شناسایی تراکنش‌های رمزارزی (KYT) ریسک معاملات رمزارزی را برای ایرانی‌ها افزایش داد
سیستم‌های جدید شناسایی تراکنش‌های رمزارزی یا KYT برای نظارت بر معاملات و بالا بردن امنیت تراکنش‌ها طراحی شده‌اند. این سیستم‌ها ریسک سرمایه‌گذاری را به طرز چشم‌گیری کاهش می‌دهند. هرچند KYT موجب رونق فعالیت‌های رمزارزی و کاهش ریسک در اکثر کشورها شده است اما برای کاربران ایرانی نوعی تهدید محسوب میشود چرا که با شناسایی تراکنش‌های آنها، حساب‌شان بلوکه میشود.
سیستم شناسایی تراکنش‌های رمزارزی یا (KYT (know your transaction با هدف شناسایی معاملات رمزارزی ایجاد شد تا خلاهای سیستم KYC را که برای احراز هویت به کار می‌رفت، پر کند.
در این سیستم از روش‌های تحلیلی برای الگوهای نظارت استفاده میشود و به مشاغل و موسسات مالی و اعتباری این اجازه را می‌دهد که معاملات را با جزئیات بیشتری تحت نظر قرار دهند. این سیستم با استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و الگورتیم‌های خاص، شاخص‌های مختلفی را مورد بررسی قرار می‌دهند تا میزان پرریسک بودن یک تراکنش را مشخص کنند.
هرچند که این سیستم با هدف افزایش امنیت تراکنش‌ها طراحی شده، اما به نظر می‌رسد برای کاربران ایرانی صرافی‌های خارجی تهدیدزا است.
سید مسیح علوی، فعال حوزه رمزارز و عضو انجمن بلاک‌چین در گفت‌وگو با پیوست در این‌باره می‌گوید: «با وجود اینکه سیستم KYT ریسک سرمایه‌گذاری را به طرز چشم‌گیر کاهش داده است، اما برای کاربران ایرانی برعکس عمل می‌کند و با شناسایی و پرچم‌دار کردن (Flag) تراکنش‌های ایرانی‌ها، به دولت آمریکا این امکان را می‌دهد که دارایی‌های رمزارزی آنها را مسدود کند.»
علوی می‌گوید: «در اصل توصیه‌های انجمن بلاک‌چین درباره همین موضوع و خطرات آن بوده است و از کسب‌وکارهای فعال در این زمینه خواسته که در این زمینه بیشتر دقت کنند.»
چند روز قبل انجمن بلاک‌چین ایران، در اطلاعیه‌ای هشدار داد که تمام دارایی‌های دیجتیال ایرانی‌ها که با آدرس کیف پول‌های (Wallet) مشخص داخلی تراکنش می‌کنند، در معرض خطر شناسایی و برچسب‌زنی است. این انجمن در اطلاعیه خود از دارندگان دارایی‌های دیجیتالی خواسته بود تا حین دریافت و پرداخت دارایی دیجیتالی دقت بیشتری کنند.
مسیح علوی، فعال حوزه رمزارز و عضو انجمن بلاک‌چین
این کارشناس حوزه رمزارز با بیان اینکه این، اولین اطلاعیه انجمن در این‌باره نیست، توضیح می‌دهد: «آخرین اطلاعیه انجمن که در ۲۹ مهرماه گذشته منتشر شد، درباره گزارشاتی بود که در خصوص نقش رمزارزها و تاثیرات آن در قدرت تحریم‌های آمریکا در دنیا توسط شرکت سایفرتریس، خزانه‌داری آمریکا و اوفک منتشر شد.»
رمزارزها و کاهش قدرت آمریکا
در گزارش سال ۲۰۲۰ اوفک، به صراحت گفته شده بود که چطور فناوری‌های جدید و نوآوری‌های روز دنیا مانند ارزهای دیجیتالی توانسته‌اند جایگزین بسترهای پرداختی شوند و از سوی دیگر ابزارهای جدیدی که برای پنهان کردن تراکنش‌ها استفاده میشود، چطور توانسته‌اند بر کاهش اثرگذاری تحریم‌های آمریکا تاثیری چشم‌گیر بگذارند.
به گفته علوی این گزارش در ادامه به روشنی اشاره کرده است که سیستم‌های مالی مبتنی بر ارزهای دیجیتالی که باعث کاهش قدرت تحریمی آمریکا شده‌اند تا چه میزان تاثیر منفی روی ارزش دلار و نقش جهانی دلار در دنیا گذاشته است. در نتیجه این فناوری‌های جدید توانسته‌اند با کاهش نقش دلار، قدرت این اهرم فشار مهم آمریکا را کم کنند.
این فعال حوزه با بیان اینکه افزایش استفاده از رمزدارایی‌ها سیاست‌های تحریمی آمریکا را تحت الشعاع خودش قرار داده‌اند، توضیح می‌دهد: «در نتیجه نگاهی که آمریکا در حال حاضر به رمزارزها و رمزدارایی‌ها دارد نگاهی تهدیدآمیز است و همین نگاه روی سیاست‌هایی که در آینده نسبت به این فناوری خواهد داشت، تاثیرگذار خواهد بود؛ آمریکا به این نکته واقف است که شاید این فناوری‌ها برای خود و متحدانش قدرت به همراه بیاورد اما استفاده از آن برای کشورهای دیگر را به صلاح نمی‌داند.»
