گزارش سرمایه‌های انسانی دیجی‌کالا: افزایش 39 برابری نیروی انسانی طی 8 سال
دیجی‌کالا دومین گزارش از سرمایه انسانی خود را منتشر کرده که از ابتدای مسیر فعالیت این مجموعه تا شهریور 1400 را شامل میشود. براساس این گزارش تعداد نیروی انسانی دیجی‌کالا در عرض 8سال، بیش از 39 برابر شده است و بخش اصلی نیروی انسانی این شرکت از نظر تعداد، در بخش عملیاتی فعال هستند. طبق این گزارش تنوع شغلی در دیجی‌کالا نسبت به یک سال گذشته حدود 70 درصد افزایش یافته است؛ نسبت زن‌ها به مردها نیز در این شرکت افزایش داشته اگرچه همچنان از متوسط شرکت‌های فناوری محور جهانی کمتر است.
15سال از زمان تاسیس دیجی‌کالا گذشته و این فروشگاه آنلاین اکنون بیش از 7هزار نیرو از سراسر کشور دارد. دیجی‌کالا از سال گذشته با هدف ارائه تجربه زیسته مجموعه خود، گزارشی از آمار و ارقام مرتبط با منابع انسانی‌اش منتشر می‌کند؛ به این امید که برای سازمان‌ها و کنشگران مدیریت سرمایه‌های انسانی کاربردی باشد.
دومین گزارش دیجی‌کالا از سرمایه‌های انسانی این مجموعه شامل آماری از تعداد نیروهای انسانی، گستره سنی، جنسیتی و جغرافیایی کارکنان، عناوین شغلی، فرآیند استخدام و… میشود.
براساس این گزارش، تعداد نیروی انسانی دیجی‌کالا در نیم سال اول 1400 نسبت به سال 1399، حدود 16درصد افزایش یافته است. طی این مدت 7400 نفر در دیجی‌کالا مشغول به کار بوده که علاوه بر این تعداد، بیش از 2هزار نفر دیگر به صورت پیمانکاری با این مجموعه همکاری می‌کنند.
نیم نگاهی به آمارهای موجود از گذشته تاکنون نشان می‌دهد تعداد کارکنان دیجی‌کالا طی 8 سال گذشته بیش از 39 برابر شده است. همچنین بین سال‌های 95 تا 97، از شتاب رشد منابع انسانی دیجی‌کالا کاسته شده بود اما دوباره طی سال‌های اخیر رونق گرفته است. دیجی‌کالا در گزارش سال گذشته خود این افزایش نیرو را ناشی از شیوع کرونا و گسترش فرهنگ خرید آنلاین عنوان کرده بود.
طبق این گزارش، بخش عملیاتی این شرکت بیشترین تعداد نیروی انسانی را به خود اختصاص داده است و 5971 نفر در بخش‌های پخش و توزیع، انبار، امور مشتریان و محتوا فعالیت می‌کنند؛ این رقم نسبت به سال گذشته 3 درصد افزایش یافته است. کمترین تعداد نیروها نیز مربوط به بخش تکنولوژی است که تنها 5 درصد از کل نیروهای دیجی‌کالا را شامل میشود و این نسبت در مقایسه با سال گذشته تغییری نکرده است.
دیجی‌کالا با گسترش فعالیت خود، واحدهای مختلف دیگری همچون دیجی‌پی، فیدیبو، دیجی‌نکست، کمدا، دیجی‌اکسپرس و اسمارتک دارد که تعداد نیروهای انسانی این شرکت‌ها نسبت به سال گذشته 111 درصد رشد کرده است؛ کارکنان دیجی نکست بیشترین رشد را نسبت به سایر واحدها داشته و تعدادشان 136درصد افزایش یافته است.
