ارتباطات و فناوری اطلاعات در بورس ۱۴۰۰
سال ۱۴۰۰ برای بازار سرمایه ایران سال خوبی نبود و بیشتر شرکت‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز همین وضعیت را داشتند، گرچه چند شرکت توانستند از قاعده مستثنی شوند و روند خوبی را به ثبت برسانند. بازارهای بورس و فرابورس در ۱۴۰۰ نه به اندازه سال ۹۹ اما باز هم شاهد خروج سرمایه‌های حقیقی بودند و بیشتر شاخص‌ها تلاطم‌های زیادی را تجربه کردند. با توجه به تورم موجود در کشور، بیشتر شرکت‌ها افزایش سرمایه را در دستور کار خود قرار دادند که همین موضوع منجر به کاهش ارزش سهام آنها شد. در همین حال شرکت‌های ICT که پیش از این خود را برای عرضه سهام آماده می‌کردند ترجیح دادند فعلاً دست نگه دارند تا شرایط بازار به حالت عادی بازگردد. در این میان، توسن یک استثنا بود.
نگاهی به شاخص‌های تابلوهای بازارهای سرمایه نشان می‌دهد از ۲۱ شرکت ICT حاضر در بازار سرمایه، جز تعداد اندکی از آنها، نتوانستند سال خوبی را پشت سر بگذارند. شاید تنها دو شرکت پرداخت الکترونیک سامان (سپ) و توسعه سامانه نرم‌افزای نگین (توسن) پس از همه تلاطم‌ها در نقطه خوبی سال را به پایان رساندند. در همین حال غیر از توسن هیچ شرکت دیگری از این حوزه به مرحله فروش سهام نرسید.
شرکت‌های ITC بورس در سال ۱۴۰۰
شاگرد اول‌ها
هرچند آمارهای شاپرک نشان می‌دهند پرداخت الکترونیکی در کشور همچنان در حال ثبت رکوردهای جدید است، اما از میان شرکت‌های فعال در این حوزه تنها یک شرکت است که در بازار بورس وضعیت خوبی دارد.
شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش که عمده سهام آن متعلق به بانک سامان است در سال ۹۹ توانست رکوردهای خوبی را به ثبت برساند. این شرکت گرچه در آمارهای شاپرک در میانه‌های جدول است، اما در بورس توانست به صدر برسد.
سایت بورس‌نیوز در پایان سال، نام ۲۰ شرکت دارای بیشتری بازدهی را اعلام کرد که در این رتبه‌بندی نام پرداخت الکترونیک سامان کیش (سپ) با بیش از ۹۹ درصد در بالاترین نقطه جدول دیده میشود. از میان شرکت‌های ICT متاسفانه هیچ نام دیگری در میان ۲۰ شرکت برتر نیست و همکاران سیستم (سیستم) با کمتر از ۳۰ درصد در رتبه ۳۴ قرار گرفته است.
سپ در حالی سال ۱۴۰۰ را پایان برد که قیمت هر سهم آن به ۲۲۶۰ تومان رسید. این در حالی است که افزایش سرمایه این شرکت در اوایل بهمن‌ماه سهام آن را رقیق کرده بود. پرداخت ۳۰ تومان سود به هر سهم نیز یکی دیگر از دستاوردهای این شرکت بود که در نهایت نام آن را به صدر فهرست بیشترین بازدهی‌ها برد.
همکاران سیستم نیز در سال گذشته به رغم افزایش سرمایه در نهایت توانست بازدهی به نسبت خوبی نصیب سهامدارانش کند. این شرکت در آخرین مجمع خود ۲۳۵ تومان به هر سهم سود داد و سال را با وضعیت مثبت به پایان رساند.
و در نهایت باید از توسن نام برد که در مهرماه سال گذشته سهام خود را برای اولین بار عرضه کرد و توانست در مجموع وضعیت مناسبی داشته باشد. ارزش هر سهم این شرکت گرچه از میانه‌های اسفند رو به کاهش گذاشت، اما باز هم نسبت به دیگر سهام شرایطی مناسبی داشت و باید دید در فروردین ۱۴۰۱ دوباره اوج می‌گیرد یا خیر. توسن برخلاف سپ و سیستم در فرابورس است.
