تغییر بزرگی زیر پوست صنعت تکنولوژی آسیا در حال رخ‌دادن است، در حالی‌که سرمایه‌‌‌‌گذاران مسیر نگاه‌‌‌‌شان از کابوس تحمیلی دولت به غول‌‌‌‌های اینترنتی چین منحرف می‌شود، گروهی از همتایان آنها در جنوب‌‌‌‌شرق آسیا به‌سرعت در حال رشد هستند. مجموع ارزش سه‌تای آنها در کنار اپلیکیشن‌‌‌‌های خدماتی و مصرفی بزرگی که در آستانه ورود به بورس هستند و مقر آنها در سنگاپور و جاکارتا است، نزدیک به ۲۵۰ میلیارد دلار می‌رسد. علاوه‌بر این مجموع تک‌‌‌‌شاخ‌‌‌‌های جدید یک حوزه با ارزش ۷۰میلیارد دلاری امیدهای جنوب‌‌‌‌غرب آسیا را بیشتر می‌کند که یک بازار نوظهور بزرگ در بخش مصرفی صنعت تکنولوژی در خارج از چین سر برمی‌‌‌‌آورد. در روز دوم دسامبر (زمان انتشار آخرین نسخه مجله اکونومیست) استارت‌آپ سنگاپوری Grab در آستانه ورود به بورس و قرار گرفتن در فهرست شاخص نزدک بود که از طریق ادغام با شرکت SPAC انجام می‌شد. انتظار می‌رود این معامله رکوردشکن شرکت SPAC ارزش Grab را به ۴۰میلیارد دلار برساند.

 

 

GoTo Group  غول دیگری است که از ادغام تاکسی اینترنتی Gojek سنگاپور با شرکت تجارت الکترونیکی Tokopedia شکل گرفته است و روند ورودش به بورس از نیمه اول سال 2020 کلید می‌خورد. شرکت Sea از میان این سه، بزرگ‌تر از بقیه و شرکت مادر Shopee است که پیشتاز تجارت الکترونیک داخلی به‌حساب می‌‌‌‌آید. Sea زودتر از آنها و از سال 2017 وارد بورس شده و ارزش بازار آن از پایان سال 2019 تا حالا با رشد هفت‌برابری به 145‌میلیارد دلار رسیده است تا عنوان بزرگ‌ترین شرکت بورسی جنوب‌‌‌‌شرق آسیا را در اختیار بگیرد.

 

هر کدام از این سه شرکت در زمینه‌‌‌‌های مختلفی از تاکسی اینترنتی، تحویل غذا، خدمات مالی تا بازی‌های موبایلی فعالیت می‌کنند. ترکیب فعالیت‌های آنها از شرکتی به شرکت دیگر متفاوت است، اما هسته اصلی هر شرکت ایده یکسانی دارد که انتظار می‌رود میلیون‌ها کاربر به شبکه خدمات آنها اضافه کند. با اینکه ممکن است این شرکت‌ها حاشیه سود پایینی داشته باشند، اما به‌خاطر ماهیت فعالیت‌‌‌‌شان حجم مبادلات بالایی خواهند داشت. این مدل اغلب به‌عنوان استراتژی سوپر اپ یا مجموعه اپ شناخته می‌شود؛ این شرکت‌ها حالا غول‌‌‌‌‌هایی هستند در خانه‌‌‌‌شان. شرکت GoTo با ناوگانی متشکل از بیش از 2میلیون راننده، در سال گذشته میلادی 22 میلیارد دلار تراکنش داشت که برابر 2‌درصد از کل تولید ناخالص داخلی اندونزی است. چشم‌‌‌‌انداز صنعت تکنولوژی مصرفی جنوب‌‌‌‌شرق آسیا تصویری از رشدی سریع را مجسم می‌کند که اصلا در یک دهه گذشته وجود نداشت. آنهایی که خوش‌بین هستند حالا با اشاره به بازاری با 650‌میلیون کاربر، رشد اقتصادی سریعی را انتظار می‌‌‌‌کشند. «مارک گودریج» یکی از تحلیلگران شرکت بزرگ خدمات مالی مورگان‌استنلی به این موضوع اشاره می‌کند که در سال2019، خرده‌‌‌‌فروشی آنلاین 6‌درصد از کل خرده‌‌‌‌فروشی در کشورهای جنوب‌‌‌‌شرق آسیا را به‌خودش اختصاص داد، در‌حالی‌که در آن زمان این رقم در آمریکا حدود 15‌درصد و در چین برابر 30‌درصد بود. با این حال، شکاکان به تکه‌‌‌‌تکه شدن بازار این منطقه اشاره می‌کنند. بازارهای جنوب‌‌‌‌شرق آسیا چیزی جز یک بلوک اقتصادی هم‌‌‌‌جوار و هم‌‌‌‌مرز نیستند. کشور‌هایی که ظرفیت زیرساختی و سطوح درآمدی بسیار متنوعی دارند. بدون‌شک اقداماتی در برابر شکست‌‌‌‌های بزرگ در حال انجام هستند. هیچ‌کدام از این شرکت‌های بزرگ به شکلی مطمئن سودآور نیستند. میزان ضررهای شرکت Sea در فصل سوم امسال به 571 میلیون دلار رسید که نسبت به سال قبل افزایش داشته است. دو شرکت بزرگ Sea و Grab از آغاز سال2018 و روی هم رفته 17 میلیارد دلار ضرر خالص داشته‌‌‌‌اند. دریای جوهر قرمز موجود در شرق آسیا هم نتوانست اخطاری برای سرمایه‌‌‌‌گذاران باشد. آنها خواستار اتحاد و یکپارچگی بودند که این بازار را برای سرمایه‌‌‌‌گذاری آماده‌‌‌‌تر کند و در نهایت گویا به این هدف نزدیک هستند. خریدها و ادغام‌‌‌‌های فعال در صنعت تکنولوژی جنوب‌شرق آسیا در سال‌جاری میلادی رشد انفجاری داشته است. حجم این معاملات تا اواخر نوامبر امسال به 61میلیارد دلار رسیده بود که این میزان برابر کل فعالیت‌های این‌چنینی در یک دهه گذشته بوده است. این معاملات کمک کردند که استراتژی سوپر اپ شکل بگیرد و به پذیرش کاربران و مصرف‌‌‌‌کنندگان هم برسد.

