10 درصد کاربران به فناوری 5G تجهیز می شوند
به‌تازگی صادق عباسی شاهکوه، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) گفت: طبق خواسته وزیر ارتباطات و مصوبه شورای عالی فضای مجازی تا سال 1404 حداقل ۱۰ درصد کاربران تلفن همراه به فناوری نسل پنجم ارتباطات (5G) تجهیز می‌شوند. اما برای اجرای این مصوبه در مدت 4 سال چه اقدام‌هایی باید صورت بگیرد؟ آیا زیرساخت کافی موجود است؟ کارشناسان حوزه فاوا در گفت‌و‌گو با «ایران» معتقد هستند که اگر زیرساخت‌ها ارتقا یافته و تلفن همراهی که 5G را پشتیبانی می‌کند، فراهم شود، حتی بیش از 10 درصد تعیین شده نیز می‌توان کاربران را به این فناوری نوین تجهیز کرد.
ایجاد مشوق برای اپراتورها
جهانگیر آقازاده کارشناس فاوا معتقد است به دو شکل می‌توان به مردم سرویس نسل پنجم ارتباطات 5G ارائه داد؛ یکی به صورت5G -FWA (دسترسی بی‌سیم ثابت) و دیگری به‌صورت 5G-Mobile که راه‌اندازی 10 درصد با پوشش5G –FWA دسترسی بی‌سیم براحتی میسر میشود.
آقازاده به «ایران» گفت: اما عملیاتی کردن این خواسته برای نسل پنجم ارتباطات در تلفن همراه دشوار بوده و خارج از اختیار و توان اپراتورها است، چرا که یکی از ساده‌ترین موانع کمبود یا گرانی بیش از حد تلفن همراه مجهز به 5G و از سوی دیگر حجم محدود فرکانسی است که به اپراتورها تخصیص می‌یابد.
رئیس هیأت مدیره زیتل که مجوز فناوری 5G دریافت کرده، افزود: بهترین کاری که رگولاتوری دولت سیزدهم می‌تواند برای توسعه نسل پنجم ارتباطات انجام دهد، از یک طرف ایجاد مشوق‌های لازم برای اپراتورهایی است که 5G راه‌اندازی می‌کنند و از سوی دیگر کاستن از مشکلات خودتحریمی بسیار دست و پاگیر وزارت صمت و سازمان گمرک برای سفارش و ترخیص تجهیزات 5G است. البته تحریم تجهیزات از سوی برخی از تأمین کنندگان بزرگ مانع دیگری است که رفع تحریم‌ها و کاهش مقررات دست و پاگیر و غیرمنطقی سیاستگذاران وزارت صمت می‌تواند به رشد سریع‌تر این فناوری در کشور کمک کند. وی در ادامه گفت: در حال حاضر امکانات زیرساختی برای توسعه 10 درصد کاربران برای اینترنت ثابت نسل پنجم ارتباطات وجود دارد. برای توسعه تلفن همراه نسل پنجم ارتباطات به افزایش پهنای باند در سطح ملی و نیز زیرساخت فیبر نوری در تمام مناطق تحت پوشش نیاز است.
اگر پوشش 10 درصدی مد‌نظر در حوزه تلفن همراه فقط در تهران یا شهرهای بزرگ باشد، می‌توان گفت که تا حدودی زیرساخت ارتباطی آن وجود دارد. البته در همین شهرهای بزرگ نیز باید تغییرات فنی زیادی در زیرساخت ارتباطی رخ دهد تا قابلیت‌های 5G به‌طور کامل قابل استفاده باشد.
آقازاده با بیان اینکه سلول‌های نسل پنجم ارتباطات از نظر محدوده پوشش جغرافیایی به‌شدت نسبت به نسل چهارم و نسل‌های پایین‌تر (بسته به فرکانس تخصیصی) محدودتر است، گفت: اگر نسل پنجم ارتباطات در ایران روی فرکانس ۳۴۰۰ تا ۳۷۰۰ مگاهرتز یا بالاتر راه‌اندازی شود، به‌طور قطع پوشش جغرافیایی هر سلول تلفن همراه کاهش می‌یابد و نتیجه طبیعی آن توسعه چندین برابری شبکه‌های تلفن همراه برای پوشش کامل خواهد بود. افزایش تعداد سلول بدون توسعه شبکه دیتا و … هم ممکن نخواهد بود بنابراین برای پوشش 10 درصدی مذکور احتمالاً شبکه‌ای در حد شبکه موجود باید بازطراحی شود.
