بازار دارایی‌های دیجیتال سکه میشود
بانوی اول سابق ایالات‌متحده یک‌بار دیگر توجه رسانه‌‌‌‌‌‌‌ها را به خودش جلب کرده است. «ملانیا ترامپ» در روز جمعه پلت‌فرم توکن غیرقابلمعاوضه (NFT) خودش را معرفی کرد. او برای شروع یک نقاشی آبرنگ از خودش را در وب‌سایتش برای فروش ارائه کرد که تنها با رمزکلید انحصاری سولان (Solan) به فروش می‌رسد؛ رمزکلیدی که در حال‌حاضر ارزشی برابر ۱۸۰ دلار برای هر واحد دارد. قرار است بخشی از درآمد حاصل از فروش این توکن به خیریه‌‌‌‌‌‌‌های نگهداری از کودکان بی‌‌‌‌‌‌‌سرپرست اختصاص پیدا کند.
سال۲۰۲۱ در حالی با چنین اخباری به پایان می‌رسد که با فروش گران‌‌‌‌‌‌‌قیمت‌‌‌‌‌‌‌ترین معامله توکن جهان آغاز شد. «پنج هزار روز نخست» اثر مایک وینکلمان که با نام هنری بیپل شناخته میشود، در واقع یک فایل JPEG است که شامل پنچ هزار تصویر ایجاد شده توسط اوست. این اثر در ماه مارس امسال در حراجی کریستیز با قیمت ۳/ ۶۹ میلیون دلار به فروش رسید تا علاوه‌بر گران‌‌‌‌‌‌‌ترین توکن به فروش رسیده جهان، عنوان سومین اثر هنری گران‌‌‌‌‌‌‌قیمت یک هنرمند زنده را هم به خودش اختصاص بدهد. با این اوصاف می‌توان توکنهای غیرقابلمعاوضه را پدیده سال۲۰۲۱ دانست. حالا دیگر سلبریتی‌‌‌‌‌‌‌های هالیوودی و ورزشی و برندهای بزرگی مانند کوکاکولا، گوچی، نایک و آدیداس هم چشم‌طمع به این پدیده دوخته‌‌‌‌‌‌‌اند و سعی دارند توکنهای خودشان را با سطوح انحصاری مختلفی ارائه کنند. این در حالی است که توکنهای غیرقابلمعاوضه حالا به آثار مشهور قدیمی و حراجی‌‌‌‌‌‌‌های بزرگ دنیا مانند کریستیز و ساتبیز هم رسیده‌‌‌‌‌‌‌اند تا افق جدیدی را پیش‌روی علاقه‌مندان به آثار هنری و دارایی‌‌هایی باز‌کنند که حالا دیگر ناملموس شده‌‌‌‌‌‌‌اند.
رونق آثار هنری ناملموس
بازار توکنهای غیرقابلمعاوضه (NFTها) در سراسر جهان به‌سرعت رشد کرده و به ارزشی خیره‌کننده رسیده است. بر اساس گزارش گاردین، بازار جهانی NFTها در سال۲۰۲۱ به ارزشی بیش از ۲۲میلیارد دلار رسیده است که بیش از هر چیز ناشی از شور و هیجان خریداران توکنهای مربوط به تصاویر دیجیتالی بوده است. همین هیجان و تب بازار توکن‌‌‌‌‌‌‌ها باعث شده است تا سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران قدیمی و سنتی هشدار‌هایی مشابه آنچه درباره رمزارزها می‌دادند را درباره بازار توکنهای غیرقابلمعاوضه هم بدهند. آنها معتقدند که این بازار نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از ناپایداری دارد و می‌تواند یادآور هجوم تاریخی مردم برای کشف طلا در کالیفرنیا اما در عصر دیجیتال باشد.NFTها در واقع مالکیت یک کالای دیجیتالی منحصربه‌فرد را به یک شخص اعطا می‌کنند که می‌تواند قطعه‌‌‌‌‌‌‌ای از یک اثر هنری باشد یا ژاکتی پوشیده‌شده در متاورس؛ حتی اگر آن کالا به‌سادگی نسخه‌‌‌‌‌‌‌ای کپی‌شده باشد. مالکیت NFTها روی یک دفتر حساب غیرمتمرکز دیجیتالی که همان بلاک‌چین است، ثبت میشود. اطلاعات به‌دست آمده از شرکت DappRadar – که فروش توکن‌‌‌‌‌‌‌ها را دنبال می‌کند- نشان می‌دهد که معاملات توکن‌‌‌‌‌‌‌ها در سال۲۰۲۱ به ۲۲میلیارد دلار رسیده است، در حالی که این رقم در سال۲۰۲۰ تنها ۱۰۰میلیون دلار بود. بر اساس گزارش منتشر‌شده از سوی این شرکت، کف ارزش بازار صد توکن برتری که تا حالا صادر شده‌‌‌‌‌‌‌اند (مقیاسی از مجموعه ارزش آنها)، برابر ۷/ ۱۶میلیارد دلار بوده است.
