سال ۲۰۲۱ که واکسنهای کووید قابل دسترس شدند اما پاندمی برای یک سال دیگر ادامه پیدا کرد، برای بسیاری از افراد آمیزهای از امید و چالش بود و در این شرایط فناوری اگرچه همه ما را سرگرم و مرتبط نگه داشت اما در عین حال زندگی ما را سختتر کرد.
امسال دفعاتی پیش آمد که فناوری دچار اشتباه شد یا به طور کامل عمل نکرد که از میان آنها می توان به قطعیهای خدمات غولهای اینترنتی و حملات باج افزاری فلج کننده و سلسله مسائلی برای شرکت مِتا (فیس بوک سابقش) اشاره کرد.
پایگاه خبری سی ان ان بیزنس در گزارشی به بررسی قابل توجهترین شکستهای دنیای فناوری در سال ۲۰۲۱ پرداخته است که عبارتند از:
درز گسترده دیتا در فیس بوک و لینکدین
کارشناسان امنیت سایبری در آوریل اعلام کردند اطلاعات شخصی نیم میلیارد کاربر فیس بوک شامل شماره تلفن، تاریخ تولد و نشانی ایمیل آنها در وب سایت مورد استفاده هکرها منتشر شده است. فیس بوک در آن زمان اعلام کرد که این اطلاعات در سال ۲۰۱۹ از پروفایل کاربران به سرقت رفته بود و رخنه مذکور در آن زمان ترمیم شده بود. این واقعه نشان داد که تا چه حد شرکتهایی که میزان زیادی اطلاعات شخصی را جمع آوری میکنند در برابر عوامل خلافکار، آسیب پذیر هستند.
همچنین در آوریل لینکدین تایید کرد که اطلاعات شخصی از پروفایل حدود ۵۰۰ میلیون نفر برای فروش در یک وب سایت هکری عرضه شده است. لینکدین در آن زمان اعلام کرد اطلاعات به فروش گذاشته شده در واقع دیتایی بوده است که از شماری از وب سایتها و شرکتها جمع آوری شده است و رخنه اطلاعاتی لینکدین نبوده است.
اشتباه اپلیکیشن سیتیزن در شناسایی یک آتش افروز
استارتاپ سیتیزن که هشدارهای جرم لحظهای ارسال میکند در ماه مه یک جایزه ۳۰ هزار دلاری برای کمک به شناسایی فردی گذاشت که عامل آغاز یک آتش سوزی حیات وحش در لس آنجلس بود. اطلاعات شامل عکس مردی که به اپلیکیشن سیگنال ارسال شد، باعث دستگیری یک مظنون توسط پلیس شد اما مشکل اینجا بود که وی به اشتباه شناسایی شده بود.
شرکت سیتیزن از محصول جدیدی به نام OnAir در اپلیکیشن خود به منظور انتشار اطلاعات درباره مظنون استفاده کرده بود اما پیش از پخش اطلاعات، پروتکلهای احراز هویت خود را دنبال نکرده بود.
حملات باج افزاری مشکل ساز شدند
حملات باج افزاری که طی آن هکرها به سیستم رایانهای دسترسی پیدا کرده و اطلاعات را برای دریافت پول از یک شرکت یا سازمان به گروگان می گیرند، در سال ۲۰۲۱ رشد چشمگیری پیدا کرد؛ به خصوص حملاتی که شرکتها و زیرساختهای حساس را هدف می گیرند. حمله بزرگی که در ماه مه به سیستم شرکت کلونیال پایپ لاین انجام شد، آسیب پذیری زیرساختهای حساس آمریکا در برابر چنین جرایمی را بارز کرد.
کلونیال پایپ لاین یکی از بزرگترین خطوط لوله سوخت در آمریکا را اداره میکند و در نتیجه این حمله باج افزاری مجبور شد فعالیت شبکه خود را متوقف کند. مدیرعامل کلونیال پایپ لاین بعدها اذعان کرد که ۴.۴ میلیون دلار باج برای پس گرفتن شبکه شرکت و برقراری فعالیت پرداخت کرده است. بازرسان وزارت دادگستری آمریکا در ژوئن اعلام کردند ۲.۳ میلیون دلار از این پول که در قالب رمزارز به هکرها پرداخت شده بود را پس گرفتند.
دو قطعی موقتی که بخش وسیعی از اینترنت را فلج کرد
این اتفاق دو بار در کمتر از دو هفته روی داد و بخشهای وسیعی از اینترنت به دلیل قطعیها در شرکتهای فناوری که اکثر مردم هیچ وقت درباره آنها نشنیدهاند فلج شد. این قطعیها به سرعت شناسایی و برطرف شدند اما نشان دادند ما تا چه حد به اینترنت وابسته هستیم و اینترنت تا چه حد می تواند متزلزل باشد.
نخستین قطعی در هشتم ژوئن روی داد و وب سایتهای بیشماری شامل رِدیت، سی ان ان، آمازون و بسیاری دیگر به دلیل قطعی شبکه تحویل محتوای "فستلی" از دسترس خارج شدند. سپس در ۱۷ ژوئن مسئلهای در شرکت "آکامی تکنولوژیز" روی داد و وب سایتهای متعلق به ساوت وست ایرلاینز، یونایتد ایرلاینز، بانک کامن ولث استرالیا و بازار سهام هنگ کنگ قطع شدند.
