وزیر ارتباطات: پلتفرم‌ها باید در قبال دولت‌ها مسئولیت داشته باشند
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با بیان اینکه باید ارزش‌های بومی، تمدنی و فرهنگی هر ملتی در سیاست‌گذاری جهانی در حوزه سایبری مدنظر باشد، پیشنهاد کرد تا پلتفرم‌های بین‌المللی در قبال دولت‌ها مسئولیت داشته باشند تا آنها بتوانند حقوق شهروندان خود را در این پلتفرم‌ها پیگیری کنند.
اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی ۲۰۲۲ (WSIS)، با شعار «فناوری اطلاعات برای رفاه، شمولیت و تاب‌آوری»، از ۲۴ اسفندماه (۱۵ مارس) تا ۱۳ خردادماه (۳ ژوئن) به‌صورت مجازی و از ۹ خردادماه (۳۰ می) لغایت ۱۳ خردادماه (۳ ژوئن) به صورت حضوری در ژنو، مقر اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) برگزار شد. این اجلاس امسال باهدف ساماندهی دسترسی همگانی به شبکه‌های اطلاعاتی و ایجاد قوانین پایه برای یکپارچه‌سازی اهداف جامعه اطلاعاتی و تکمیل پروتکل‌های بین‌المللی، تشکیل شد.
در این راستا، به نقل از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در این اجلاس شرکت کرد. زارع‌پور در حاشیه این اجلاس ضمن دیدار با هالین ژائو، دبیر کل ITU، در راستای توسعه روابط حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و تبادل دانش و تجربیات متقابل و همچنین با وزرا و معاونین وزیر از کشورهای ژاپن، لیتوانی، هند، قزاقستان، بنگلادش، رومانی و نیجریه دیدار کرد.
دیدار وزیر ارتباطات با مقامات حوزه ICT ژاپن و نیجریه
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نخستین روز سفر به ژنو برای شرکت در اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی، با یوجی ساساکی معاون وزیر امور داخلی و ارتباطات ژاپن دیدار کرده و درباره نامزدی ژاپن برای عضویت در شورای ITU بحث و تبادل نظر کردند. وزیر ارتباطات در این دیدار به سوابق همکاری‌های دو کشور در حوزه ICT اشاره کرد و خواستار افزایش همکاری‌ها به‌خصوص در زمینه انتقال دانش و فناوری و برگزاری کارگاه‌های مشترک شد. وزیر ارتباطات در ادامه این دیدار خواستار حمایت ژاپن از نامزدی ایران در شورای آی‌تی‌یو برای دوره چهارساله جدید شد.
زارع‌پور همچنین در دومین دیدار خود در حاشیه اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی ۲۰۲۲ با عیسی علی ابراهیم وزیر ارتباطات و اقتصاد دیجیتال نیجریه و دبیر ۲۰۲۲ (WSIS)، دیدار کرد. در این دیدار به اهمیت طرح حکمرانی سایبری در اجلاس ۲۰۲۲ (WSIS) تاکید شد و دو طرف این اجلاس را بستر مناسبی برای پیشبرد حکمرانی فضای مجازی دانستند. وزیر ارتباطات در این دیدار به معرفی ظرفیت‌های بومی و فنی در اقتصاد پلتفرمی و دستاوردهای فضایی پرداخت و به امکان همکاری دو کشور به خصوص از طریق پارک‌های علم و فناوری تاکید کرد.
علی ابراهیم از همکاری در حوزه فضایی استقبال و برای افزایش سطح همکاری‌ها از وزیر ارتباطات ایران برای سفر به نیجریه دعوت کرد. زارع‌پور نیز به در مقابل این دعوت از وزیر نیجریه‌ای برای سفر به ایران دعوت کرد. در پایان این دیدار نیز مقرر شد هیات‌ها دو طرف درباره موضوعات همکاری مشترک به بحث و تبادل نظر بپردازند.
بررسی روند همکاری‌های ایران و گرجستان در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات
همچنین محمد خوانساری، معاون و رئیس سازمان فناوری اطلاعات که به همراه زارع‌پور به‌منظور شرکت در اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی ۲۰۲۲(WSIS) به ژنو رفته بود، با معاون اقتصاد دیجیتال و نوآوری و توسعه گرجستان دیدار و بر هموارسازی مسیر تعمیق همکاری‌ها بین دو کشور در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تأکید کرد.