به این ترتیب ارزشمندترین توکن به فروش‌رسیده در سال‌جاری میلادی، کلاژ دیجیتالی «پنج‌هزار روز نخست» اثر مایک وینکلمان با نام هنری بیپل بوده که در‌ماه مارس با قیمت ۳/ ۶۹ میلیون دلار به فروش رسید.
تندیس «انسان یک» (Human One) اثر دیگری از بیپل بود که امسال به صورت توکن و با قیمت ۲۹میلیون دلار به فرو رسید. توکنهای غیرقابلمعاوضه چند میلیون دلاری دیگر شامل Bored Ape Yacht Club بود که در واقع مجموعه‌‌‌‌‌‌‌ای از ۱۰هزار توکن به شکل میمون‌‌‌‌‌‌‌های نخستین کارتونی بود که مالکان‌‌‌‌‌‌‌شان آنها را به‌عنوان عکس پروفایل خودشان در شبکه‌‌‌‌‌‌‌های اجتماعی استفاده کردند و این مجموعه ارزشی برابر ۲/ ۲۶میلیون دلار دارد. سلبریتی‌‌‌‌‌‌‌های مالک این تصاویر توکنی شامل افرادی مانند «جیمی فالون» مجری یک برنامه گفت‌وگوی تلویزیونی و «پست‌مالون» خواننده هستند.
شرکت DappRadar معتقد است که عامل کلیدی در رشد معاملات توکنهای غیرقابلمعاوضه، ورود کسب‌‌‌‌‌‌‌وکارهای پررونق و اصلی به این عرصه است. با این اوصاف است که خبرها نشان می‌دهند شرکت کوکاکولا بیش از ۵۷۵ هزار دلار از فروش آیتم‌‌‌‌‌‌‌های مختلفی از جمله یک ژاکت سفارشی پوشیده شده در جهان متاورس، به‌دست آورده است. این در حالی است که ستاره فیلم ماتریکس یعنی کیانو ریوز وقتی در مصاحبه‌‌‌‌‌‌‌ای به او گفتند که مجموعه فیلم‌‌‌‌‌‌‌های ماتریکس او حالا توکنهای غیرقابلمعاوضه خاص خودشان را دارند، از پاسخ سر باز زد.
در گزارش DappRadar آمده است: «ستاره‌‌‌‌‌‌‌های هالیوودی و ورزشی مختلف و حتی برندهای بزرگی مانند کوکاکولا، گوچی، آدیداس و نایک سعی دارند از این بازار داغ و پررونق سهمی هر چند اندک را به خودشان اختصاص بدهند. این در حالی است که قدرت و بزرگی نام این برندها و سلبریتی‌‌‌‌‌‌‌ها می‌تواند به‌شدت بازار توکن‌‌‌‌‌‌‌ها را تحت‌تاثیر قرار دهد و از این طریق صنعت بلاک‌چین را هم به کلی متحول کند.»