قطعی "فستلی" ظرف یک دقیقه شناسایی شد و برای اکثر وب سایتهایی که از دسترس خارج شده بودند کمتر از یک ساعت طول کشید در حالی که آکامی ظرف چند ثانیه به مشتریانش درباره قطعی اطلاع داد و موفق شد در مدت چهار ساعت مشکل را برطرف کند.
این موارد تنها قطعیهای بزرگ اینترنت در سال ۲۰۲۱ نبودند. خدمات رایانش ابری آمازون در دسامبر با سه قطعی روبرو شد که به مشکلات دسترسی به وب سایتهای دیسنی پلاس، اسلک، نت فلیکس، هولو و بسیاری دیگر منجر شد. این قطعیها بر فعالیتهای لجستیکی آمازون در فصل مهم خرید تعطیلات هم تاثیر گذاشت.
روز خیلی خیلی وحشتناک فیس بوک
دوشنبه چهارم اکتبر از بسیاری از جهات روز وحشتناکی برای شرکت فیس بوک بود که اندکی بعد از آن به مِتا تغییر نام پیدا کرد. شب قبل فرانسس هوگن، افشاگر فیس بوک، هویت خود را در برنامه ۶۰ دقیقه افشا کرده و مدعی شده بود این شرکت اطلاع داشت چگونه شبکههای اجتماعیاش برای انتشار اطلاعات نادرست، نفرت پراکنی و خشونت مورد استفاده قرار گرفته اند. هوگن پیش از آن منبع ناشناس درز هزاران صفحه سند داخلی فیس بوک بود که دستمایه سلسله گزارشهای روزنامه وال استریت ژورنال قرار گرفته بود و به فایلهای فیس بوک شهرت پیدا کرده بود.
سپس روز دوشنبه قطعی بزرگی اتفاق افتاد که باعث غیرقابل دسترس شدن فیس بوک، واتساپ و اینستاگرام برای مدت طولانی شد که تغییر پیکربندی عامل آن اعلام شد. ارزش سهام فیس بوک در حالی که تلاش می کرد به مسئله قطعی خدمات و افشاگری هوگن در تلویزیون رسیدگی کند، ریزش کرد و این شرکت خود را برای تحقیقات رگولاتوری بیشتری آماده کرد زیرا مقرر شد هوگن روز بعد در برابر اعضای کنگره شهادت دهد. و همان روز این شرکت خواستار رد شکایت ضد انحصارطلبی شد که علیه این شرکت توسط کمیسیون تجارت فدرال تنظیم شده بود.
این روز، پیش بینی کننده اتفاقات بیشتر در آن ماه بود. اواخر اکتبر کنسرسیومی متشکل از ۱۷ سازمان خبری آمریکایی گزارشهای خود را منتشر کردند که مبتنی بر اسنادی شامل اطلاعات افشا شده به کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا بود و توسط وکیل حقوقی هوگن به شکل ویرایش شده در اختیار کنگره قرار گرفته بود. این گزارشها مربوط به جزییات نحوه استفاده از فیس بوک برای هماهنگی حمله ششم ژانویه به ساختمان کنگره و استفاده قاچاقچیان انسان از این شبکه اجتماعی برای سوءاستفاده از افراد بود.
درس عبرت زیلو درباره برآورد قیمت خانه با هوش مصنوعی
در نوامبر شرکت زیلو اعلام کرد "زیلو آفرز" را به دلیل غیرقابل پیش بینی بودن در پیش بینی قیمتهای خانه و بسیار فراتر بودن از حد انتظار این شرکت، تعطیل می کند. این خبر اذعان به شکست این شرکت ملکی بود که در سه ماهه سوم ارزش موجودی خود را ۳۰۴ میلیون دلار کاهش داد و با ریزش ارزش سهام روبرو شد و اعلام کرد دو هزار شغل که معادل یک چهارم از کارکنانش بود را حذف می کند.
اما به منزله چرخش معکوس از اوایل سال بود که این شرکت با اطمینان نسبت به توانایی خود برای استفاده از هوش مصنوعی برای برآورد ارزش خانهها ظاهر شده بود و نشان داد استفاده از هوش مصنوعی برای برآورد ارزش یک خانه تا چه حد می تواند چالش برانگیز باشد.
خودران کامل تسلا رانندگان را به وحشت انداخت
ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت تسلا مدتها از نرم افزار خودران کامل این شرکت خودروسازی برقی تعریف می کرد اما در پایان سال ۲۰۲۱ این نرم افزار نه تنها به طور کامل اتوماتیک نیست بلکه قابلیتهای دستیار راننده ای دارد که کاربران را ملزم میکند موافقت کنند که باید در پشت فرمان در وضعیت آماده باش قرار بگیرند تا در صورت لزوم کنترل فرمان را به دست بگیرند. بعلاوه تنها شمار کوچکی از رانندگان تسلا از جمله گروهی که ۱۰ هزار دلار برای نسخه بتای این قابلیت پرداخت کرده اند، توانسته اند تاکنون آن را امتحان کنند.
و در حالی که این قابلیت فوق العاده به نظر می رسد اما رانندگانی که از آن استفاده کرده اند می گویند اغلب مطمئن نیستند خودرویشان در مرحله بعد چه حرکتی خواهد کرد و این مسئله وقتی پشت فرمان یک خودروی چند هزار پوندی قرار می گیرید، وضعیت ترسناکی به نظر می رسد.