سهم اندک کشورهای فقیر از اینترنت
تازه‌ترین گزارش سازمان ملل از یک شکاف دیجیتالی بزرگ در جهان خبر می‌دهد به گونه‌ای که باوجود افزایش تعداد کاربران آنلاین در جهان به دنبال شیوع کرونا، همچنان در بعضی نقاط جهان شاهد نابرابری دسترسی به دنیای دیجیتال هستیم. طبق این گزارش حدود 3میلیارد نفر معادل 37درصد جمعیت جهان هرگز به اینترنت دسترسی نداشته‌اند که البته بخش عمده این افراد در کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته سکونت دارند.
دردسرهای دسترسی به اینترنت
اتحادیه بین‌المللی مخابرات سازمان ملل (ITU) وابسته به سازمان ملل در این گزارش آورده است که حدود 96درصد از جمعیت 2.9میلیارد نفری جهان که هرگز به اینترنت دسترسی نداشته‌اند، در کشورهای فقیر و درحال توسعه زندگی می‌کنند. این اتحادیه البته یادآور شده است که پاندمی کووید 19 تأثیری مثبت در افزایش تعداد کاربران آنلاین در سراسر جهان داشته و بسیاری از کشورها همه تلاش خود را به کار گرفته‌اند که تا حد امکان اینترنت را در دسترس مردم خود قرار دهند چراکه با توجه به بحران کرونا، مردم مجبور هستند از امکانات دنیای دیجیتال برای خرید آنلاین، آموزش آنلاین، مراجعه آنلاین به پزشک و… استفاده کنند.
این اتحادیه همچنین تخمین زده است مجموع افرادی که در سال 2021 به اینترنت دسترسی دارند به 4.9میلیارد نفر معادل 63درصد جمعیت دنیا رسیده، درحالی که این رقم در دوران پیش از کرونا یعنی سال 2019 حدود 4.1میلیارد نفر بوده است. البته این بدان معنا نیست که همه این کاربران می‌توانند بدون هیچ تأخیر و به آسانی به اینترنت دسترسی داشته باشند. طبق گزارش این اتحادیه، در میان این کاربران اینترنت، ممکن است صدها میلیون نفر به ندرت آنلاین شوند و برای اتصال به اینترنت با مشکلات فراوانی مواجه باشند. یکی از مشکلات را می‌توان گرانی اینترنت و عدم تناسب بهای آن با میزان درآمد این کاربران عنوان کرد. برخی از این کاربران که عموماً در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند نیز به دلیل عدم توانایی برای خرید کامپیوتر، لپ‌تاپ، گوشی هوشمند و… مجبورند از دستگاه‌ها و مودم‌های مشترک استفاده کنند که به این ترتیب نمی‌توانند به سرعت بالای اینترنت هم دسترسی داشته باشند.
افزایش تعداد کاربران جهانی اینترنت
به دنبال این گزارش، «هولین ژائو»دبیر کل اتحادیه بین‌المللی مخابرات(ITU) از تلاش برای اتصال جمعیت 2.9میلیارد نفری جامانده از فضای آنلاین به اینترنت خبر داد و البته یادآور شد که برخی از این تلاش‌ها نتیجه داده است. به گفته وی، تعداد کاربران اینترنت در سراسر جهان در سال اول بحران کووید19 بیش از 10 درصد افزایش یافت که طبق گزارش اتحادیه جهانی مخابرات، این رقم بیشترین افزایش سالانه در یک دهه اخیر محسوب میشود چراکه رشد تعداد کاربران جهانی اینترنت به طور معمول حدود 4.8درصد بوده است. وی تعطیلی مدارس و محل‌های کار و همچنین نیاز به دسترسی به خدماتی مانند بانکداری از راه دور را در این زمینه بسیار تأثیرگذار دانست. اتحادیه جهانی مخابرات افزایش تولید گوشی‌های هوشمند و بالا رفتن استفاده از آن را یکی از دلایل اصلی افزایش تعداد کاربران اینترنت در جهان می‌داند و در گزارش خود آورده است که 90.9درصد از کاربران اینترنت برای آنلاین شدن، بیشتر از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند. طبق این گزارش، تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی در جهان نیز به 4.55میلیارد نفر رسیده است که معادل 57.6درصد از کل جمعیت جهان میشود و البته این رقم در یک سال گذشته افزایش 9.9درصدی داشته است. همچنین در این گزارش آمده است کاربران جهانی به‌طور متوسط روزانه به مدت 7 ساعت آنلاین هستند که البته این رقم در کشورهای مختلف می‌تواند متفاوت باشد.
نبود توازن جنسیتی در فضای دیجیتال
گزارش ITU همچنین به رشد نابرابر تعداد کاربران اینترنت در گوشه و کنار جهان اشاره کرده و یادآور شده دسترسی به اینترنت اغلب در کشورهای فقیرتر کمتر است. تقریباً سه‌چهارم مردم در 46 کشور کمتر توسعه‌یافته، هرگز آنلاین نبوده‌اند. همچنین در این گزارش آمده که جوانان بیش از افراد مسن‌تر آنلاین هستند و از سوی دیگر شکاف جنسیتی در کشورهای در حال توسعه بارزتر است و توازن جنسیتی رعایت نشده است چراکه مردان بیش از زنان به اینترنت دسترسی دارند. شهرنشینان هم بیشتر از ساکنان مناطق روستایی در جهان آنلاین هستند، گزارش اتحادیه جهانی مخابرات همچنین فقر، بی‌سوادی، دسترسی محدود به برق و فقدان مهارت‌های دیجیتال را از دلایل کم بودن میزان دسترسی مردم به اینترنت در برخی نقاط جهان دانسته است. در این گزارش به کشورهای با کمترین ضریب نفوذ اینترنت اشاره شده و البته کره شمالی به دلیل در اختیار نبودن دیتای مورد نیاز، مورد بررسی قرار نگرفته است. طبق این گزارش کمترین میزان ضریب نفوذ اینترنت جهان با 6.9درصد به اریتره مربوط میشود و پس از آن سودان جنوبی و سومالی قرار گرفته‌اند. همچنین در بخش دیگری از گزارش آمده است که آسیا 54.9درصد از جمعیت جهان و 53.4 درصد از کاربران اینترنت دنیا را درخود جای داده است، درحالی که این رقم برای اروپا با 10.6 درصد از جمعیت دنیا به 14.3 درصد می‌رسد.