انتخابات اتحادیه کسبوکارهای مجازی بعد از چندین ماه تاخیر درحالی برگزار میشود که سروصدا و انتقادهای بسیاری درباره نحوه برگزاری آن و تخلفاتی که به این اتحادیه نسبت داده میشود، به گوش میرسد. درحالیکه برخی از اعضای فعلی هیات مدیره اتحادیه فرایند اطلاعرسانی را زیر سوال میبرند و بعضی از تخلفات را تایید میکنند، کاندیداهای جدید خواستار شفاف شدن حواشی ایجاد شده توسط هیات مدیره فعلی هستند.
چگونگی ثبتنام و نحوه اطلاعرسانی درباره انتخابات، تخلفاتی از جمله حضور اعضایی که فعالیت واقعی ندارند، رسیدگی نشدن به شکایات مجموعه بادران توسط اتحادیه کسب و کارهای مجازی از یک سو و سربرآوردن ائتلافی به نام تاد ( توسعه اقتصاد دیجیتال ایران ) که از برخی اعضای تاد رزومه دقیقی وجود ندارد از سوی دیگر، این انتخابات را به میدانی برای مناقشه تبدیل کرده است.
با اینحال هر دو سوی ماجرا با پاسخهای خود در گفتوگو با رسانهها یا انتشار نظرات خود در شبکههای اجتماعی تلاش کردهاند تا نوری بر زوایای پنهان ماجرا بیندازند. سایر بازیگران به نام این حوزه نیز رویکردها و نظرات متفاوتی را در شبکههای اجتماعی بازتاب دادهاند که شاید بتوان داغترین آنها را توییت مجتبی توانگر، نماینده مجلس دانست که گزارش تخلفات اتحادیه را موجب تعجب خوانده و گفته بود این حجم از تخلف توسط نهادی که موظف به ساماندهی صنفی فعالیتهاست، قابل قبول نیست. او نوشته بود که در نامهای به وزارت صمت درخواست کرده است که تا زمان تعیین تکلیف این موضوع از برگزاری انتخابات جلوگیری کند. متخلفان صلاحیت ثبتنام در انتخابات را ندارند.
آیا اتحادیه ناتوان در ایفای نقش خود است؟
در روزهای گذشته، میلاد منشیپور، مدیرعامل تپسی و عضو ترمیمی هیات مدیره اتحادیه کسب و کارهای مجازی در رشته توییتی به بیان انتقاداتی جدی از عملکرد این اتحادیه پرداخت.
منشیپور در صفحه توییتر خود با ابراز نگرانی از تبدیل شدن اتحادیه به محل کسب قدرت و منفعت شخصی به جای رسیدگی به مسائل کسبوکارها، نوشت: به نظر میرسد اتحادیه کسبوکارهای مجازی هم مانند برخی اتحادیههای سنتی، به محل کسب قدرت و منفعت برای فرد یا افراد کمی تبدیل شده که کسب و کار مشخصی هم در این حوزه ندارند.آیا عدم اطلاعرسانی مناسب برای ثبتنام کاندیدا و برگزاری انتخابات در سکوت هم برای تداوم حضور این افراد است؟
میلاد منشیپور، مدیرعامل تپسی و عضو ترمیمی هیات مدیره کسبوکارهای مجازی
او با اشاره به اینکه اتحادیه کسب و کارهای مجازی، ۵ سال پیش تشکیل شد تا مانع بلعیده شدن اقتصاد نوپای دیجیتال، توسط بخشهای سنتی اقتصاد شود، به این نکته تاکید کرده بود که اتحادیه باید در این سالها، نقش جدی برای حل دغدغههای اصلی کسبوکارها بازی میکرد اما در این دوره نتوانست نقش اصلی خود را ایفا کند و بیشتر به دنبال افزایش قدرت با افزایش تعداد اعضا بود و به ابزاری مانند فیلتر کردن کسبوکارها رو آورد.
