۱۰ مدیر در ۱۱ سمت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
تغییرات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت سیزدهم که با وزارت عیسی زارع‌پور آغاز شد در ماه‌های گذشته به صورت آرام جریان داشته از معاونان وزیر آغاز شده است. این تغییرات هنوز به کمیسیون‌های مرتبط با وزارت ICT نرسیده؛ اما هیات مدیره یک شرکت را شامل شده است.
عیسی زارع‌پور که چهارم شهریور ماه به صورت رسمی به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم کارش را آغاز کرد در ۹۰ روز اول کاری خود ۱۱ حکم انتصاب صادر کرده است. از این تعداد، ۱۰ نفر به جای مدیران قبلی آمده‌اند و یک سمت مشاوره نیز ایجاد شده است. انتصاب‌های انجام شده تقریبا یک چهارم مدیرانی را شامل میشود که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌تواند آنها را به صورت مستقیم منصوب کند.
اولین انتصاب برای صندلی خالی
انتصاب‌های وزیر جدید از جایی آغاز شد که به واسطه رفتن مدیر قبلی، بدون مدیر مانده بود.
امیر ناظمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات (۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰)
محمد خوانساری، رئیس جدید سازمان فناوری اطلاعات
امیر ناظمی در دوران وزارت آذری جهرمی، رئیس سازمان فناوری اطلاعات بود؛ اما با پایان دولت دوازدهم، ترجیح داد به دانشگاه بازگردد و بدین ترتیب این سمت، بدون مدیر ماند. عیسی زارع‌پور در اولین گام، محسن نادری‌منش را به سمت سرپرست سازمان فناوری اطلاعات ایران منصوب کرد که عضو هیات عامل این سازمان است؛ اما همان‌طور که می‌شد حدس زد، عمر این سرپرستی کوتاه بود و کمتر از دو ماه بعد، محمد خوانساری به عنوان رئیس سازمان فناوری اطلاعات منصوب شد.
خوانساری در زمان وزارت محمود واعظی، رئیس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات شد؛ اما پس از آن به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی رفت و معاون برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات آنجا شد و شاید کمتر کسی تصور می‌کرد او در دولت رئیسی به وزارت ارتباطات بازگردد، آن هم با سمت معاون وزیر و رئیس سازمان فناوری اطلاعات که گزینه‌های متعددی داشت.
خوانساری عضو هیات علمی دانشکده علوم و فنون نوین دانشگاه تهران و دارای مدرک دکترای مهندسی کامپیوتر از دانشگاه صنعتی شریف است و سابقه ریاست مرکز فناوری اطلاعات و فضای مجازی دانشگاه تهران را در کارنامه مدیریتی خود دارد.
کسی که می‌خواست برود
دقیقا یک ماه پس از آنکه زارع‌پور کار خود را در وزارت ارتباطات آغاز کرد، معاون توسعه سرمایه انسانی و مدیریت منابع این وزارتخانه را تغییر داد. هرچند این تغییر به واسطه اصرار سجاد بنابی برای خداحافظی از این سمت، احتمالا زودتر از روند معمول رخ داد.
سجاد بنابی، معاون توسعه سرمایه انسانی و مدیریت منابع (۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰)
هادی اصلان‌زاده، معاون جدید توسعه سرمایه انسانی و مدیریت منابع
در همان یک ماه که این تغییر رخ نداده بود، نام هادی اصلان‌زاده به عنوان کاندیدای تصدی سمت‌های مختلفی در وزارت ارتباطات شنیده میشود. اصلان‌زاده که سرانجام معاون توسعه سرمایه انسانی و مدیریت منابع وزارت ICT شد، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت است و در زمان حضور زارع‌پور در قوه قضاییه، رئیس حوزه ریاست مرکز آمار و فناوری اطلاعات این قوه بود. معاون اداری مالی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان البرز، معاون اجرایی مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیر اداری مالی مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه نیز در کارنامه او دیده میشود که تقریبا در تمامی این سمت‌ها رابطه نزدیکی با عیسی زارع‌پور داشته است.
