آیا نامه بانک‌مرکزی مانع افتتاح حساب غیر حضوری خواهد شد؟
مدیر کل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اگرچه با ارسال نامه‌ای به بانک‌ها از آنها خواسته است تا احراز هویت غیرحضوری را تا زمان ابلاغ دستورالعمل نحوه احراز هویت مشتریان غیر حضوری که قرار است به تصویب شواری عالی مقابله و پیشگیری از جرایم پولشویی برسد متوقف کنند، در مقابل معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی معتقد است موسساتی که امروز از آنها با عنوان نئوبانک یاد میشود برای برطرف کردن مشکل احراز هویت و دریافت امضای خیس که در آیین‌نامه‌های بانکی روی آن تاکید شده است با ارسال کارت به منزل افراد از افتتاح کننده حساب امضا می‌گیرند و آن امضا را در اسناد خود نگهداری می کنند. در واقع از این طریق مشتریان خود را احراز هویت می‌کنند.
در نامه ارسال شده از سوی مدیرکل مقررات بانک مرکزی به بانک‌ها بر احراز هویت حضوری تاکید شده است چرا که طبق تبصره ۳ ماده ۹۱ آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی ارائه خدمات پایه به ارباب رجوع فقط با رعایت دستورالعملی که باید از سوی شواری عالی مبارزه با پولشویی به تصویب برسد مجاز شمرده میشود. ارسال این نامه عملا باعث تشدید این گمانه شد که فعالیت نئوبانک‌ها یا شعب دیجیتال بانک‌ها برای افتتاح حساب با مشکل مواجه خواهد شد.
این درحالی است که معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی، مهران محرمیان، در گفت‌وگو با پیوست اعلام کرده است که دستورالعمل احراز هویت آنلاین مشتریان بانکی تدوین شده است و در انتظار تصویب شورای عالی مبارزه با پولشویی است.
هیات وزیران بهمن ماه سال گذشته با پیشنهاد شورای عالی مبارزه با پولشویی ممنوعیت احراز هویت غیر حضوری برای ارائه خدمات پایه را از آیین‌نامه اجرایی قانون مبارزه با پولشویی حذف کرد. اما معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی معقد است که حذف ماده‌ای از قانون مبارزه با پولشویی و روند تصویب آن طولانی است.
طبق آنچه محرمیان می‌گوید: هر چند تبصره ۳ ماده ۹۱ قانون مبارزه با پولشویی اصلاح شده است اما در مصوبه نوشته شده «طبق آیین‌نامه‌ای که شورای‌عالی مبارزه با پولشویی باید آن را تصویب کند». در واقع نهایی شدن مصوبه و اجرایی شدن آن مجدد به شورای‌عالی مبارزه با پولشویی واگذار شده است. در شرایط فعلی تبصره ۳ ماده ۹۱ همچنان پابرجاست و باید روند تغییر نهایی شود.»
محرمیان می‌گوید: «معاونت فناوری‌های نوین بانک مرکزی پیشنهاد خود را برای تسریع روند کار به این شورا ارائه کرده است و منتظر تصویب شورای عالی مبارزه با پولشویی است تا براساس آن احراز هویت غیرحضوری برای ارائه خدمات پایه مجاز شمرده شود.»
دستورالعمل شناسایی الکترونیکی مشتریان در ثبت‌نام غیرحضوری خدمات نظام بانکی آبان ماه ۹۹ از سوی کارگروه بانکداری دیجیتال بانک مرکزی نهایی شده بود. در این مستند پیش‌بینی شده که تحت چه شرایطی امکان احراز هویت الکترونیکی افراد برای افتتاح حساب وجود دارد و اگر بخواهند خدمات تسهیلاتی به مشتریان خود ارائه دهند باید چگونه آنان را دیجیتالی احراز هویت کنند.
یکی از مشخصه‌های خاص این دستورالعمل اجرایی شدن تصدیق هویت هم پیمان یا federated Authentication در شبکه بانکی کشور خواهد بود. طبق این پیش‌بینی به بانک‌های کشور اجازه داده خواهد شد تا تحت شرایط خاصی احراز هویت بانک‌های دیگر را بپذیرند و اگر یک نفر در یکی از بانک‌های کشور احراز هویت شده بود دیگر نیازی به احراز هویت مجدد فرد در بانک دیگری نباشد.
این نامه ارسال شده به بانک‌های کشور در شرایطی نگرانی از فعالیت شعب دیجیتالی بانک‌ها و نئوبانک‌ها را افزایش داده است که پیش از این نیز این دستورالعمل در کشور اجرایی بود و نئوبانک‌ها و شعب دیجیتال با توجه به آن اقدام به ارائه سرویس‌های مختلف به مشتریان خود می‌کردند. با این وجودبه نظر می‌رسد شورای عالی مبارزه با پولشویی با توجه به اینکه الزام احراز هویت غیرحضوری در قانون نیز حذف شده است باید هر چه زودتر دستورالعمل احراز هویت آنلاین را تصویب کند.