صندوق‌های سرمایه‌گذاری ۱۵۰۰ میلیارد تومان وارد اکوسیستم استارتآپی کشور خواهند کرد
نیمه اول امسال میزان سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته روی استارت‌آپ‌ها افزایش چشمگیری یافت و این تصور ایجاد شد که تغییر دولت به صورت مستقیم روی این امر تاثیرگذار بوده، اما شکل‌گیری و آغاز فعالیت جدی صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از سال گذشته مجوزهای فعالیت خود را دریافت کرده بودند نیز در این روند بی‌تاثیر نبوده است. سرمایه‌گذاری روی همراه مکانیک و باسلام نمونه‌هایی از سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته از سوی صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر روی استارت‌آپ‌ها به شمار می‌آیند، سرمایه‌گذاری‌هایی که دیگر سرمایه‌گذار یک بانک یا یک شرکت پشت آن نیست بلکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در آن مشارکت کرده‌اند بخشی که قرار است هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه وارد اکوسیستم استارتآپی کشور کند.
از ابتدای ۹۹، ۱۰ صندوق سرمایه‌گذاری با حجم سرمایه هزار و ۴۳۵ میلیارد تومان مجوز سرمایه‌گذاری را از صندوق نوآوری و شکوفایی دریافت کرده‌اند. از این تعداد هم‌اکنون چهار صندوق فعال‌اند، سه صندوق نیز موافقت اصولی دریافت کرده‌اند و در مرحله پذیره‌نویسی عمومی قرار دارند و مابقی نیز در مراحل دریافت مجوزات از سازمان بورس به سر می‌برند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری که مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند.
علی ناظمی، معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی، در مورد نقش این صندوق‌ها در اکوسیستم استارتآپی و میزان سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته می‌گوید: «تاکنون حدود ۱۰ صندوق را ثبت کرده‌ایم و در سرمایه‌گذاری‌هایمان به عنوان یک شریک دولتی درخواست هیچ‌گونه حق مازاد و دخالتی در امور استارت‌آپ‌ها نکرده‌ایم و تنها بر تشکیل صندوق‌های مبتنی بر توان بخش خصوصی تمرکز کرده‌ایم.»
او معتقد است دوران تازه‌ای در بحث سرمایه‌گذاری پیش روی فضای استارتآپی کشور است و دیگر روزگار حمایت‌های مقطعی، هیجانی و غیرهدفمند در استارت‌آپ‌ها سپری شده‌است.
به باور ناظمی، حالا صندوق نوآوری و شکوفایی گام‌به‌گام و با هدایت بخش خصوصی کار می‌کنند و به مناسب‌ترین شکل در حال استفاده از ظرفیت صندوق‌های جسورانه بورسی هستند.
او می گوید: «صندوق‌هایی مثل صندوق پیشگام، سرو، پویا الگوریتم و غیره از این نمونه هستند که تاکنون بخشی از آنها پذیره‌نویسی شده و در حال ورود به بازارند و تعدادی دیگر نیز به زودی به این لیست اضافه خواهند شد.»
ناظمی در مورد میزان مبلغ سرمایه‌گذاری‌هایی که این صندوق‌ها انجام می‌دهند می‌گوید: «حجم عددی که این صندوق‌ها وارد اکوسیستم استارتآپی می‌کنند حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان است.»
علی ناظمی، معاون سرمایه‌گذاری صندوق نوآوری و شکوفایی
فعلاً صندوق پیشگام با ۲۴۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری، صندوق پیشرفت با ۱۵۰ میلیارد، ستاره برتر با ۱۰۰ میلیارد تومان و پویا الگوریتم در حدود ۵۰ میلیارد تومان فعال و در حال سرمایه‌گذاری هستند.