 

«پاتریک کائو» رئیس شرکت GoTo در این مورد توضیح می‌دهد: «آنچه مصرف‌‌‌‌کنندگان می‌‌‌‌خواهند، راهکارهای دیجیتالی عمیق‌‌‌‌تر و سریع‌تری است که به شکلی منسجم انجام شوند. آنها نمی‌‌‌‌خواهند 6کیف پول داشته باشند و پنج گزینه برای تجارت الکترونیک و سه گزینه برای تحویل غذا.‌»

 

پیروزی شرکت GoTo، Grab و Sea در رشد رقبای آمریکایی و چینی شکل گرفت. شرکت علی‌‌‌‌بابا که هنوز حضور پررنگ خودش را در بازار داخلی چین دارد، باعث شکل‌‌‌‌گیری رقبایی مانند Lazada شده که اگرچه تنها دو سال از تاسیس آن می‌گذرد، اما به رقیب شماره 2 آن تبدیل شده است. از زمانی که شرکت اوبر با فروش بخش عملیات خود به شرکت Grab در سال 2018، عقب‌‌‌‌نشینی نسبی کرد، هیچ شرکت آمریکایی دیگری نتوانست در حوزه تجارت الکترونیک یا تاکسی‌اینترنتی حضور چشمگیری داشته باشد، در حالی‌که شرکت‌های داخلی این روند را مشاهده و پیگیری کرده‌‌‌‌اند، حالا دیگر همه آنها به‌خوبی می‌‌‌‌دانند که تمرکز بر بومی‌‌‌‌سازی میوه خوشمزه‌‌‌‌ای خواهد داد.

 

انسجام و یکپارچگی باید در تئوری به سودآوری منجر شود، به ‌همین‌دلیل هم هست که این شرکت‌ها می‌توانند خدمات‌‌‌‌شان را به‌صورت یک مجموعه ارائه بدهند و بخش‌های تجاری مختلفی را مدیریت کنند. «مینگ ما» رئیس شرکت Grab به این موضوع اشاره می‌کند که در فصل دوم امسال 66‌درصد از راننده‌‌‌‌های وسایل نقلیه‌‌‌‌ای دوچرخ در اندونزی، ویتنام و تایلند مشغول کار در بخش تحویل و حمل‌‌‌‌ونقل بوده‌‌‌‌اند که این رقم در همین دوره در سال 2020 برابر 58‌درصد بوده است. این موضوع به کاهش قابل‌‌‌‌توجه هزینه‌‌‌‌ها منجر شده است. با این حال همیشه این سوال مطرح است که سودها به چه سرعتی می‌توانند حاصل شوند؟ دست‌‌‌‌کم این امید وجود دارد که شرکت ‌‌‌‌Grab در این مسیر قرار دارد؛ درآمد این شرکت – به‌عنوان بخشی از ارزش سفرها یا تحویل‌‌‌‌های انجام شده- از 5/ 9‌درصد برای بخش حمل‌‌‌‌ونقل و 6/ 5‌درصد برای تحویل در سال 2018، به ترتیب به 7/ 21 و 1/ 17‌درصد در فصل سوم امسال رسیده است. این شرکت معتقد است که سود پایین انتخابی است که با توسعه کلی و عمومی مرتبط خواهد بود. با این همه، هر سه این شرکت‌ها در آرزوی افزودن خدمات مالی به سوپر اپ‌‌‌‌هایشان هستند که این کار علاوه‌بر ایجاد تنوع خدمات ارائه‌شده توسط آنها، به‌معنای راهی برای سودآوری هم خواهد بود. اهداف خدمات مالی شرکت Grab طبق گفته مدیرانش بیشتر روی همان موضوع سودآوری متمرکز است.

 

رشد انفجاری صنعت تکنولوژی در جنوب‌‌‌‌شرق آسیا اما هرگز تنها به شرکت‌های بزرگ محدود نیست. بر اساس آمار ارائه‌شده توسط بانک Credit Suisse، در حال‌حاضر 35 استارت‌آپ تک‌‌‌‌شاخ در کشورهای جنوب‌‌‌‌شرق آسیا وجود دارند که از میان آنها 19‌استارت‌آپ در سال‌جاری به این جایگاه رسیده‌‌‌‌اند.