ضرورت تدوین سند راهبردی هوش مصنوعی
ضرورت تدوین سند راهبردی هوش مصنوعی با توجه به اینکه در شرایط کنونی جهان به‌عنوان یک مزیت استراتژیک در نظر گرفته میشود و ایران نیز با در نظر داشتن این اهمیت راهبردی باید با جدیت و برنامه‌ریزی دقیق در این عرصه گام بردارد، در جلسه شورای فرهنگ عمومی کشور مورد تاکید قرار گرفت.
به گزارش پژوهشگاه فضای مجازی، با توجه به برگزاری چهل و یکمین اجلاس عمومی پاریس و طرح موضوع پیش‌نویس توصیه‌نامه اخلاق هوش مصنوعی، «مصوبه اخلاق هوش مصنوعی در یونسکو» و «تعامل با مرکز ملی فضای مجازی» از دستور کارهای اصلی جلسه شورای فرهنگ عمومی کشور بود. در همین زمینه، برخی از اعضای شورا، نمایندگان سازمان‌های ذی‌ربط و کارشناسان مدعو اقدام به طرح نظرات خود پیرامون هوش مصنوعی کردند.
در ابتدای این بخش از جلسه، «عبدالحسین کلانتری» سرپرست پژوهشگاه فضای مجازی با تأکید بر محوریت مرکز ملی فضای مجازی و نقش موثر پژوهشگاه فضای مجازی در این خصوص، اظهار داشت: پژوهشگاه در راستای رسالت ذاتی خود تاکنون گزارشها و پروژه‌های پژوهشی متعددی را در زمینه هوش مصنوعی و بایسته‌های اخلاقی آن انجام داده و از همین رو لازم است تا از این ظرفیت پژوهشی قابل‌توجه به نحو احسن در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌های آتی استفاده شود.
در ادامه «امیرعباس رکنی» همکار پژوهشی گروه مطالعات اخلاقی پژوهشگاه نیز با بیان آن‌که هوش مصنوعی در شرایط کنونی جهان به‌عنوان یک مزیت استراتژیک در نظر گرفته میشود و جمهوری اسلامی ایران نیز باید با در نظر داشتن این اهمیت راهبردی با جدیت و برنامه‌ریزی دقیق در این عرصه گام بردارد، افزود: درعین‌حال نباید از چالش‌های اخلاقی و عوارض احتمالی توسعه هوش مصنوعی در زندگی بشری چشم‌پوشی کرد.
وی با تاکید بر اینکه تحقیق و توسعه، تربیت نیروی انسانی، حاکمیت و رگولاتوری و نیز تامین زیرساخت دیجیتال از اصلی‌ترین محورهای اسناد سیاست‌گذارانه هوش مصنوعی در کشورهای پیشگام است، بیان‌داشت: اخلاقیات باید به‌عنوان کلیدی‌ترین محور و روح حاکم بر دیگر محورها در نظر گرفته شود.
این کارشناس مسائل حقوقی فضای مجازی با مروری کلی بر مهم‌ترین چالش‌های اخلاقی هوش مصنوعی از جمله ایجاد بیکاری با از بین رفتن فرصت‌های شغلی سنتی، به دگردیسی تعاملات بشری، عدم شفافیت و چالش‌های مربوط به حریم خصوصی اشاره کرد و گفت: بهره‌برداری از هوش مصنوعی برای تولید و انتشار اخبار جعلی یکی از جدی‌ترین چالش‌های ناشی از هوش مصنوعی در رسانه است که دامنه آن می‌تواند تا بحران‌های حاد امنیتی و بر هم خوردن نظم عمومی جامعه گسترش یابد.
رکنی در پایان با بیان آن‌که چالش‌های اخلاقی ناشی از توسعه هوش مصنوعی، محدود، ایستا و قابل احصاء نیست، به اعضای حاضر در شورای فرهنگ عمومی کشور پیشنهاد کرد: ایران نیازمند تدوین یک سند راهبردی همه‌جانبه در زمینه هوش مصنوعی است.
وی ادامه‌داد: به‌همین‌منظور ضروری است تا با زمینه‌سازی برای آموزش همگانی، تدوین پروتکل‌های اخلاقی توسعه هوش مصنوعی و تلاش برای حفاظت از حریم خصوصی در تعامل با هوش مصنوعی، در نخستین گام برای ایجاد یک چشم‌انداز توسعه هوش مصنوعی اخلاق‌مدار در کشور، یک کمیته اخلاق هوش مصنوعی تاسیس شود و در آن علاوه بر متخصصان هوش مصنوعی، از اندیشمندان علوم انسانی به‌خصوص در رشته فلسفه و اخلاق فناوری استفاده شود.