صیانت یا طرح بی‌توجهی به نظرات منتقدان
به نظر می‌رسد از زمان انتشار اولین نسخه طرح صیانت با نام طرح «حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی» تا انتشار آخرین نسخه آن در تاریخ نهم بهمن به نام طرح «تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» شاهد عملکردی تکرارشونده از سوی طراحان و حامیان طرح بوده‌ایم. عملکردی که نمی‌توان از آن پیامی جز بی‌توجهی به نظرات منتقدان و تلاش برای بی‌ارزش شمردن دیدگاه دیگران دریافت کرد.
با انتشار هر نسخه جدیدی از این طرح افراد و گروه‌های مختلف سعی کردند به روش‌های مختلف نظرات و انتقادات خود را به گوش بانیان طرح برسانند اما پاسخی که در مقابل دریافت کردند همواره واکنشی انکارکننده و توجیه‌گرایانه بود. طوری که انگار هیچ همتی برای شنیدن انتقادات و تلاش برای رفع مشکلات به چشم نمی‌خورد و همواره با عملکردی غیر شفاف، بیانات ضد و نقیض و بدون توجه به حتی کوچک‌ترین اشکالات موجود در طرح مواجه بوده‌ایم که نتیجه‌ای جز سردرگم کردن مخاطبان به دنبال نداشته است.
به عنوان مثال، مکرراً از سوی برخی اعضای کمیسیون ویژه این‌طور اظهار میشود که انتقادات مطرح‌شده به متن اصلی طرح ارتباطی ندارند و مخالفان را متهم به عدم مطالعه‌ی دقیق مفاد و مخالفت کورکورانه با طرح می‌کنند. در پاسخ به این ادعا باید گفت تاکنون گزارشها و اظهارات مفصل و متقنی با استناد به بند بند مواد از سوی منتقدان منتشر شده که به روشنی دلایل مخالفت با طرح در آنها برشمرده شده است اما از سوی حامیان طرح تاکنون چند گزارش منطقی و بر پایه مبانی قانون‌گذاری و حقوقی انتشار یافته است؟ به جز اظهارات تکراری مبنی بر لزوم وجود قانون‌گذاری و نظام‌مند کردن فضای مجازی دیگر چه دفاع صحیح و بجایی از این طرح به عمل آمده است؟
با بررسی شواهد چنین به نظر می‌رسد که اتفاقاً باید به حامیان طرح در کمیسیون ویژه تاکید کرد که گویا خود ایشان مطالعه دقیقی بر مفاد طرح و نظرات مختلف پیرامون آن نداشته‌اند که اگر غیر از این بود، در نسخه‌های اصلاحی که پیاپی در پس یکدیگر منتشر می‌شوند حداقل پیش‌پاافتاده‌ترین اشکالات حقوقی و منطقی که بارها در خصوص آنها صحبت شده اصلاح می‌شد.
در ساختار حاکمیت واضح است که نمایندگان مجلس باید نزدیک‌ترین ارتباط را با عموم مردم در سطح جامعه داشته و نسبت به نظریات و دغدغه‌های آنها گوش شنوا‌تری داشته باشند و در صدد پیگیری و حل دغدغه‌های عموم مردم برآیند. مهم‌ترین وظیفه نمایندگان یک ملت پاسخ بلند و رسا به دغدغه‌های آنهاست تا این اطمینان را به آنها بدهند که حافظ منافع‌شان در تمامی موضوعات هستند. این دقیقاً مساله‌ای است که ۱۸ نماینده‌‌ای که به کلیات این طرح رأی مثبت داده‌اند به کلی آن را فراموش کرده‌اند؛ چراکه در یک سال گذشته افراد دائم سعی کردند تا به هر ریسمانی چنگ زده و مخالفت خود را با طرح صیانت اعلام کنند. نوای مخالفت با طرح طی این مدت از هر سو شنیده میشود. از عموم مردم گرفته تا کسب‌وکارها و حتی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی و معاونت قوانین مجلس (البته نسبت به روند رسیدگی) اما مشخص نیست چه زمانی قرار است به این مخالفت‌ها توجهی شود.
از سوی دیگر در هر برهه زمانی و با بالا گرفتن اعتراضات در این خصوص این‌طور ادعا میشود که طراحان طرح مجدداً اقدام به بررسی انتقادات و برگزاری جلسه با گروه‌های مختلف خواهند کرد. اما آنچه در واقعیت اتفاق می‌افتد نشان‌دهنده ان است که چنین اظهاراتی چیزی جز یک نمایش برای فرو نشاندن انتقادات نیست.
به عنوان مثال می‌توان به دعوت برخی نمایندگان بخش خصوصی به جلسات کمیسیون ویژه طرح صیانت اشاره کرد که چیزی جز یک نمایش نهایتاً چنددقیقه‌ای صحبت‌ها و اظهارات این افراد نبوده است. و در کمال تعجب پس از هر بار اعتراض در خصوص عدم اخذ نظر و مشورت از ذی‌نفعان مختلف طرح باز هم میبینیم که یک نسخه جدید از آن بدون اطلاع هیچ یک از ذی‌نفعان منتشر میشود یا جلسه کمیسیون به صورت مختصر و ناگهانی تشکیل میشود و به رغم همه ایرادات و انتقادات و نامه‌نگاری‌های صورت‌گرفته، طرحی با این حجم از تاثیرات و انتقادات به تصویب می‌رسد.
اقدامات اینچنینی نه تنها بهت و ناباوری عموم مردم را به دنبال داشته است، بلکه صدای اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی را نیز درآورده و منجر به واکنش صریح و شفاف آنها در جهت مخالفت با اقدامات نمایندگان حامی طرح شده است. با وجود این، باز هم میبینیم که حامیان اصلی همچنان نظرات یک سال گذشته خود را مکرراً تکرار می‌کنند و بر ادعاهایی از قبیل نظام‌مند کردن برخورد‌های مراجع نظارتی در مقابل فضای مجازی و جلوگیری از اعمال فیلترینگ توسط یک بازپرس اصرار می‌ورزند. حال باید گفت که بر همگان نادرستی این‌گونه رویه‌ها و فشاری که از قِبل اقدامات اینچنینی در مراحل مختلف بر مردم وارد آمده آشکار است اما نکته در اینجاست که مقایسه این طرح و رویه حاضر مثال همان چاله و چاه است که اگر این‌چنین نبود و به راستی راه‌حل‌های پیشنهادی موجود در طرح در خصوص موضوعات مختلف گره‌ای از دغدغه‌های حال حاضر می‌گشود، آیا این حجم از مخالفت از سوی دسته‌های مختلف بی‌دلیل بوده و هیچ یک از این افراد مصلحت خود را تشخیص نمی‌دهند؟
در پایان بار دیگر باید بر این نکته تاکید کرد که از زمان اعلام وصول طرح صیانت و خصوصاً در طول سال گذشته عملکرد مسئولان و طراحان طرح رضایت‌بخش نبوده و هیچ نشانه‌ای از پیشرفت و تلاش برای اصلاح رویه‌های موجود نیز به چشم نخورده است. اما از آنجا که آدمی بر امید استوار است، همچنان ابطال تصمیم کمیسیون مربوطه و واکنش‌های صریح عموم نمایندگان مجلس در این خصوص را به فال نیک می‌گیریم و امیدواریم تا در ادامه این راه بیش از گذشته نظرات گروه‌های مختلف چراغ راه بانیان این امر قرار گیرد.