نگرانی از قطعی اینترنت در اوکراین در پی حمله روسیه
روسیه اخیرا به مرزهای شمالی، جنوبی و شرقی اوکراین حمله کرد و بزرگ‌ترین حمله نظامی در اروپا طی سال‌های اخیر را رقم زد.
در این میان، رسانه‌های روسیه نیز تلاش می‌کنند تا این تهاجم را توجیه و آن را پاسخی به تجاوزات اوکراین نشان دهند. در شبکه‌های اجتماعی نیز روزنامه‌نگاران، کارشناسان و حتی افراد عادی با انتشار پست‌های حاوی تصاویر و ویدیو، تحلیل خود از این اتفاق را ارائه می‌دهند.
اما با تشدید درگیری‌ها، بسیاری از گروه‌های مدنی به طور فزاینده‌ای نگران احتمال حملات مستقیم روسیه به زیرساخت‌های اینترنتی اوکراین هستند. روسیه پیشتر نیز از طریق حملات DDoS، سایت‌های دولتی اوکراین را هدف قرار داده است.
اما حمله به زیرساخت‌های اینترنتی و مخابراتی، می‌تواند به معنی خاموشی و قطع کامل ارتباط اوکراینی‌ها با دنیای بیرون و بی‌خبر ماندن جامعه جهانی از اتفاقاتی باشد که در خاک این کشور رقم می‌خورد.
طبق آخرین گزارشها، در جریان حملات روسیه، ارتباط اینترنت در برخی از نقاط این کشور ضعیف شده است. در حال حاظر، قطعی اینترنت در اطراف منطقه خارکیف، دومین شهر بزرگ اوکراین که در شمال شرق این کشور و در فاصله ۲۵ مایلی (۴۰ کیلومتری) مرز روسیه واقع شده، متمرکز شده است.
پروژه تشخیص و آنالیز قطعی اینترنت (IODA) مرکز Georgia Tech در تازه‌ترین گزارش خود به قطعی‌های جزیی اینترنت قبل از نیمه شب ۲۳ فوریه تا صبح ۲۴ فوریه خبر داد. این قطعی‌ها بر ارائه خدمات اینترنت از سوی شرکت‌هایی همچون Triolan تاثیر می‌گذارد که در حال حاضر، به ساکنان برخی شهرها و مناطق اوکراین از جمله خارکیف خدمات ارائه می‌دهند.
بر اساس گزارش شرت NetBlocks که قطعی‌های اینترنت در جهان را ردیابی می‌کند، کاربران اپراتور Triolan، از قطع شدن دسترسی خود به اینترنت خط ثابت خبر داده‌اند در حالی که فعلا در تلفن‌های همراه این قطعی گزارش نشده است.
پیامی نیز صبح پنجشنبه در وب‌سایت این اپراتور منتشر شد و کاربران را نسبت به عدم دسترسی جزیی یا کامل به اینترنت در برخی شهرها آگاه کرد. به‌روزرسانی‌های ارسال شده در کانال رسمی این شرکت نیز نشان می‌دهد که سرویس اینترنت تا حد زیادی بازیابی شده است، اگرچه پاسخ‌های کاربران حاکی از آن بود که بسیاری از کاربران همجنان با قطعه شبکه مواجه هستند.
همچنین در گزارش Triolan آمده است که سرورهای DNS در برخی مناطق، کارکرد ناپایداری را تجربه می‌کنند. به مشتریان توصیه شده تا به سرویس‌های ۱.۱. ۱.۱ یا ۸.۸. ۸.۸ که به ترتیب توسط Cloudflare و گوگل ارائه می‌شوند، متصل شوند.
سخنگوی شرکت Cloudflare در واکنش به این گزارشها گفت بررسی‌ها روی ترافیک اینترنت نشان می‌دهد که سرویس‌های اینترنت اوکراین عمدتا بدون مشکل کار می‌کنند اما ارتباط در خارکیف مختل شده است. به نظر می‌رسد که ترافیک در این منطقه، ۵۰ درصد کمتر از حد طبیعی و نرمال است.
شواهد نشان می‌دهد که قطعی‌ها در خارکیف پس از شنیده شدن انفجارها در این منطقه آغاز شده است. اگرچه هنوز مشخص نیست که آیا در زمان حمله، به زیرساخت‌های مخابراتی نیز اسیبی وارد شده یا خیر. تلاش برای قطع دسترسی به اینترنت احتمالا شامل حملات هدفمند مشابه علیه سایر ISPها در سراسر اوکراین خواهد بود.
به گفته رسانه‌های اوکرایی، تاکنون نیروهای روسیه حملات هوایی و زمینی را علیه اهداف استراتژیک اوکراین در سراسر کشور انجام داده‌اند و به مراکز فرماندهی نظامی و مراکز حمل‌ونقل حملاتی صورت گرفته است.
با این حال، طرفداران اینترنت نگران هستند که این اختلالات می‌تواند نشانه این باشد که روسیه به دنبال محدود کردن جریان اطلاعات از این منطقه است. فلیسیا آنتونیو از فعالان سازمان حقوق دیجیتال Access Digital می‌گوید: زیرساخت‌های اینترنتی به هدفی برای کنترل جریان اطلاعات و به دست آوردن یا حفظ قدرت در طول جنگ‌ها تبدیل میشود؛ چیزی شبیه به آنچه عربستان در یمن علیه زیرساخت‌های مخابراتی این کشور انجام داده است.
وی افزود: قطع شدن اینترنت در زمان بحران‌ها، درگیری‌ها و ناآرامی‌ها، دسترسی خبرنگاران و مدافعان حقوق بشر به اطلاعات حیاتی در داخل و خاجر از این مناطق و دسترسی مردم به اطلاعات مهمی را که می‌توانند بر امنیت آنها تاثیر بگذارد، سخت می‌کند.
اگر چنین قطعی در اوکراین نیز اتفاق بیفتد، قطعا به نفع روسیه خواهد بود. با شروع حمله، بسیاری از محققانی که ویدیوها و تصاویری را از این یورش در توییتر به اشتراک گذاشته‌اند، دسترسی به حساب کاربری خود را دست دادند و اکانتشان به حالت تعلیق درآمد. اتفاقی که البته توییتر آن را خطا و اشتباه توصیف کرد.
فعالان و کارشناسان معتقدند که اگر اختلالات اینترنت گسترده‌تر شود، خطر نقض حقوق بشر در اوکراین افزایش می‌یابد. به اعتقاد آنتونیو، زمانی که اینترنت در مواقع بحرانی قطع شود، اثبات و تایید موارد نقض حقوق بشر سخت خواهد شد.