دیجی‌کالا به جوان‌ها میدان می‌دهد
بخش اعظم نیروهای دیجی‌کالا را متولدین دهه 60 و 70 تشکیل می‌دهند از همین رو متوسط سنی این مجموعه 30 سال است. جالب است بدانید 66 درصد از کارکنان دیجی‌کالا از نسل هزاره و 28 درصد از نسل Z هستند، رقمی که در محیط‌های کاری کشورهای مختلف به طور میانگین 50 درصد از نسل هزاره و 15 درصد از نسل z است. این نشان می‌دهد دیجی‌کالا در مقایسه با متوسط جهانی، در میدان دادن به جوانان پیشرو است. گفتنی است نسل هزاره متولیدن 1359 تا 1374 و نسل z متولدین سال های 1375 تا 1390 را شامل میشود.
دیجی‌کالا در ادامه به گستردگی جغرافیایی نیروی انسانی خود اشاره کرده و همان طور که انتظار می‌رود، بیشترین پراکندگی در سراسر ایران برای کارکنان واحد عملیات است. 93.3درصد این افراد در تهران، 1.6 درصد در استان البرز و یک درصد از اصفهان هستند. این پراکندگی جغرافیایی اما در واحد غیرعملیاتی بسیار بسته بوده و 99.6درصد افراد از تهران و 0.4 درصد از استان البرز هستند؛ سهم سایر استان‌ها در این بخش نزدیک به صفر است.
در دیجی‌کالا خبری از محدودیت جنسی برای تصدی شغل‌های مختلف وجود ندارد، مصداق این موضوع را می‌توان با مقایسه آمارها درک کرد؛ طی نیم سال اول 1400 نسبت به سال 1399، نسبت زن‌ها به مردان در واحدهای غیرعملیات و عملیات افزایش پیدا کرده است.
در حال حاضر 21 درصد از کل سرمایه انسانی دیجی‌کالا را زن‌ها تشکیل می‌دهند؛ این رقم برای بخش مدیریتی به 27 درصد می‌رسد.
مقایسه این نسبت‌ها با شرکت‌های بزرگ فناوری محور دنیا نشان می‌دهد اگرچه دیجی‌کالا در نسبت کل از سایرین عقب است اما از حیث بحث مشاغل مدیریتی و تکنولوژی وضعیتی در حد استاندارد جهانی دارد. بد نیست بدانید جوان‌ترین مدیر خانم در دیجی‌کالا 26 سال و مدیر آقا 24 سال سن دارد.
دیجی‌کالا تلاش دارد تا در گزارش سرمایه‌های انسانی خود به سوالات افرادی که علاقمند به حضور در این مجموعه هستند، پاسخ دهد. شاید برای بسیاری سوال باشد که اهمیت مدرک تحصیلی برای فعالیت در دیجی‌کالا چقدر است، سوالی که با مشاهده وضعیت تحصیلی فعلی کارکنان این مجموعه، پاسخ روشنی را به مخاطب ارائه می‌کند.
بنابر اعلام دیجی‌کالا، فارغ از مدرک تحصیلی، مهم‌ترین معیار دیجی‌کالا برای جذب سرمایه‌های انسانی جویای کار، مهارت‌های تخصصی و نرم است. بر همین اساس 70 درصد از پرسنل این شرکت در تیم عملیات مدرک تحصیلی دیپلم و زیر دیپلم دارند.
در بخش غیرعملیات (بازاریابی، بازرگانی، مالی، منابع انسانی، حقوقی و…) و تکنولوژی نیز بیش از 79 درصد نیروها دارای مدرک کارشناسی و بالاتر هستند. از نکات جالب گزارش سال گذشته دیجی کالا در بخش تحصیلات، وجود 11 درصد نیروی دیپلم و زیردیپلم در بخش تکنولوژی بود که این رقم اکنون به 3 درصد رسیده است.
افزایش 70 درصدی تنوع شغلی در دیجی‌کالا
آن طور که در گزارش دیجی‌کالا آمده است، 828 عنوان شغلی در این شرکت وجود دارد که این رقم نسبت به سال گذشته حدود 1.7 برابر شده است. بیشترین افزایش عنوان شغلی در بخش عملیات و تکنولوژی بوده که با توجه به راه‌اندازی سرویس‌های مختلفی مثل دیجی‌کالا جت، پیندو، دیجی‌اکسپرس، اسمارتک و دیجی‌پلاس این مسیرهای شغلی جدید ایجاد شده‌اند.