او در ادامه به مواردی مانند غیرفعال بودن برخی کسبوکارهای مجوز گرفته از اتحادیه و رسیدگی نشدن به شکایات مجموعه بادران اشاره کرده و نوشته است: عجیب نیست که اتحادیه کسبوکارهای مجازی، در این ۵ سال حتی یک سیستم اتوماسیون اداری داخلی راه نینداخته است؟ دلیل خاصی داشته که قابلیت ثبت و پیگیری اتفاقات در سامانهای مانند اتوماسیون ایجاد نشده تا جلوی مسدود شدن اشتباهی کسبوکارها یا عدم ثبت شکایات گرفته شود؟
انتقادات تندوتیز علیه آقای سرکرده
انتشار نامهای از مجموع تخلفات اتحادیه، یکی از چراغهای قرمز بزرگی بود که در روزهای اخیر روشن شد. این نامه که نویسنده آن مشخص نیست، برخی تخلفات جدی را به اتحادیه نسبت داده است.
صوری بودن ۵۷ درصد از اعضا، عدم نظارت بر فعالیت شرکتهای بازاریابی شبکهای و رسیدگی نشدن به حدود ۲۰۰ شکایت علیه مجموعه بادران، تخلفاتی از جمله نداشتن شفافیت مالی و سو استفاده برخی از اعضا از رانت حضور در هیات مدیره همه از مواردی هستند که در این نامه به آنها اشاره شده است.
با این حال، رضا الفت نسب، عضو هیات مدیره اتحادیه نویسنده این نامه را فردی بیاطلاع از فعالیتهای صنفی خوانده و برخی از تخلفات ذکر شده در این نامه را رد کرد.
فرشاد وکیلزاده، مدیرعامل زنبیل و عضو ترمیمی هیات مدیره کسبوکارهای مجازی
با اینحال سوی دیگر ماجرا حرفهایی شنیدنی دارند. فرشاد وکیلزاده، مدیرعامل زنیبل و عضو ترمیمی هیات مدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی یکی از منتقدان فرایند انتخابات است. وکیلزاده علاوه بر نقدهای جدی به فرایند برگزاری انتخابات به تخلفاتی که به اتحادیه نسبت داده شده نیز، تاکید ویژه دارد و برخی از این تخلفات را تایید میکند.
او با اشاره به اینکه در زمان نام نویسی برای انتخابات هیات مدیره اطلاعرسانی درستی انجام نشده و بسیاری از اعضا نتوانستهاند ثبتنام کنند، میگوید: «از سوی دیگر پروسه تایید صلاحیت زمان برد و اعلام تاریخ انتخابات نیز شفاف نبود و خود من از طریق رسانهها متوجه شدم. به نظر من این موضوع به دور بعد اتحادیه آسیب میزند.»
وکیلزاده در پاسخ به این سوال که چرا «تاد» تنها ائتلاف حاضر این انتخابات است و ائتلاف دیگری وجود ندارد، میگوید: «در چهار پنج سال گذشته که ائتلاف دور قبل تشکیل شد و به «اتحادیه کافه ریرا» معروف شد، آقای الفتنسب، کرمی، محمدی و شاهکار، اعتدال مهر و سعیدنژاد باز هم یک ائتلاف بودند که به طور کامل رای آورد و تنها کسی که خارج از آن ائتلاف بود، من بودم.»
او ادامه میدهد: «دور قبل هم جوری برنامه ریزی شده بود که آقای الفتنسب رئیس شده و کل فرایند را به ایشان واگذار کنند اما به دلیل حضور من در اتحادیه دیگر به لحاظ قانونی امکان جابهجا کردن سمتها را نداشتند. اما بقیه اعضا معمولا در جلسات حضور نداشتند و دور قبل هم تنها آقای الفتنسب در جریان کل مسائل بود. مستندات موجود است که من به عنوان عضو هیات مدیره به هیچ اطلاعاتی دسترسی نداشتم و بعد از دوسال پیگیری توانستم به اطلاعات دسترسی پیدا کنم.»
وکیلزاده تاکید میکند : «طبیعی است آقای الفتنسب که کل اتحادیه را دست خودش گرفته از تمام اخبار بهتر از هرکس دیگری مطلع است و طبیعی است که این ائتلاف هم از قبل برنامه ریزی شده بوده که چه کسانی در آن حضور داشته باشند و با چه سیستمی جلو برده شود. از نظر من این ائتلاف میتواند یک استراتژی دیگر باشد برای اینکه افرادی که کسبوکارهای مطرح دارند، خودشان را جلوی چشم نیاورند.»