شاید که آینده
تنها شرکت اینترنتی حاضر در بورس ایران، های‌وب است که در سال‌های گذشته تبلیغات فراوانی در سطح کشور و رسانه‌ها و حتی تیم‌های ورزشی کرد؛ اما در نهایت نتوانست آن‌گونه که انتظار می‌رفت، رشد سریع داشته باشد. های‌وب که در سال ۹۶ پارس‌آنلاین را خریداری کرد در سال گذشته مانند دیگر شرکت‌های اینترنتی اسیر ثابت ماندن تعرفه‌ها شد. ارزش سهام های‌وب در سال گذشته در مجموع کاهش یافت؛ اما نکته اینجاست که این شرکت همچنان سودده است و با توجه به روند پیش رو، امیدهایی برای سال جاری دارد.
سایت بورس‌نیوز در گزارشی کمترین نسبت‌های P/E Forward بازار را بررسی و پیش‌بینی کرده است سطح P/E Fw های‌وب در سال جاری به کمتر از چهار می‌رسد. P/E Forward بر اساس پیش‌بینی سود شرکت‌ها در آینده به دست می‌آید و می‌تواند نشان‌دهنده ارزندگی یک سهم در روزهای پیش رو باشد. هرچند هم‌اکنون نیز P/E های‌وب کمتر از پنج است و می‌تواند اهالی بازار سرمایه را برای خرید سهام این شرکت ترغیب کند.
بنا بر آنچه تاکنون گفته شده، در سال جاری تعرفه اینترنت افزایش خواهد یافت و همچنین شرکت‌هایی که در زمینه FTTX سرمایه‌گذاری کنند از پرداخت حق‌السهم دولت معاف خواهند شد. بدین ترتیب پیش‌بینی میشود های‌وب و دیگر شرکت‌های اینترنتی افق درآمدی بهتری نسبت به سال ۱۴۰۰ داشته باشند.
پشت در مانده‌ها
در سال ۱۴۰۰ دو شرکت آسیاتک و تپسی به رغم درج نام‌شان در فهرست پذیرش بازار سرمایه نتوانستند به مرحله فروش سهام برسند.
شهریورماه نماد آسیاتک برای بار دوم در فهرست نرخ‌های بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران درج شد. نماد این شرکت در سال ۹۶ برای اولین بار روی تابلوی بورس قرار گرفته بود، اما همچنان خبری از فروش سهام نشد.
آذرماه نیز نماد تپسی به عنوان اولین استارت‌آپ ایرانی در تابلوی فرابورس ثبت شد؛ اما پیچیدگی‌های عرضه سهام چنین شرکتی که سود سالانه بسیار کمی نسبت به دیگر شرکت‌های بورسی دارد باعث شده است روند فروش سهام به تاخیر بیفتد. میلاد منشی‌پور مدیرعامل تپسی در گفت‌وگو با پیوست ابراز امیداواری کرده است سهام شرکتش در سال جاری عرضه شود.
بازار تلفنی
از میان اپراتورهای همراه تاکنون فقط شرکت ارتباطات سیار ایران (همراه اول) سهام خود را در بورس عرضه کرده است؛ اما در سال گذشته ورود دو اپراتور دیگر به این بازار جدی‌تر شد.
ایرانسل، اپراتور دوم تلفن همراه ایران که سهم بازار و سوددهی مناسبی دارد در سال گذشته جدی‌تر از قبل موضوع عرضه سهام را دنبال کرد. بیژن عباسی‌آرند، مدیرعامل ایرانسل، در روزهای پایانی سال در گفت‌وگو با پیوست اعلام کرد روند آماده‌سازی این شرکت برای ورود به بورس در حال انجام است و احتمالاً تا پایان سال ایرانسل آماده عرضه سهام خواهد شد.
همچنین مدیرعامل رایتل، اپراتور سوم تلفن همراه و مدیران ارشد سازمان تامین اجتماعی- مالک رایتل- اعلام کرده‌اند عرضه سهام این شرکت در بورس تنها در انتظار به ثبات رسیدن بازار سرمایه است.
ورود اپراتورهای تلفن همراه به بورس هم سبد شرکت‌های ICT را پربارتر می‌کند و هم رقابت میان آنها را جذاب‌تر از قبل خواهد کرد. با این همه، همچنان سهم شرکت‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات و به خصوص استارت‌آپ‌ها در بورس بسیار کم است و این شرکت‌ها برای بزرگ‌تر شدن بازار خود باید اقبال بیشتری به بازار سرمایه نشان دهند.