ارزشی بیش از شرکت‌های نیسان و ال‌‌‌‌‌‌‌جی
طرفداران فوتبال که جمعیت بزرگی از جهان را در اختیار دارند، حالا هدف بازار توکنهای غیرقابلمعاوضه قرار گرفته‌‌‌‌‌‌‌اند؛ تا جایی‌که حالا توکنهای مخصوص بعضی از بازیکنان سابق تیم ملی انگلستانی مانند «جان تری» و «وین رونی» هم عرضه شده‌‌‌‌‌‌‌اند. در همین رابطه بعضی از کارشناسان انگلیسی همچنان درباره معاملات در این بازار هشدار می‌دهند و توکن‌‌‌‌‌‌‌ها را دارایی‌های پرخطر و بی‌‌‌‌‌‌‌قانون می‌‌‌‌‌‌‌دانند. «جورج موناگان» یکی از تحلیلگران شرکت تحقیقاتی GlobalData در این مورد می‌گوید: «همان‌طور که احتمالا بسیاری از ما حدس می‌‌‌‌‌‌‌زنیم، سال‌ها زمان لازم است تا بازار توکنهای غیرقابلمعاوضه چیزی شبیه به بازارهای عادی و رایج فعلی شود.»
او همچنین می‌گوید: «فعالیت‌‌‌‌‌‌‌های انجام شده در بازارNFTها در سال۲۰۲۱ آشفته و بی‌‌‌‌‌‌‌نظم بوده که ناشی از ولع و هیجان خریداران این دارایی‌های دیجیتالی است، با این حال انتظار می‌رود در سال‌های آینده این تب و تاب کمی فروکش کند و توکنهای غیرقابلمعاوضه به چیزی شبیه‌‌‌‌‌‌‌تر به آنچه امروز به‌عنوان بازار هنر مدرن می‌‌‌‌‌‌‌شناسیم، تبدیل شود و توافق نظر بر سر ارزش این توکن‌‌‌‌‌‌‌ها هم به یکپارچی و وحدت بیشتری برسد. در واقع دست‌‌‌‌‌‌‌کم چندین سال زمان لازم است تا بازار رمزارزها و همچنینNFTها به ثبات و رواجی شبیه به آنچه بازارهای معمولی و سنتی فعلی دارند، برسند.
هرچند توکنهای غیرقابلمعاوضه در سطح رمزارزها قرار ندارند، اما آنقدر مهم و قابل‌توجه هستند که از بسیاری از شرکت‌های بزرگ سهامی عام ارزشمندتر باشند؛ تا جایی‌که ارزش این بازار – که در سال‌جاری میلادی حدد ۲۲ میلیارد دلار برآورد شده – از ارزش بازار شرکت نیسان با ۳۵/ ۱۹میلیارد دلار و شرکت ال‌‌‌‌‌‌‌جی با ۶۳/ ۱۸میلیارد دلار، بیشتر است.
بررسی‌‌‌‌‌‌‌های انجام‌شده توسط شرکت بزرگ خدمات مالی JPMorgan نشان می‌دهد که فروش ماهانه توکنهای دیجیتالی در جهان، چیزی در حدود ۲میلیارد دلار بوده است. بسیاری از این پول‌‌‌‌‌‌‌ها هم روانه بازار آثار هنری دیجیتال میشوند. توکنهای رمزنگاری شده و امضاشده توسط هنرمندان حالا با بالاترین قیمت‌ها به فروش می‌‌‌‌‌‌‌رسند و طرفداران زیادی هم در سراسر دنیا دارند. این در حالی است که در میان آثار هنری که این روزها به شکل دارایی‌های دیجیتالی معامله میشوند، آیتم‌‌‌‌‌‌‌‌هایی مانند اولین توییت جک دورسی هم‌‌‌‌‌‌‌بنیان‌گذار توییتر هم با قیمت ۹/ ۲میلیون دلار به فروش می‌رسد تا اشکال مختلف و متنوعی از توکن‌‌‌‌‌‌‌ها در فضای این بازار شکل بگیرند.