قائم‌مقام شبکه ملی فرهنگ، مدیر اجرایی هوشمند تبیان و رئیس هیات مدیره شرکت مؤسسه رسانه‌پرداز جم نیز در سابقه اصلان‌زاده وجود دارند. مؤسسه رسانه‌پرداز جم که دفتر آن دقیقا روبروی ساختمان مرکز توسعه فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد است، نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال در زمان فعالیت زارع‌پور در دوران وزارت ارشاد را برگزار کرده و در ترکیب هیات مدیره آن نام امیر زارع‌پور و مهدی سالم نیز دیده میشود. این شرکت در ۲۴ اسفند ۹۱ منحل شده است.
یک نام آشنا اما عجیب
تغییر در معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات، موضوع عجیبی نبود؛ اما انتصاب علی‌اصغر انصاری به این سمت تا حدودی با غافلگیری همراه بود زیرا بیشتر گمانه‌زنی‌ها بر حضور انصاری در سازمان فناوری اطلاعات تاکید داشتند؛ جایی که او از سال‌ها پیش سمت‌های مختلف اجرایی در آنجا داشت. اما یک حکم دیگر که در همان روز صادر شد، از این غافلگیری کم کرد. علی‌اصغر انصاری با حفظ سمت، مجری و دبیر شورای راهبری توسعه شبکه ملی اطلاعات نیز شد که پیشتر مهدی کریمی نیسیانی این سمت را در اختیار داشت.
فرهاد معارفی، معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات (۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰)
علی اصغر انصاری، معاون جدید برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی وزارت ارتباطات
علی‌اصغر انصاری از مدیران باسابقه وزارت ارتباطات است که در دوره‌های مختلف، معاون توسعه و مدیریت شبکه ملی اطلاعات سازمان فناوری اطلاعات، رئیس مرکز برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی سازمان فناوری اطلاعات، قائم‌مقام مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت و مدیرکل اجرایی فناوری اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است. او مدرک کارشناسی ارشد مخابرات از دانشگاه علم و صنعت دارد.
با این همه در دولت دوازدهم، انصاری چندان مورد توجه قرار نگرفت و به پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات رفت و رئیس مرکز نوآوری و توسعه هوش مصنوعی آنجا شد. او که در دوره‌ای پروژه اتصال مدارس به اینترنت را پیگیری می‌کرد، انتصابش به عنوان مجری و دبیر شورای راهبری توسعه شبکه ملی اطلاعات نشان می‌دهد انصاری از «شبکه» جدا نشدنی است.
رگولاتوری از جنس فیبر
تغییر در سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، پای ثابت برنامه‌های هر وزیر جدید است. رگولاتوری به عنوان مهم‌ترین نقطه‌ای که می‌تواند برنامه‌های وزیر را پیاده‌سازی کند، هیچ‌گاه از نگاه وزرای ارتباطات دور نمانده است. هرچند در دوره جدید نام‌های مختلفی از دورن و بیرون وزارت ارتباطات به عنوان رئیس رگولاتوری دولت سیزدهم شنیده می‌شد؛ اما در نهایت یکی از مدیران قدیمی این سازمان به جای حسین فلاح جوشقانی نشست.
حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰)
صادق عباسی شاهکوه، رئیس جدید سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی
عباسی شاهکوه در زمان وزارت واعظی، تا سمت معاون بررسی‌های فنی و صدور پروانه رگولاتوری بالا رفت. پس از وزیر شدن آذری جهرمی به جای او مدیرعامل زیرساخت شد؛ اما کمتر از دو سال در این سمت ماند و جای خود را به حمید فتاحی داد و رئیس دانشکده علمی کاربردی پست و مخابرات و رئیس پژوهشکده فناوری ارتباطات شد.
عباسی شاهکوه مدرک دکتری مهندسی مخابرات خود را با گرایش شبکه‌های نوری از دانشگاه بریستول انگلستان گرفته و سابقه زیادی در این زمینه دارد. در حکم انتصاب او به عنوان رگولاتور نیز به صورت ویژه بر توسعه زیرساخت‌های ارتباطی ثابت پرسرعت و با کیفیت در اقصی نقاط کشور با تاکید بر توسعه فیبرنوری تاکید شده است.