او با اشاره به اینکه بخش زیادی از اعضای تاد و یا بقیه کسانی که تایید صلاحیت شدهاند سابقه خاصی نداشته و کسبوکارهای مطرحی ندارند، میگوید: «اگر افرادی باشند که حرفی برای گفتن دارند و بخواهند دیدگاهها یا نقطه نظراتی را اعمال کنند، برخی از افراد هم نمیتوانند تکرویهای مد نظرشان را داشته باشند. در نتیجه کسبوکار بزرگی که نمیخواهند مستقیم حضور داشته باشند، وقتی کسبوکارهایی که شناخته شده نیستند و حرفپذیرترند در هیات مدیره حضور داشته باشند، بهتر میتوانند کار را جلو ببرند. شما شاهد هیچ مخالفتی در طول چهار سال بعدی در آن مجموعه نخواهید بود.»
وکیلزاده در خصوص نامه منتشر شده از تخلفات اتحادیه میگوید : «من دوسال است که پیگیر تخلفات اتحادیه هستم. یک نامه تفهیم اتهام در شهریور و مهر به همه اعضای هیات مدیره ارسال شد و این نامه تنها بخشی از تخلفات بود و بخش دیگر آن را قرار بود مرکز اصناف و بازرگانان طی بررسیهای بعدی رسیدگی کند اما عزمی برای آن وجود نداشت و پیگیری هم اتفاق نیفتاد و خود من هم از این پروسه کنار کشیدم.»
عضو هیات مدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی ادامه میدهد: «براساس آخرین بررسیهای من، حدود ۷۰ درصد واحدهای صنفی یا کلا فعالیت ندارند یا فعالیتشان به شدت کم است. ما از زمانی به بعد، به ویژه بعد از شیوع کرونا، پروانههای کسب زیادی صادر کردیم. از همان زمان این شائبه میتوانست وجود داشته باشد که درحالی که برخی از این واحدهای صنفی سایت فعالی ندارند یا در مواردی اصلا سایت ندارند، به چه دلیل پورانه دریافت کردهاند؟»
او در ادامه خصوص شکایاتی که از مجموعه بادران انجام شده بود و این ادعا وجود داشت که اتحادیه به این شکایات رسیدگی نکرده است، میگوید: «مجموعه بادران یکی از مجموعههایی بود که تخلفات زیادی داشته و حتی از مجلس و وزارت صمت در این خصوص نامههایی زده شد. اما هیچ عزم جدی برای حل کردن این شکایات در اتحادیه وجود نداشت.»
وکیلزاده ادامه میدهد: «در زمانی که آقای منشیپور قصد داشتند از کمیسیون شکایات اتحادیه خارج شوند، باید فرد دیگری جایگزین ایشان میشد. آقای الفتنسب اصرار زیادی داشتند که خانم شهره موسوی وارد شوند که من در همان زمان هم مخالفت کردم ولی چون اکثریت موافق بودند، انتخاب شد؛ اما موضوع به اتاق اصناف و بازرگانان رفت و براساس پروندههای تخلفاتی که وجود داشت، ایشان رد صلاحیت شدند. بعد هم مشخص شد که آقای الفتنسب با خانم موسوی شرکت جدید ثبت کردهاند.»
او در پایان تاکید میکند: «جایی که منافع فردی بر منافع صنفی ارجحیت پیدا میکند، باید بررسیهایی انجام شود اما انگار نهادهای نظارتی کاری به این مسائل ندارند.»
اعضای هیات مدیره قبلی باید حواشی را شفاف کنند
سوی دیگر ماجرا، ائتلاف تاد است که در نگاهی گذرا به اعضای آن، تنها چند نام مانند محمد خلج، مدیرعامل اسنپ، اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیوار و رضا الفت نسب آشنا به نظر میرسد. برخی دیگر از اعضای این ائتلاف صاحبان کسبوکارهای کوچکی در تهران یا استانهای دیگرند و از برخی دیگر از این اعضا هیچ اطلاعات دقیقی در دسترس نیست.
