تلاشها است. فیسبوک در این طرح از شبکه دایم (Diem) استفاده میکند.
فیسبوک از بنیانگذاران اتحادیه دایم (Diem Association) است. اما به جای استفاده از رمزارز پایدار (Diem) در بلاکچین این اتحادیه: «شبکه دایم»، فیسبوک در حال همکاری با پلتفرم ارائهدهنده زیرساخت بلاکچین به نام Paxos و صرافی رمزارزی کوینبیس است.
براساس این همکاری کاربران میتوانند رمزارز پایدار USDP از Paxos را ارسال و دریافت کنند و کوینبیس هم وظیفه نگهداری از این رمزارزها را برعهده دارد. با این حال استفاده از USDP احتمالا یک مساله همیشگی نیست و فیسبوک قصد دارد رمزارز پایدار Diem را جایگزین آن کند.
این اولین تلاش فیسبوک در صنعت رمزارزها نیست. این شرکت ایدههای بزرگی برای پروژه کریپتو داشت و کنسرسیومی به نام اتحادیه لیبرا (Libra) را ایجاد کرد. این اتحادیه قرار بود رمزارز لیبرا را که ارزشش با چندین ارز رایج (Fiat) و اوراق بهادار گره خورده بود عرضه کند. طرح اولیه به یک ارز واحد محدود نمیشد و قرار بود چندین ارز را شامل شود.
اما بسیاری از بانکهای مرکزی به شدت با طرح فیسبوک مخالفت کردند. سال گذشته، این اتحادیه اعلام کرد که طرح خود را محدودتر کرده و تنها روی رمزارزهای پایدار تک ارزی تمرکز میکند.
رمزارز پایدار یک دارایی دیجیتال است که ارزشی ثابت و برابر با ارز رایج (مثلا دلار) دارد و از نوسان بازار رمزارزها در امان است. برای مثال، اتحادیه لیبرا قرار بود LibraUSD را عرضه کند. هر LibraUSD همیشه برابر با یک دلار خواهد بود.
چند ماه بعد، این اتحادیه بار دیگر طرح خود را تغییر داد. نام پروژه به اتحادیه دایم (Diem) تغییر کرد. به این ترتیب پروژه کیف پول فیسبوک هم از کالیبرا به نووی (Novi) تغییر نام داد. اما دایم یا نووی هیچکدام در زمانی که مشخص شده بود عرضه نشدند.
حالا فیسبوک بالاخره آزمایش نووی را با کاربران واقعی آغاز کرده است. این شرکت طرح خود را روی انتقال پول بین آمریکا و گواتمالا متمرکز کرده است. کاربرانی که میخواهند پول ارسال کنند باید اپلیکیشن نووی را دانلود کنند، سپس افتتاح حساب کرده و با استفاده از یک درگاه پرداخت مثل کارت اعتباری به آن پول واریز کنند.
هراندازه کار کاربران دلار به این اپلیکیشن بدهند، در ازای آن و بدون هیچ هزینهای USDP دریافت میکنند. این رمزارز پایدار ساخته Paxos است و ارزش آن به دلار گره خورده است. این رمزارز پایدار پیشتر Pax Dollar (PAX) نام داشت اما به تازگی به USDP تغییر نام داده است.
ارزش USDP در واقع با پول نقد و معادلهای پول نقد پشتیبانی و تضمین میشود. داراییهای کاربران را صرافی کوینبیس نگهداری میکند که یعنی وظیفه ذخیره داراییهای USDP را برای کاربران Novi برعهده دارد.
کاربران نووی میتوانند با استفاده از این کیف پول، USDP را برای کاربران دیگر نووی ارسال کنند. تراکنشها نیز شامل هیچگونه هزینهای نخواهد شد. اما انتظار نمیرود که نووی برای پرداخت در فروشگاه یا مثلا پرداخت اجاره استفاده شود. به همین دلیل مکانی برای نقد کردن موجودی نووی در نظر گرفته شده و کاربران میتوانند موجودی خود را به حساب بانکی هم منتقل کنند.
اما نکته اینجاست که نووی از موضوع هزینههای تبدیل USDP به ارز گواتمالا صحبتی نکرده است. نووی باید یک نرخ تبدیل را برای ارزها مشخص کند. این کیف پول باید در تمام بازارهایی که قصد فعالیت در آن را دارد، مجرایی برای تبدیل ارز رایج به کریپتو و برعکس ایجاد کند.
فیسبوک میگوید که این تازه ابتدای راه نووی است. اول اینکه این خدمت تنها برای کاربران گواتمالا و آمریکا در دسترس است. دوم، فیسبوک و اتحادیه دایم از طرحهای خود برای راهاندازی رمزارز اختصاصی عقب نکشیدهاند.
دیوید مارکوس، رهبر پروژه نووی در توییتر گفت: «میخواهم شفافسازی کنم که رویکرد ما به دایم تغییری نکرده است و پس از دریافت تائیدیههای قانونی و اجرایی شدن طرح میخواهیم نووی را با دایم راهاندازی کنیم.»
بیاعتمادی قانونگذاران به فیسبوک
در پی انتشار اخبار مربوط به آزمایش جدید فیسبوک، گروهی از قانونگذاران مخالفت خود را با این طرح ابراز کردهاند. این قانونگذاران آمریکایی میگویند نمیتوان برای مدیریت رمزارزها به فیسبوک اعتماد کرد. آنها از این شرکت خواستهاند تا آزمایش خود را سریعا متوقف کند.
برایان شواتز، شرود براون، ریچارد بلومنتال، الیزابت وارن و تینا اسمیت، سناتورهای دموکرات آمریکا مخالفت خود را با این طرح اعلام کرده و در نامهای به مارک زاکربرگ، مدیرعامل فسبوک، نوشتند: «فیسبوک بار دیگر برنامههای ارز دیجیتال را به شکلی تهاجمی دنبال و یک طرح آزمایشی را برای یک شبکه زیرساخت پرداخت، آغاز کرده است، این درحالی است که برنامهها با چشمانداز قانونی همخوانی ندارد.»
در ادامه این نامه آمده است: «در حالی که فیسبوک توانایی کافی برای مدیریت خطرات و محافظت از کاربران فعلی را ندارد، نمیتوان در مدیریت یک سیستم پرداخت یا ارز دیجیتال به آن اعتماد کرد.»
نامه سناتورهای آمریکایی نشان میدهد که حتی آزمایش کوچک فیسبوک هم با فشار قانونگذاران و رگولاتوریها مواجه میشود.
یکی از سخنگویان طرح نووی میگوید: «ما قصد داریم به نامه این کمیته پاسخ دهیم.»
فیسبوک رمزارز لیبرا را در ژوئن سال ۲۰۱۹ معرفی کرد. اکوسیستم کریپتو از آن زمان تا امروز بسیار متحول شده است. از سویی باید دید که آیا دایم میتواند با رمزارزهای پایدار فعلی رقابت کند و از سویی، فیسبوک بار دیگر باید با جنبههای قانونی این طرح و فشار نمایندگان و بانکها دست و پنجه نرم کند.