نمایندگان مجلس در جلسه امروز (۲۶ آبانماه) صحن علنی با کلیات طرح حمایت از مالکیت صنعتی با ۱۶۷ رای موافقت کردند. براساس این طرح اگر افرادی به صورت مشترک اختراعی را پدید آورده باشند، حق تقاضای ثبت اختراع و حقوق ناشی از گواهینامه ثبت اختراع بهطور مشترک به آنان تعلق دارد.
سیدکاظم دلخوش،سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی در دفاع از کلیات این طرح، گفت: «طرح مالکیت صنعتی با ۱۵۲ ماده در سه مجلس نهم، دهم و یازدهم بررسی شد. قانون ثبت اختراعات،طرحهای صنعتی و علائم تجاری قانون آزمایشی بوده و بهمن ماه ۹۷ مهلت این قانون به اتمام رسید که با اذن مقام معظم رهبری و به دلیل حمایت از مخترعان تمدید شد.»
او ادامه داد: «با وجود اینکه در ماههای گذشته دولت آمریکا به مدت ۲ ماه تعطیل شد؛ اما مالکیت صنعتی این کشور تعطیل نشد.»
دلخوش در ادامه صحبتهای خود به موارد مطرح شده در طرح مالکیت صنعتی اشاره و بیان کرد: «در این طرح به مواردی چون تعریف اختراع، شرایط ثبت، حمایت از حقوق مخترع، جلوگیری از تضییع حقوق مخترعان، پیشبینی فرآیند ثبت اختراع، امکان اعتراض متقاضیان ثبت اختراع، تعیین تکلیف حقوق مادی و معنوی مخترع، حمایت از جنبههای معنوی اختراع، تعیین قواعد برای واگذاری اختراع اشاره شده است.»
حسن نوروزی، رئیس کمیسیون حقوقی نیز در دفاع از طرح مالکیت صنعتی، گفت: «اگر دولت تمایلی به ارائه لایحه داشت طی سالهای گذشته این لایحه را به مجلس ارائه میکرد، این طرح در مجالس نهم، دهم و یازدهم مورد بررسی قرار گرفته و به دنبال حل مشکلات کشور است.»
به گفته نوروزی برای بررسی این طرح نمایندگان وزارتخانههای بهداشت، صمت، علوم، دادگستری و دفاع حضور داشتند و هیچ سازمانی نمیتواند ادعا کند که در جلسات کمیسیون حقوقی حضور نداشته است.
علی بابائی،نماینده مازندران به اصل ۱۱۰ قانون اساسی و ماده ۱۶۱ آئین نامه داخلی استناد کرد و پیشنهاد داد تا در ارائه طرح با دولت هماهنگ شویم. او در این مورد گفت: «لایحه و طرح اولویت دارد و باید با دولت هماهنگ باشیم، نباید کشور خود را با آمریکا مقایسه کنیم چرا که در کشور ما مسائل باید براساس قواعد اسلامی و مسائل فقهی باشد.»
آنطور که بابایی میگوید دولت برنامههای خوبی برای مسائل اقتصادی و صنعتی دارد و نمایندگان باید اجازه دهند برای این موضوع هم دولت لایحه ارائه دهد.
طرح حمایت از مالکیت صنعتی چیست
این طرح در ۱۵۲ ماده تدوین و تهیه شده است و براساس آنچه در این طرح آمده است مواردی چون کسبوکارها و بازیها، کشفیات، نظریههای علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری، طرحها و قواعد و روشهای انجام فعالیتهای ذهنی وفعالیتهای اجتماعی، روشهای پیشگیری،تشخیص، جراحی و درمان در بیماریهای انسان و حیوان و غیره از مصادیق اختراع خارج هستند.
آنطور که در این طرح مطرح شده «جدید بودن»، «دارا بودن گام ابتکاری» و «دارا بودن کاربرد صنعتی» از جمله شرایط اختراع است و مواردی به غیر از این اختراع محسوب نمیشود. ثبت اختراع هم مطابق این طرح، مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است.
مخترع (شخص پدید آورنده اختراع) یا قائممقام قانونی یا نماینده قانونی وی و شخصی که اختراع به سفارش او حاصل شده است یا قائممقام قانونی یا نماینده وی، با رعایت حقوق مخترع میتوانند حق تقاضای ثبت اختراع را داشته باشند.
اگر افرادی به صورت مشترک اختراعی را پدید آورده باشند، حق تقاضای ثبت اختراع و حقوق ناشی از گواهینامه ثبت اختراع بهطور مشترک به آنان تعلق دارد. کارکنان مرجع ثبت، حق تقاضای ثبت اختراع برای خود یا به نمایندگی از دیگری را ندارند.
البته چنانچه دو یا چند شخص در پدیدآوردن اختراعی واحد، مشارکت داشته و سهم آنها در این همکاری مشخص باشد، میزان مشارکت هر یک به تفکیک در گواهینامه اختراع قید میشود و حقوق حاصل از آن، به همان نسبت به آنها تعلق میگیرد.
درصورتی که کار هریک از آنها جدا و متمایز نبوده یا میزان مشارکت آنها در ایجاد اختراع مشخص نباشد، نام همه آنها در گواهینامه اختراع ذکر میشود و حقوق ناشی از گواهینامه، بهطور مساوی به همه آنها تعلق میگیرد.