با اینحال اعضای این ائتلاف بر این باور هستند که حضور کسبوکارهایی از استانهای دیگر باعث پویایی اتحادیه خواهد شد و از سویی دیگر، صاحبان کسبوکارهای بزرگ فرصت کافی برای رسیدگی تمام وقت به امور اتحادیه را ندارند و حضور کسبوکارهای کوچکی که میتوانند زمان بیشتری را به اتحادیه اختصاص دهند، باعث نفع جمعی خواهد بود.
علاوه بر این، اعضای ائتلاف جدید تاد به اهمیت شفاف شدن تخلفات هیات مدیره دوره قبل، تاکید ویژه دارند.
اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیوار، کاندیدای انتخابات اتحادیه و عضو ائتلاف تاد
اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیوار و عضو ائتلاف تاد در گفتوگو با پیوست در خصوص حواشی مطرح شده انتخابات اتحادیه کسبوکارهای مجازی براین باور است که گره زدن تخلفات هیات مدیره قبلی به ائتلاف تاد، کار درستی نیست و باید همه اعضای هیات مدیره پیشین حواشی مطرح شده را شفاف کنند.
او در اینباره میگوید: «اگر ابهامی درباره فعالیتهای هیات مدیره قبلی وجود دارد، راه درست و اصولی که از طریق آن میتوان به نتیجه رسید، همین است. ما با انبوهی از هجمه مواجهایم که برای آن پاسخی نیست. اگر ما دغدغه صنفی داریم نباید کاری به انتخابات داشته باشیم. بلکه باید از هیات مدیره قبلی بخواهیم ابهامات را رفع کنند.»
آرمندهی در رابطه با انتقاداتی که به فرایند اطلاعرسانی انتخابات وارد میشود، توضیح میدهد: «اطلاعرسانی بر اساس قانون عهده هیات مدیره بوده است و هیات اجرایی برگزاری انتخابات و هیات مدیره وقت هم مسئولیت اطلاعرسانی و هم بررسی را برعهده داشتند و طی پیامک در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰ به اعضا، اطلاع رسانی شده و به نظرم ارتباط بین نقد های فرآیند اطلاع رسانی با ائتلاف تاد منطقی نیست.»
او براین باور است که در جریان این اطلاعرسانی به اعضای اتحادیه پیامک ارسال شده و صاحبان مجوز از موضوع خبردار شدهاند. او میگوید: «در غیر این صورت ما یا صاحبان کسبوکارهایی از شیراز و اصفهان، چطور از انتخابات مطلع شدهاند؟»
مدیرعامل دیوار توضیح میدهد که ائتلاف تاد پس از اعلام نهایی لیست کاندیداهای تایید صلاحیت شده، تشکیل شده است و در زمان تعیین شدن تاریخ قطعی انتخابات، فعالیتهای این ائتلاف جدیتر گرفته شدهاند.
او در پاسخ به اینکه به نظر میرسد برخی از اعضای این ائتلاف چندان نام آشنا نیستند یا کسبوکارهای بزرگی ندارند، میگوید: «اگر بخواهیم یک صنف پویا داشته باشیم، هیات مدیره اتحادیه نباید تنها از صاحبان کسبوکارهای مطرح تشکیل شده باشد. ما در تشکیل این ائتلاف به دنبال این بودیم که از کسبوکارهای کمتر شناخته شده و کسبوکارهایی که در شهرهای دیگر فعالیت دارند، اعضایی داشته باشیم و تمرکز را از تهران برداریم.»
