شاخه تحقیقات مرتبط با هوش مصنوعی آلفابت که با نام دیپ مایند فعالیت میکند، به تازگی از نسل جدید فناوری درک زبان خود رونمایی کرده است و ادعا دارد که میتواند توانایی درک متون نزدیک در سطح یک دانشآموز دبیرستانی را از خود نشان دهد.
مدل زبان جدید دیپ مایند که گوفر (Gopher) نام گرفته است، توانسته توانایی درک مطلب خود را به صورت چشمگیری به کمک استفاده از منابع و کتابخانههای متنی آنلاین، تقویت کند. بخش هوش مصنوعی گوگل اذعان دارد که گوفر، یک مدل زبانی بسیار عظیم است و از ۲۸۰ میلیارد پارامتر مختلف تشکیل شده که معیاری برای سنجش حجم و پیچیدگی آن است. برای مقایسه باید اشاره کنیم که مدل زبانی GPT-3 از OpenAI دارای ۱۷۵ میلیارد پارامتر است؛ درحالی که نمونه مایکروسافت و مگاترون انویدیا از ۵۳۰ میلیارد پارامتر بهره میبرند.
طبق اطلاعیه دیپ مایند، چنین سیستمی امکان خلاصهسازی بهینه اطلاعات را فراهم میکند و میتواند توصیهها و دستورالعملهایی نزدیک به زبان واقعی را برای کاربران به ارمغان بیاورد. در یک آزمایش سنجش عملکرد انسانی، گوفر موفق شده است امتحان درک مطلب دبیرستان را با نمره به نسبت بالایی پشت سر بگذارد. البته دقت آن در سایر زمینهها از جمله ریاضیات و منطق کمی پایینتر است و نسبت به نسل قبلی، پیشرفت کمتری در این عرصهها داشته است.
الگوریتمهایی مانند گوفر در گذشته برای توسعه محصولات تجاری از جمله دستیارهای دیجیتال و مترجمین خودکار مورد استفاده قرار گرفتهاند. گوفر در آزمایش خود توانسته است دیالوگ کاملی را با یک انسان شکل دهد و انسجام گفتاری بالایی از خود نشان داده است. البته مدیر تحقیقات دیپ مایند در مصاحبه با نشریه فورچون اعلام کرده است که درحال حاضر قصد تجاریسازی الگوریتم مذکور را ندارند و تمرکز خود را روی حوزههای دیگری قرار دادهاند.
به طور معمول انتقادهایی پیرامون وابستگیهای نژادی یا کلیشههای جنسیتی بکار رفته به الگوریتمهای هوش مصنوعی وارد میشود که به دلیل منابع خام مورد استفاده مانند متون و کتابها رخ میدهد. دیپ مایند برای فرار از زیر بار موج فشارهای افکار عمومی، مقالهای را منتشر کرده است که در آن توضیح میدهد چگونه سعی داشته تا چنین مشکلاتی را در الگوریتم خود برطرف نماید. برای مثال ابزاری پیشرفته با پایگاه داده متشکل از ۲ تریلیون کلمه توسعه دادهاند که میتواند منابع مختلف را با یکدیگر تطبیق دهد و آنها را اعتبارسنجی کند.
با وجود تلاشهای صورت گرفته، تیم توسعه دیپ مایند اذعان دارد که تحقیقات در زمینه دوری کامل و دائمی از کلیشهها در مدلهای زبانی در مراحل اولیه خود قرار دارد. همچنین با پیشرفت هوش مصنوعی و توانایی آنها در حوزه زبان، نگرانیهای جدیتری پیرامون سوء استفادههای احتمالی از آنها مطرح میشود. استفاده از چنین فناوریهایی به عنوان ابزار ترویج اطلاعات غلط یا پروپاگاندا یکی از مهمترین دغدغههای متخصصین این حوزه است.