در این دیدار دو طرف پس از بحث و بررسی موضوعات موردعلاقه تصمیم گرفتند یادداشت تفاهمی که در سال ۲۰۱۷ بین دو کشور امضاشده بود را احیا کنند و کارگروهی برای تبادل‌نظر و از سرگیری مذاکرات تشکیل شود تا مسیر برای تعمیق همکاری‌ها بین دو کشور در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات هموار شود. علاوه بر این، دو طرف در این دیدار درباره توسعه همکاری در موضوعاتی همچون داده باز (Open data)، پنجره واحد خدمات و شفاف‌سازی با یکدیگر بحث و تبادل‌نظر کردند.
تقدیر دبیر کل ITU از ایران برای توسعه خدمات بومی و توسعه شبکه دسترسی
زارع‌پور در دومین روز حضور خود در اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی ۲۰۲۲(WSIS) در ژنو، با هولین ژاؤو، دبیر کل اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) نیز دیدار کرد و موضوعات متعددی به‌ویژه بررسی روند توسعه همکاری‌های دوجانبه موردبحث و بررسی قرار گرفت. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گزارشی از روند توسعه خدمات بومی و نیز شبکه دسترسی در ایران ارائه کرد و هولین ژاؤو، دسترسی ۱۰۰درصدی شهرها و ۸۶ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار ایران به شبکه را قابل‌تقدیر خواند و توسعه خدمات بومی با کاربران میلیونی در ایران را ستودنی دانست و خواهان ادامه این مسیر شد.
زارع‌پور در این دیدار نقش و اهمیت اتحادیه جهانی مخابرات و استاندارسازی‌های فنی در خصوص فناوری‌های راهبردی نوین را موردتوجه قرار داد و تأکید کرد که اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی (WSIS) باید محلی برای تعمیق حکمرانی سایبری به‌واسطه حکمرانی دولت‌ها باشد. وی در ادامه برای همکاری و کمک به ITU در حوزه‌های جدید به‌خصوص بحث استاندارسازی و رگولاتوری فناوری‌های نوظهور ازجمله حکمرانی فضای مجازی و حمایت از حقوق کاربران اعلام آمادگی کرد.
وزیر ارتباطات سپس با ابراز علاقه‌مندی جمهوری اسلامی ایران برای تداوم و تقویت روند همکاری‌ها با اتحادیه جهانی مخابرات تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران به دنبال تقویت چندجانبه گرایی با محوریت سازمان‌های بین‌المللی و بین‌الدولی در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات است. امنیت سایبری موضوع دیگری بود که وزیر ارتباطات در این جلسه بر آن تأکید کرد و خواستار آن شد که هماهنگی بین‌المللی بیشتری در این زمینه شکل بگیرد.
در ادامه هولین ژائو، ضمن تأکید بر نقش و اهمیت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) از حمایت‌های چندین ساله ایران از او در این سازمان بین‌المللی تقدیر کرد. دبیر کل اتحادیه جهانی مخابرات در ادامه گفت: به اروپایی‌ها اعلام کرده‌ایم که شما نتوانسته‌اید فضای پلتفرمی مستقل و بومی برای خود ایجاد کنید اما کشورهایی مثل جمهوری اسلامی ایران که تحت تحریم هستند توانسته‌اند در این زمینه رشد کنند و حرفی برای گفتن داشته باشند.
ژائو همچنین از پرداخت حق عضویت جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه جهانی مخابرات به‌رغم تحریم‌ها تقدیر کرد و آن را نشانه تعهد ایران به تداوم فعالیت‌های این اتحادیه دانست. او سپس بر این موضع تأکید کرد که اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی (WSIS) به‌رغم مخالفت‌ها از سوی برخی کشورها به‌ویژه آمریکا به حیات خود ادامه خواهد داد و همچنان محل مهمی برای بحث و بررسی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات باقی خواهد ماند.
زارع‌پور همچنین از دبیر کل جهانی مخابرات خواست تا نیروهای جوان و متخصص ایرانی در ITU و بخش‌های مختلف وابسته به آن نقش پررنگ‌تری ایفا کنند که با قول مساعد دبیر کل مواجه شد و انتظار می‌رود شرایط حضور نخبگان ایرانی حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در این سازمان بین‌المللی تسهیل شود.
ضرورت همکاری بیشتر کشورها برای پاسخگو سازی پلتفرم‌های بین‌المللی
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین در پنل این اجلاس با عنوان کاربست‌ها و خدمات ICT، بر ضرورت همکاری بیشتر کشورها در زمینه پاسخگوسازی پلتفرم‌های بین‌المللی و ممانعت از تضییع حقوق مردم و کسب‌وکارها توسط آنها تأکید کرد. زارع‌پور در این سخنرانی ابتدا تصویر کاملی از توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات و همچنین روند خدمات به مردم ارائه کرد و در ادامه برنامه‌های آتی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را برای توسعه دسترسی‌های مردم به خدمات حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات تشریح کرد.