شبکه‌سازها در زیرساخت
محمد جعفرپور، سیدمحمد رضوی‌زاده و امیر محمدزاده لاجوردی اعضای جدید هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت
از جمله سمت‌هایی که تغییرات در آنها چندان رسانه‌ای نمی‌شود، اعضای هیات مدیره شرکت‌های دولتی است. در این شرکت‌ها معمولا مدیرعامل در تیررس رسانه‌ها قرار دارد؛ اما زارع‌پور با ۳ تغییر همزمان و صدور حکمی با چند ماموریت ویژه، این روند را تغییر داد.
محمد جعفرپور، سیدمحمد رضوی‌زاده و امیر محمدزاده لاجوردی به عنوان اعضای جدید هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت معرفی شدند.
رضوی‌زاده که عضو غیر موظف هیات مدیره شده، دانشیار دانشکده مهندسی برق دانشگاه علم و صنعت است و ریاست پژوهشکده ارتباطات پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات را برعهده دارد.
درباره سابقه جعفرپور به عنوان عضو موظف هیات مدیره، عنوان شده است که دارای مدرک کارشناسی ارشد شبکه‌های کامپیوتری است و بیش از ۱۵ سال سابقه فعالیت حرفه‌ای در زمینه طراحی، پیاده‌سازی و مدیریت شبکه‌های ارتباطی در مقیاس ملی را داراست؛ اما جست‌وجوهای اینترنتی به نتیجه مشخصی نمی‌رسد.
محمدزاده لاجوردی دیگر عضو موظف هیات مدیره زیرساخت اما در اینترنت پرخبرتر است. او مدیرعامل شرکت «بیت بان شریف» است که در سال گذشته موفق شد رتبه دوم پژوهش‌های کاربردی را برای طرح پلتفرم تحلیل بدافزار بیت‌بان در سی و سومین جشنواره بین‌المللی خوارزمی از آن خود کند. محمدزاده مدرک دکتری مهندسی کامپیوتر از دانشگاه صنعتی شریف دارد و بیت‌بان شریف را در سال ۹۶ تاسیس کرده که در زمینه «امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات و ارتباطات» فعالیت می‌کند.
سمت‌های کمتر رسانه‌ای
در میانه تغییر معاونت‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، زارع‌پور سه حکم دیگر نیز صادر کرد که می‌توان آنها را تشکیل دهنده حلقه اول مدیریتی او به شمار آورد.
در یکی از این احکام، رئیس مرکز حراست وزارت ارتباطات تغییر کرد و یوسف امیری به جای محمدرضا فنایی آمد که طبیعتا هیچ اطلاعی از سابقه امیری و محل خدمت جدید فنایی وجود ندارد.
اما در حکم دیگری زارع‌پور، مهدی سالم را به عنوان مشاور فرهنگی و رسانه‌ای خود منصوب کرد. این سمت که در دوران پیشین وجود نداشت به کسی رسیده است که مدیریت شبکه امید تلویزیون در کارنامه کاری اوست.
مدیر امور بین‌الملل مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و عضو هیات مدیره کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان نیز از دیگر سمت‌های او بوده‌اند.
سالم همچنین آخرین مدیرعامل مؤسسه رسانه‌پرداز جم پیش از انحلال آن بوده است.
مهدی سالم، مشاور فرهنگی و رسانه‌ای وزیر ارتباطات
و در نهایت مصطفی اشرف به عنوان مدیرکل دفتر وزارتی جانشین تحسین عادلی شد. عادلی که از زمان وزارت محمود واعظی در این سمت بود جای خود را به اشرف داد که مدیرکل دفتر امنیت و تحقیق و توسعه مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، معاون مرکز فناوری اطلاعات و رسانه‌های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون حفاظت فناوری اطلاعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از جمله سمت‌های پیشین او هستند.
نگاهی کلی به ۱۱ انتصاب انجام شده در ۳ ماه وزارت عیسی زارع‌پور نشان می‌دهد ۳ معاون وزیر از میان مدیرانی انتخاب شده‌اند که سابقه حضور در وزارت ارتباطات را در ادوار گذشته داشته‌اند و بقیه انتصاب‌ها عمدتا از میان همکاران قدیمی زارع‌پور در وزارت ارشاد یا قوه قضاییه هستند.