به گفته او، همراه مکانیک و باسلام هم تامین مالی خود را از این صندوق‌ها انجام داده‌اند و دقیقاً این‌گونه سرمایه‌گذاری‌های ارزیابی‌شده و تخصصی‌ای اتفاقات خوب فضای استارتآپی را رقم می‌زند: «برای مثال همراه مکانیک از مشارکت همزمان صندوق سرو و پیشگام استفاده کرده است. حالا همراه مکانیک هم دولت را کنار خود دارد و هم ندارد. به این معنی که مشکلات بخش دولتی را ندارد؛ و از این سو در زمینه تامین منابع مالی و شکل‌گیری زنجیره تامین حمایت دولت را در کنار خود احساس می‌کند. در اصل ما کمک می‌کنیم تا سهامدارها کنار هم قرار گیرند و همزمان موانع قانونی، چانه‌زنی با سازمان بورس شرکت فرابورس را رفع می‌کنیم و پیگیری‌های لازم را با حمایت‌های دولتی را انجام می‌دهیم.»
از نظر او در یک سال آینده به طور حتم صندوق‌های بیشتری موافقت اصولی را دریافت کرده و خود را برای حضور در بازار استارت‌آپ‌ها و تامین مالی آنها فراهم می‌کنند. ناظمی دکتر ساینا و کیک‌خونه را نمونه‌های موفقی از این دست استارت‌آپ‌ها می‌داند که با تامین مالی مناسب و هدفمند روبه‌رو شده‌اند.
ناظمی امیدوار است این صندوق‌ها نمونه‌های موفقی را رقم بزنند تا دولتی‌ها و نهادهای عمومی هم اگر تمایل دارند وارد صندوق سرمایه‌گذاری شوند هرگز به شکل مستقیم ورود نکنند و این موضوع را با هدایت و راهنمایی بخش خصوصی انجام دهند. کاری که آنها روی باسلام و همراه مکانیک با راهنمایی بخش خصوصی انجام داده‌اند و نقش موتور محرک را بازی کرده‌اند.
او در مورد درصد سرمایه‌گذاری می‌گوید: «این میزان سرمایه‌گذاری ارتباط مستقیم با صندوق‌ها دارد، در استارتآپی که نیاز به سرمایه‌گذاری کمتری دارد از صندوق پویا الگوریتم و در استارت‌آپ‌هایی با حجم کار وسیع‌تر از صندوق پیشگام استفاده می‌کنیم. اما مجموعاً این مشارکت بین ۲۰ تا ۴۰ درصد است.»
از نگاه ناظمی بیشتر از میزان پول گذاشته‌شده از طرف صندوق نوآوری این موضوع مهم است که نظام تامین مالی در فضای استارتآپی حالا بر اساس خواسته‌ها و نیازهای بخش خصوصی شکل گرفته است و آنها حتی در زمینه واگذاری یونیت‌ها به بخش خصوصی هم هیچ‌گونه مشکلی ندارند: «ما به دنبال ایجاد ظرفیت و انگیزه برای بخش خصوصی هستیم. اگر بخش خصوصی این نیاز و انگیزه را پیدا کرد ما صندوق جدید تاسیس می‌کنیم و یونیت خود را واگذار می‌کنیم.»
ناظمی با توجه به صدور موافقت اصولی ۱۰ صندوق، تاکید می‌کند که بازار همچنان ظرفیت تاسیس صندوق‌های جدید را دارد: «تشکیل صندوق‌های جدید می‌تواند فضای رقابتی مناسب‌تری برای استارت‌آپ‌ها ایجاد کند و با توجه به میزان سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای استارت‌آپ‌ها، آنها را در برابر پیشنهادهای مناسب‌تری نیز قرار دهد.»
در نهایت اینکه ناظمی باور دارد سرمایه‌گذاری‌های هدفمند صندوق نوآوری و شکوفایی در کنار ایجاد انگیزه و ارزش به طور حتم به بزرگ شدن اکوسیستم استارتآپی کمک خواهد کرد: «تنها در این صورت است که صدای استارت‌آپ‌ها به خوبی شنیده خواهد شد و استارت‌آپ‌ها به سادگی حذف نمی‌شوند. در حال حاضر نیز با چند صندوق مشغول مذاکره هستیم و به زودی تعداد آنها بیشتر خواهد شد.»