دیجی‌کالا در گزارش سرمایه‌های انسانی خود سعی کرده است تا مسیرهای شغلی را متناسب با زمینه کاری هر فرد توضیح داده تا افراد علاقمند برای فعالیت در این شرکت بدانند چه گزینه‌هایی برای انتخاب دارند. به طور مثال یک تولید کننده محتوا می‌تواند در 20 عنوان شغلی و یکی از دپارتمان‌های منابع انسانی، بازرگانی، بازاریابی یا عملیات مشغول به کار شود.
در این گزارش عنوان شده است افراد از راه‌های مختلفی می‌توانند از فرصت‌های شغلی در دیجی‌کالا آگاه شده و رزومه ارسال کنند؛ بر همین اساس بیشترین دریافت رزومه از صفحه فرصت‌های شغلی این مجموعه بوده که سهم 60 درصدی از کل رزومه‌ها را دارد. سایت‌های کاریابی با 16 درصد و شبکه‌های اجتماعی با 15درصد در رتبه‌های بعدی از این حیث قرار دارند.
گفتنی است بازدید از صفحه فرصت‌های شغلی نسبت به یک سال گذشته 2 برابر شده و طبق آمارها 10 درصد از کل مشاهده‌کنندگان این صفحه، تقاضای کار می‌دهند.
براساس آمارها به طور متوسط از هر 5 نفری که در مصاحبه شغلی برای واحدهای تکنولوژی و غیرعملیات شرکت کرده‌اند، یک نفر استخدام شده است. تعداد کل کارجویان برای این بخش‌ها طی نیم سال اول 1400 حدود 17هزار نفر بوده که رزومه 82 درصد آن‌ها بررسی شده است. 14 درصد از افرادی که رزومه‌شان بررسی شده نیز دعوت به مصاحبه شده‌اند و در نهایت 381 نفر از این تعداد متقاضی، استخدام شدند.
متوسط زمان استخدام از زمان باز شدن موقعیت شغلی تا پیدا شدن فرد مناسب 40 روز زمان برده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش یافته است.
در واحد عملیات (بخش انبار و مراکز پردازش، لجستیک و خدمات مشتریان) طی نیمسال دوم 1399 در مجموع 14هزار و 379 مورد و نیمسال اول 1400 حدود 14هزار و 430 مصاحبه انجام شده است. 27 درصد از آن‌هایی که طی نیم سال اول به مرحله مصاحبه رسیده‌اند، استخدام شده‌اند؛ همچنین متوسط زمان هر استخدام 7 روز بوده است که نسبت به نیم سال دوم 1399 کاهش یافته است.
اگر واحد عملیات را کنار بگذاریم، واحدهای تکنولوژی و بازرگانی به ترتیب بیشترین متقاضی و موقعیت شغلی را داشتند. جالب است بدانید نسبت متقاضیان به موقعیت شغلی در واحد تکنولوژی نسبت به سال گذشته، 29 درصد افزایش یافته است؛ در واقع به طور متوسط برای هر موقعیت شغلی در واحد تکنولوژی حدود 149 متقاضی وجود داشت.
اما کارجویان چه میزان از فرایند جذب و استخدام در دیجی‌کالا رضایت داشته‌اند؟ ارقام در این زمینه حاکی از رضایت کلی 82درصدی کارجویان از فرآیند جذب دارد، رقمی که به نسبت نیم سال دوم 1399، 8درصد افزایش یافته است. میزان رضایت از مصاحبه منابع انسانی نیز به رشد اخیر خود ادامه داده و در نیم سال اول 1400 به 95 درصد رسیده است. این افزایش میزان رضایت، از افزایش مهارت مصاحبه در مدیران دیجی‌کالا حکایت دارد.
