همه گیری ویروس کرونا به انقلاب دیجیتال سرعت بخشید. یکی از جنبههای این رشد سریع، توسعه انواع جدیدی از جرایم سایبری نیز بوده است که مبارزه با آن مستلزم اقداماتی قدرتمند است.
کارشناسان و متخصصان حوزه حکمرانی فضای مجازی، معتقدند که با توسعه روزافزون اینترنت در عصر حاضر، با وجود ایجاد تحولات مثبت اساسی و بسیار در فرایند امور روزمره، خطر وقوع حملات گسترده سایبری را نیز تا حدود زیادی افزایش میدهند.
چالش افزایش خطر وقوع حملات سایبری از سوی گروههای هکری و مجرمان در فضای مجازی به حدی برجسته و حائز اهمیت است، که کارشناسان شاخص جهان، آخرین روز از برگزاری نشست جهانی مجمع حکمرانی اینترنت ۲۰۲۱ را به بحث و تبادل نظر در این زمینه، اختصاص دادند.
متخصصان متعددی در این روز و طی سخنرانیهای مجزا و گروهی به اظهار نظر کارشناسی در مورد تهدیدات سایبری پرداختند. شیتال کومار از سازمان غیرانتفاعی شرکای جهانی دیجیتال در جریان قسمت اول جلسه که موضوع آن، لزوم ایجاد فضای مجازی امن بود بر همکاری دولتها و سازمانهای غیر دولتی بر سر این موضوع تاکید کرد.
وی بیان کرد: «همکاری نزدیک تر و بهتری برای تضمین امنیت سایبری جهانی نیاز است. معرفی چهارچوبها و استانداردهایی روشن و مؤثر برای پاسخگویی به تهدیدات سایبری بحثی بسیار گسترده و نیازمند زمان است. به یاد داشته باشید که تفاوت بسیاری میان سرکوب آزادی عمل آنلاین و پاسخگویی مؤثر به امکان حملات آنلاین است و منظور ما سرکوب نیست.»
هانری وردیه، سفیر امور دیجیتال فرانسه نیز در جریان سخنان خود، اعلام کرد که امروز تهدیدهای اصلی فضای مجازی عبارتند از: «عدم تعادل فضای سایبری و موقعیت نابرابر دولت-ملتها در فضای آنلاین، استفاده از اینترنت برای نشر اخبار جعلی، حملات سایبری و… محدودیت آزادی آنلاین توسط شرکتهای بزرگ.»
به گفته وی اروپا باید چارچوبهایی مشخص برای فضای سایبری تعیین کند و برای تحقق این امر همکاریهای عمیقتری لازم است.
کریگ جونز، مدیر بخش جرایم سایبری در اینترپل نیز، در جریان سخنرانی خود گفت: «اخیرا تعداد حملاتی که زیرساختهای حیاتی از جمله بیمارستانها و شبکههای مخابراتی را هدف قرار میدهند افزایش یافته است. در دوران همهگیری، انواع جدیدی از تهدیدات و جرایم سایبری ظاهر شده و عاملان آن تهاجمیتر شدهاند. به عنوان مثال، حملات هکرهای باج گیر روز افزون شده. این هکرها دسترسی به دادهها را مسدود کرده و برای دسترسی مجدد به دادهها درخواست باج میکنند.»
وی در ادامه افزود: «مجرمین سایبری در این حملات که سراسر جهان با آن سرو کار دارند، اغلب از فناوریهای جدید مانند دارک وب یا رمزارزها استفاده میکنند. برای مبارزه مؤثر با این نوع تهدیدات، هماهنگی بینالمللی لازم است. حاکمیت و اجرای قانون نکته حائز اهمیتی است که میتواند مانع مکانیسمهایی شود که مجرمین سایبری از آن استفاده میکنند.»
مارکوس کومر از کارشناسان شاخص حوزه فضای مجازی در این مورد گفت: «ما در حال بررسی میزان بهرهوری و مؤثر بودن قوانین و هنجارهای تدوین شده از سوی کشورهای مختلف بر مبارزه با تهدیدات امنیت سایبری هستیم.»
توسعه پویای اینترنت در دوران همهگیری نشان داد که نوعی تغییر بزرگ متوجه زندگی تمام اقشار جامعهی جهانی، اعم از مشاغل و دانشآموزان و دانشجویان، مقامات و افراد معمولی است. زندگی بشر به صورت گستردهای دیجیتالی شده و این یکی از بحثهای مهم روز جمعه بود. همانطور که ساندرا هویفشتر از پلتفرم «یورو دیج» خاطر نشان کرد در زمان قرنطینه اینترنت ثابت کرد که تنها و مؤثرترین راه ارتباطی ماست. وی همچنین اشاره کرد که از طرفی مزایای آشکاری که اینترنت در دنیای درگیر پاندمی و قرنطینه شده داشت و باعث شد تا ما بتوانیم با به اشتراک گذاری شرایط و احساساتمان کمتر احساس تنهایی کنیم غیر قابل انکار است و از طرفی توسعه اینترنت باعث بهوجود آمدن چالشهای متعددی شد که امروز کل جامعهی جهانی باید با آن روبهرو شود.
لورا پالاسیوس به نمایندگی از سازمانهای دانشجویی از کلمبیا تاکید کرد: «دلبستگی روز افزون مردم به اینترنت و بعضاً لزوم استفاده از آنکه تنها وسیله ارتباطی و کاری است، به این معنی است که افراد بیشازپیش در برابر نفرتپراکنیهای فضای مجازی و خطراتی مانند حملات سایبری قرار میگیرند و به این ترتیب نه تنها ما نمیتوانیم اینترنت را ابزاری بی نقص تصور کنیم بلکه باید هر روز از جنبههای منفی یا بد آن آگاه باشیم تا بتوانیم به طور مؤثر در برابر آنها از خود دفاع کنیم.»
با توجه به تغییرات اخیر جهان کنونی از طرفی اینترنت به صورتی فراگیر در حال افزایش سهم اهمیت خود در زندگی بشر است و از طرفی در مقابل خدماتی که ارائه میدهد بعضاً صدماتی جبران ناپذیر به دنبال دارد و تنها راهی که ممکن است هم از مزایای بهرهمند شد و هم سپری در مقابل آسیبهای آن در دست گرفت چهارچوبمند کردن آن است.