تنگ‌کردن حلقه تحریم به کمک تکنولوژی
استفاده از رمزارزها و رمزدارایی‌ها مانند بیت‌کوین بر بستر بلاک‌چین است و هرکس به راحتی می‌تواند شاهد تمام تراکنش‌ها و زمان استخراج توسط ماینرها باشد و همین امر، ردیابی کردن این موارد را تبدیل به امری ساده کرده است.
علوی در این‌باره توضیح می‌دهد: «هرچند که فناوری‌هایی وجود دارد که از طریق آنها می‌توان سیاست محرمانگی را روی تراکنش‌ها اعمال کرد اما حالا تکنولوژی‌های جدید امکان ردیابی این تراکنش‌ها را برای برخی از شرکت‌های تخصصی به وجود آورده است. در حال حاضر دو شرکت سایفرتریس و چین آنالایسیس (chain analysis) در حوزه شناسایی تراکنش‌های رمزارزی فعالیت می‌کنند.»
شرکت سایفر تریس در سال ۲۰۱۵ با هدف محافظت از موسسات مالی و اعتباری در برابر خطرات پولشویی، دارایی‌های مجاز و تهدیدهای مرتبط با سیستم‌های رمزنگاری در دنیا فعالیت خود را آغاز کرد. یکی از فعالیت‌های این شرکت‌ها در حال حاضر استفاده از تکنولوژی‌های جدید مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و رفتارشناسی است.
در همین رابطه، این شرکت‌ها چند ماه پیش با استفاده از همین تکنولوژی‌ها گزارشی درباره ایران منتشر کردند. در یکی از این گزارشها به صراحت از رصد کردن IPهای ایرانی نام برده شد و ۷۲هزار IP منحصر به فرد مورد بررسی قرار گرفت که به حدود ۴.۵ میلیون آدرس ولت بلاک‌چین بیت‌کوین که اکثرا هم روی موبایل‌ها نصب شده بود، رسید.
علوی براین باور است که این گزارشات و اقدامات آمریکا برای تنگ‌تر کردن حلقه تحریم‌ها زنگ خطری را برای متخصصان و کارشناسان داخلی به صدا در آورده است که قبل از اینکه مردم عادی دچار ضرر شوند، هرچه زودتر تهمیداتی صورت بگیرد و با توجه به اینکه این زنگ برای دولت و حاکمیت به صدا در نیامده، انجمن بلاک‌چین این مسئولیت را بر دوش خود احساس می‌کند که در این خصوص اطلاعیه‌هایی را به صورت توصیه‌نامه منتشر کند.
تهدید صرافی‌های خارجی برای کاربران ایرانی
تقریبا همه کسانی که در حوزه رمزارزها فعالیت می‌کنند، اتفاقات سال ۲۰۱۷ را به خاطر دارند. در این سال صرافی بیت‌رکس به دستور FBI یک شبه IP ایرانیان را مسدود کرد و بیش از هزار بیت‌کوین تا دو سال مسدود شد و برای ایرانی‌ها هم امکان شکایت و پیگیری وجود نداشت. در چند وقت اخیر هم نوبت به صرافی بایننس رسیده است. این صرافی که از مشهورترین صرافی‌های رمزارزی دنیا به شمار می‌رود، حالا با فشارهای اوفک از کاربران خود درخواست احراز هویت کرده است؛ موضوعی که انجام آن برای کاربران ایرانی غیرممکن است و آنها را مجبور به کوچ از این صرافی کرده است.
علوی در این باره با بیان اینکه پس از مشکلات بایننس ایرانی‌ها مجبور به انتقال سرمایه خود به صرافی‌هایی مانند کوکوین و کوینکس شده‌اند که هردوی آنها خطرناک‌اند، می‌گویند: «هردوی آنها، مخصوصا کوینکس به راحتی اعلام می‌کند که من با کاربران ایرانی مشکلی ندارم اما روزی که اوفک به آنها فشار بیاورد، مجبور است اکانت‌های ایرانی را مسدود کند یا اعلام کند که دارایی‌های رمزارزی‌تان را خارج کنید.»
این کارشناس حوزه رمزارزها تقویت صرافی‌های داخلی برای وارد شدن این دارایی‌ها به داخل کشور را یکی از راهکارهای حل این مشکلات دانسته و می‌گوید: «البته مخاطراتی هم برای صرافی‌های داخلی وجود دارد. این صرافی‌ها معمولا از APIهای صرافی‌های خارجی استفاده می‌کنند و همین موضوع خطراتی را متوجه سرمایه‌های مردم می‌کند. موضوع دیگر این است که صرافی‌های داخلی باید برای بالا بردن محرمانگی تراکنش‌ها ملزم به استفاده از فناوری‌ها جدید شوند؛ چرا که بسیاری از این تراکنش‌ها و آدرس کیف‌پول‌هایی که توسط مجموعه‌هایی مانند سایفرتریس از شرکت‌ها پیدا شود، می‌تواند تمام کیف‌پول‌های ایرانی را شناسایی کند.»
او توضیح می‌دهد: «کاری که شرکت‌هایی مانند سایفرتریس انجام می‌دهند، درست کردن پایگاه داده‌ای از آدرس‌هایی است که نشان‌دار (flag) کرده‌اند، به این ترتیب که یک آدرس را شناسایی کرده و سپس شروع به رفتارشناسی می‌کند و تراکنش‌ها را زیر نظر می‌گیرند. در نهایت با درصدی از خطا، اعلام می‌کنند که این یک IP مشکوک است.»