دیجی‌کالا در بخش دیگری از گزارش سرمایه‌های انسانی به پیاده‌سازی دورکاری در ایام کرونا اشاره و اعلام کرده است به سمت کارترکیبی که شامل دورکاری و حضور در محل میشود، حرکت کرده است؛ روشی که البته تنها برای بخش عملیات کاملا قابل پیاده سازی نیست.
طبق آمارها میانگین دورکاری در دیجی‌کالا 1.92روز در هفته است که این رقم برای کارکنان بخش تکنولوژی به 3.12 روز در هفته می‌رسد. به گفته نیروهای این شرکت، عمده ترین نقاط قوت دیجی‌کالا در زمان دورکاری، ارتباط شفاف و موثر با مدیر و شفافیت در اهداف، وظایف و مسئولیت‌هایشان بوده است. عمده‌ترین چالش‌ها نیز به عدم تعادل کار و زندگی و پیچیدگی‌های فرآیندهای کاری در زمان دورکاری باز می‌گردد.
سرمایه‌های انسانی دیجی‌کالا و نگاهی هوشمندانه به راهکار مسئله‌ها
دیجی‌کالا به کمک توسعه پلتفرم‌ها توانسته است تنها با 2.8 برابر شدن تعداد نیروهایش از سال 96، تعداد مشتریان فعال خود را 10.2 برابر و تعداد آیتم‌های سفارش داده شده را 23.1 برابر کند.
این شرکت به منظور توسعه زنجیره ارزش و پوشش نیاز مشتریان خود، بایستی مشاغل گوناگون ایجاد کند. از طرفی این مشاغل نیازمند سرمایه‌های انسانی با ویژگی‌ها و مهارت‌های متنوعی برای پیشبرد اهداف هستند.
از همین رو بحث تنوع در دیجی‌کالا در سه سطح تنوع شغلی، سرمایه انسانی و محل کار تعریف میشود. اما پاسخ‌گویی به تنوع نیازمند بستری بوده که دیجی‌کالا در بخش انتهایی گزارش خود به آن اشاره می‌کند.
موضوعاتی که دیجی‌کالا در این زمینه با آن رو به رو بوده است شامل منابع انسانی چابک و داده‌محور، نیاز به جذب سرمایه‌های انسانی با استعداد، ارزیابی عملکرد در سطوح فردی و سازمانی، شناسایی نیازهای آموزشی و توسعه سرمایه‌های انسانی، توسعه برند کارفرمایی و توسعه فرهنگ قدردانی در این مجموعه میشود. متناسب با این موضوعات نیز راهکارهایی در نظر گرفته شده است.
به طور مثال در بحث ارزیابی عملکرد در سطوح فردی و سازمانی، فرآیند ارتقای شغلی دیده شده است که بر این اساس تعداد ارتقای شغلی عمودی و افقی در نیم سال اول 1400 حدود 246 مورد بوده است.
همچنین قدردانی از مولفه‌های تاثیرگذار در فرهنگ سازمانی به شمار می‌رود و این شرکت نیز به آن پایبند است؛ از همین رو پلتفرم قدردانی Kudos با هدف گسترش و ارتقای فرهنگ تشکر و قدردانی ایجاد شده است. کارکنان دیجی‌کالا با توجه به اشتیاق برای تعالی، کار تیمی، نتیجه گرایی و مشتری محوری از یکدیگر تقدیر کنند.
بیشترین قدردانی انجام شده توسط کارکنان دیجی‌کالا برای کار تیمی و کمترین هم مربوط به مشتری محوری بوده است. گفتنی است در نیمسال اول 1400 نرخ مشارکت کارکنان دیجی کالا در این پلتفرم 69 درصد بوده است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره منابع انسانی دیجی‌کالا و بستر ایجاد تنوع در این فروشگاه آنلاین می‌توانید فایل گزارش سرمایه‌های انسانی دیجی‌کالا را دریافت و مشاهده کنید.