آرمندهی ادامه میدهد: «کسانی که وارد هیات مدیره اتحادیه میشوند، باید زمان کافی برای این کار را داشته باشند. با توجه به حجم کارها، رئیس اتحادیه باید بتواند حداقل ۳ روز فول تایم را در اتحادیه بگذراند. به عبارت دیگه اگر میخواهیم اتحادیه قدرتمندی داشته باشیم باید افراد انتخاب شده زمان کافی برای رسیدگی به امور داشته باشند»
او در رابطه با الزام ویژه شفافسازی اعضای قبلی در خصوص تخلفات اتحادیه بر این باور است که در صورت شفاف نشدن این موضوعات، هیات مدیره آینده هم با مشکل مواجه خواهد شد. آرمندهی در اینباره میگوید: «در شرایطی که نماینده مجلس به تخلفات اتحادیه اشاره میکند، من در آینده چطور میتوانم به عنوان عضو هیات مدیره وارد مجلس شوم و مطالبهگری کنم؟»
آرمندهی در خصوص شائبه وجود اعضای غیرواقعی در اتحادیه، بر این باور است که اگر اعضای غیرواقعی وجود دارد، باید آنها را حذف کرد که تعداد اعضا مشخص باشد. او توضیح میدهد: «یک سوم اعضای اتحادیه باید در این انتخابات شرکت کنند، اگر ادعا این است که این ۶۰۰ عضو غیرواقعی را ائتلاف تاد آورده است، آنها را حذف کنند.»
عضو هیات مدیره: پیامکی دریافت نکردم!
اما با وجود اینکه رضا الفتنسب باور دارند که اطلاعرسانی به درستی انجام و حتی برای اعضای اتحادیه پیامک ارسال شده، برخی از اعضای فعلی هیات مدیره میگویند پیامی دریافت نکردهاند و از انتخابات جا ماندهاند و به فرایند اطلاعرسانی، انتقادات جدی دارند.
حمیدرضا اعتدالمهر، عضو ترمیمی هیات مدیره اتحادیه با انتقاد از اینکه فرایند اطلاعرسانی انتخابات در سطح درستی انجام نشده است، به پیوست میگوید: «صنف ما IT محور است و میشد برای اطلاعرسانی این انتخابات از این ابزار استفاده کرد نه اینکه تنها در یک روزنامه کثیرالانتشار که در اساسنامه ذکر شده است، برای اطلاعرسانی استفاده کنند. البته دوستان میگویند که پیامک هم ارسال شده است اما من به عنوان عضو هیات مدیره هیچ پیامکی دریافت نکردم.»
حمیدرضا اعتدالمهر، عضو هیات مدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی
او در رابطه با اینکه چرا ائتلافهای دیگری مانند تاد ایجاد نشدند، میگوید: «به حدی تعداد افرادی که تایید صلاحیت شدهاند کم است که تشکیل همین یک ائتلاف هم عجیب به نظر میرسد. به نظر میرسد افراد مستقلی که در لیست وجود دارد که تجربه صنفی ندارند و بیشتر به سیاه لشکر میخورند تا اینکه با هدف ایجاد یک جریان، نوسازی و بهسازی وارد شده باشند.»
با اینحال انتقاد اعتدالمهر تنها به فرایند اطلاعرسانی است و برای تخلفات مطرح شده، پاسخی ندارد. او در خصوص تخلفات منتسب به اتحادیه میگوید: «واقعیت این است که من نامه را در رسانهها دیدم و اگر تخلفاتی در هیات مدیره اتفاق افتاده باشد، کاملا به آنها تفهیم شده و باید پاسخگو باشند. اما تا جاییکه من میدانم در هیات مدیره جدید که من و آقای منشیپور به آن اضافه شدهایم هیچ نامهای یا تخلفی به ما اعلام نشده است.»
او در خصوص شائبه غیرواقعی بودن فعالیت ۵۷ درصد از اعضای اتحادیه میگوید: «اگر تعدادی از اعضا کار نمیکردند و همچنان مجوزشان پابرجا بوده، باید در این سه سال و نیمی که اتحادیه مشغول به کار بوده به این موارد رسیدگی میشده است و این مجوزها ابطال میشده است.»
اعتدالمهر همچنین در خصوص رسیدگی نشدن به شکایات مجموعه بادران میگوید: «من خودم عضو کمیسیون شکایت بودهام. در تمام زمانی که در این کمیسیون بودم که حدود یک سال تا یک سال و نیم بود، حتی یک شکایت از مجموعه بادران دریافت نکردیم و رسیدگی هم نکردیم؛ اما مشخص نیست مردم شکایت کرده بودند و به دست ما نرسیده یا اینکه از پایه هیچ مشکلی وجود نداشته است.»