این کارشناس فاوا چالش مهم دیگر را از یکسو نبود فضای فیزیکی کافی برای نصب دکل‌های مخابراتی و استقبال نکردن شهروندان از نصب آنها در پشت بام ها عنوان کرد و افزود: از سوی دیگر افزایش نجومی و غیر قابل قبول تعرفه نصب دکل‌ها از سوی شهرداری است بنابراین اگر دولت بخواهد سهم جدی در این توسعه داشته باشد، لازم است با هماهنگی وزارت کشور و شهرداری‌ها تعرفه‌های نجومی نصب را کاهش داده و تسهیلاتی برای اپراتورها فراهم آورد.
به‌گفته وی اگر تمام کشور هم به 5G تجهیز شوند ولی به ارائه سرویس‌ها و خدمات مبتنی بر این فناوری نوین توجهی نشود دستاوردی برای مردم نخواهد داشت. برای همین باید گفت صرف افزایش سرعت و نسل فناوری بدون توجه به سرویس‌ها و خدمات ناشی از آن چه 10 درصد و چه 100 در صد حتی گاهی باعث افت و اسراف در پهنای باند ملی خواهد شد.
آقازاده معتقد است در جهان نسل پنجم، تلفن همراه برای اتفاقات بزرگی چون درمان از راه دور، خدمات سریع، کنترل خودروهای تحت شبکه، اینترنت اشیا و سایر خدمات مشابه به کار می‌رود بنابراین اگر هدف فقط افزایش حجم دانلود و تماشای مولتی مدیا باشد با همین نسل چهارم هم قابل اجراست و تشویق همزمان توسعه خدمات پیشرفته نسل پنجم ارتباطات همزمان با توسعه فنی آن شرط لازم برای موفقیت آن خواهد بود.
همگام‌سازی با صنایع برای استفاده از 5G
پرهام حافظیان دیگر کارشناس فاوا نیز اعتقاد دارد در صورت فراهم شدن شرایط می‌توان بیشتر از 10 درصد از کاربران را نیز به فناوری نسل پنجم ارتباطات تجهیز کرد.
حافظیان با اشاره به گذشته نسل‌های ارتباطاتی تلفن همراه به «ایران» گفت: اینترنت نسل دوم یا 2.75 چند سال بعد از تجربه جهانی به ایران وارد شد. اما برای تجربه کردن فناوری نسل سوم ارتباطات (3G) 10سال زمان برد و آن به‌صورت انحصاری، تحت اختیار یکی از اپراتورهای تلفن همراه بود که این شرکت نتوانست به طور کامل از آن بهره ببرد و هم اکنون کمتر از 4 درصد از سهم مشترکان را به خود اختصاص داده است.
وی افزود: پس از برداشته شدن انحصار نه تنها نسل سوم ارتباطات درمدت 8 سال توسعه یافت، بلکه از سوی دو اپراتور اول و دوم4G نیز ارائه و توسعه یافت و بعد از نزدیک به 9 سال، ضریب نفوذ آن به بیش از 100 درصد رسید. این تجربه اگر در کنار توسعه تلفن همراه پشتیبانی کننده از 5G قرار گیرد، چه بسا خیلی بیشتر از عدد در نظر گرفته توسعه یابد و دربرگیری داشته باشد.
این کارشناس با اشاره به اینکه برای توسعه 5G هم در کشور ملزوماتی نیاز است، گفت: اول اینکه باید مشکلات ورود تجهیزات دکل‌ها، پهنای باند و فرکانس برطرف شود. البته در این راستا تحریم‌های ظالمانه نیز نقش دارد. از سوی دیگر باید صنایع نیز با تکنولوژی‌های فناورانه و با پشتوانه دانش استفاده از این نسل ارتباطاتی همگام‌سازی صورت بگیرد. البته در این راستا اپراتور دوم با شرکت فولاد ایران اقدام‌هایی را آغاز کرده ولی باید دیگر شرکت‌ها ماند برق، گاز، خودروسازی و… هم تسری پیدا کند.
به‌گفته حافظیان بحث وجود رگولاتوری هم دارای اهمیت است از این‌رو رگولاتور باید قوانین این حوزه را انجام دهد و وظیفه رگولاتور در این زمینه با همگامی اپراتورها و چانه زنی با دیگر بازیگران صورت بگیرد تا همزمان با توسعه، زیرساخت‌های آینده نیز بستر‌سازی شوند.