در حالی که تا پایان فروردین ماه سال جاری، یک میلیون و ۱۴۱ هزار پورت FTTH نصب شده است، تنها ۲۰۸ هزار مشترک از فیبر نوری استفاده میکنند.
اینترنت فیبر نوری (FTTx) مبتنیبر کابلهای فیبر نوری است و از کابلهای مسی یا خطوط تلفن استفاده نمیکند و کابلهای فیبر نوری انتقالدهنده اطلاعات هستند. به دلیل استفاده اینترنت فیبر نوری از سیگنالهای نوری، کیفیت و سرعت بیشتری نسبت به ADSL و VDSL دارد و میتواند یک کیفیت و سرعت را بدون در نظر گرفتن فاصله کاربر تا سرویسدهنده ارایه دهد. فیبر نوری میتواند سرعتهای دانلود و آپلودی بالغ بر یک گیگابیت ارائه دهد.
درواقع فیبر نوری یا (Fiber To The x) FTTx، یکی از روشهای دسترسی به اینترنت ثابت است که به جای تمام یا بخشی از کابل مسی از کابلهای فیبر نوری بهره میبرد. بسته به این که به جای x چه حرفی قرار بگیرد، به روشهای مختلف ارائه آن به کاربر اشاره میکند. در مدل (Fiber To The Home) FTTH، کابلکشی فیبر نوری تا منزل یا واحد کاربر ادامه پیدا میکند و به عبارت دیگر فیبر نوری در تمام مسیر از مخابرات تا داخل منزل جایگزین کابل مسی میشود. در مدل (Fiber To The Building) FTTB، کابل فیبر نوری به ساختمان میرسد و در نهایت خدمات توسط کابل مسی (معمولا VDSL) تحویل داده میشود و در مدل (Fiber To The Cabinet) FTTC، فیبر نوری به نزدیکترین کافو به کاربر (در فاصله کمتر از ۵۰۰ متری کاربر) ارائه داده میشود و مشترک در نهایت از طریق یکی از فناوریهای DSL (نظیر VDSL) به شبکه متصل میشود.
الزامات برنامه توسعه شبکه این است که ۸۰ درصد خانوارهای هر استان باید پوشش داده شوند و مبنای پوشش خانوار، کدپستی یا پلاک ثبتی شهری/روستایی و نقشههای هوایی مورد تایید سازمان در نواحی خدمات شهری/روستایی است. الزام دیگر این است که حداقل ۵۰ درصد کاربران امکان استفاده از خدمت دسترسی از طریق فیبر نوری (FTTP) و حداکثر ۵۰ درصد امکان استفاده از خدمت دسترسی پرسرعت از طریق دسترسی سیمی با قابلیت حداقل سرعت ۵۰ مگابیتبرثانیه و دسترسی رادیویی مجاز با قابلیت حداقل سرعت ۳۵ مگابیتبرثانیه را داشته باشند.
همچنین برای حداقل ۱۰ درصد کاربران امکان استفاده از خدمت دسترسی از طریق فیبر نوری با قابلیت حداقل سرعت یک گیگابیتبرثانیه وجود داشته باشد. در عین حال وجود یک نقطه حضور در شهر الزامی است.
در عین حال بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی تا سال ۱۴۰۴ باید ۸۰ درصد خانوارها و ۱۰۰ درصد کسبوکارها با متوسط سرعت ۲۵ مگابیتبرثانیه به پهنباند ثابت دسترسی داشته باشند و دسترسی ۲۰ میلیون خانوار و ۵ میلیون کسبوکار تا سال ۱۴۰۴ به اینترنت پهنباند ثابت باید بر بستر فیبر نوری شکل بگیرد. همچنین از زمان شروع دولت سیزدهم هم عیسی زارعپور – وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات – به موضوع توسعه اینترنت ثابت تاکید کرده و گفته بود که برای توسعه ارتباطات ثابت و دسترسی عموم مردم در سراسر کشور به شبکه امن، پایدار، پرسرعت و ارزان باید یک عزم و اراده ملی شکل بگیرد و نهضت فیبرکشی در کشور راه بیفتد.
هدفگذاری برای ۲۰ میلیون فیبر نوری توسط وزارت ارتباطات بدین صورت است که بهمنماه سال گذشته ۵۰۰ هزار پورت فیبرنوری افتتاح شد و به دنبال آن، برنامهریزی شده تا در سال ۱۴۰۱ کار در کلانشهرها ادامه پیدا کند و ۵ میلیون پورت فیبر نوری در سال ۱۴۰۱ واگذار شود و در ادامه نیز در سال ۱۴۰۲ حدود ۷ میلیون پورت و در سال ۱۴۰۳ حدود ۸ میلیون پورت راهاندازی شود که در نهایت در سال ۱۴۰۳ به هدف مورد نظر برسیم.
با وجود این مطاب وبسایت پایش طرح توسعه فیبر نوری به آدرس iranfttx.ir که آمار آن در تصویر زیر آمده است، علیرغم نصب یک میلیون و ۱۴۱ هزار پورت FTTH تا فروردینماه سال جاری، تنها ۲۰۸ هزار مشترک از فیبر نوری استفاده میکنند. یکی از دلایل عدم اقبال کاربران به استفاده از فیبر نوری، ممکن است هزینه بالای راهاندازی آن باشد که به گفته زارعپور حدود سه میلیون تومان هزینه دارد و با وعدههایی مبنیبر ارائه یارانه به اپراتورها یا اقساطی کردن دریافت این هزینهها، باید دید تا چه اندازه از اهدافی که در نظر گرفته شده، محقق میشود.