وی با بیان اینکه تحریم‌ها اگرچه منجر به ایجاد موانعی در روند توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات در ایران شده است، گفت: جمهوری اسلامی ایران تهدید تحریم‌ها را تبدیل به فرصت کرده است و توانسته اکوسیستم بومی خود در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات را ایجاد کند.
زارع‌پور پیشنهادهایی درباره اینکه چطور می‌توان در زمینه حکمرانی سایبری در سطح بین‌المللی به نتایج ملموس رسید را برشمرد و در ادامه همکاری بیشتر بین کشورها در زمینه پاسخگوسازی پلتفرم‌های بین‌المللی و ممانعت از تضییع حقوق مردم و کسب‌وکارها توسط آنها را خواستار شد.
قانون‌گذاری و رگولاتوری محلی کشورها در عرصه فضای مجازی باید مورد احترام باشد
زارع‌پور همچنین در نشست وزرا (ministerial meeting) با تشکر از رییس نیجریه‌ای WSIS با بیان سابقه ۱۵۰ ساله عضویت ایران در ITU گفت: ایران همیشه نقش کلیدی در طول این سال‌ها ایفا کرده و بر چندجانبه‌گرایی در سطح بین‌المللی تاکید دارد.
وی در این سخنرانی به دستاوردهای ایران در سال‌های اخیر اشاره کرد و به شرح کوتاهی از برنامه‌های حوزه ارتباطات در سه سال آینده و چشم انداز صنعت ICT پرداخت و تصریح کرد: معضلی که در جهان وجود دارد این است که پلتفرم‌های اصلی در سطح بین‌المللی، یک‌جانبه‌گرایی می‌کنند و حقوق ملت‌ها را نادیده می‌گیرند که این اقدام خلاف موازین حقوق بشر، و حق توسعه اجتماعی و فرهنگی است.
وزیر ارتباطات با ارتقای سطح بحث به عرصه بین‌المللی با اشاره به تحریم‌ها، اظهار کرد: تحریم‌ها موجب آسیب به توسعه ICT در جهان شده است و باید برای آن چاره‌ای جهانی اندیشیده شود. وی همچنین بر تمرکز WSIS بر برنامه اقدام تونس و اهمیت یافتن حکمرانی سایبری در آن تاکید داشت.
زارع‌پور پیشنهاد کرد تا پلتفرم‌های بین‌المللی در قبال دولت‌ها مسئولیت داشته باشند تا آنها بتوانند حقوق شهروندان خود را در این پلتفرم‌ها پیگیری کنند و گفت: ما بر این باور هستیم که باید ارزش‌های بومی، تمدنی و فرهنگی هر ملتی در سیاست‌گذاری جهانی در حوزه سایبری مدنظر باشد و قانون‌گذاری و تنظیم‌گری هر کشوری در حوزه فضای مجازی مورد احترام قرار گیرد.
وی خاطرنشان کرد: برای توسعه اقتصاد دیجیتال لازم است زمینه یک رقابت منصفانه بین پلتفرم‌های جهانی و پلتفرم‌های بومی توسط کشورها فراهم شود. پیشنهاد میشود در عصر جهانی شدن در حوزه حکمرانی و امینت سایبری الزامات فرهنگی کشورها رعایت شود. بنابراین ملل مختلف جهان به خصوص ملل یک منطقه که تاریخ، زیست‌بوم و زبان مشترکی دارند با ایجاد نهادهای منطقه‌ای، حضور پررنگ‌تری در مدیریت فضای مجازی داشته باشند.
وزیر ارتباطات خواستار شد تا این سند به عنوان پیشنهاد ایران در اجلاس WSIS ثبت شود.
دیدار وزیر ارتباطات با نمایندگان لیتوانی و گابن در اجلاس جامعه اطلاعاتی
زارع‌پور وزیر در راستای توسعه دیپلماسی فناوری اطلاعات، در سومین روز سفر به ژنو با نماینده‌هایی از کشورهای لیتوانی، گابن، نیجریه و آفریقای جنوبی دیدار و گفت‌وگو کرد. او در نخستین دیدار دوجانبه به درخواست لیتوانی (هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در اجلاس WTTC) درباره شهر هوشمند، امنیت سایبری و اقتصاد دیجیتالی با معاون اقتصاد دیجیتال لیتوانی ملاقات کرد.
در این دیدار که خوانساری رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران نیز حضور داشت درباره توسعه روابط دوجانبه و ظرفیت‌های همکاری و برگزاری کارگروه مشترک تبادل نظر شد. در این دیدار لیتوانی به معرفی نامزد کشورش برای معاونت دبیرکل ITU پرداخت. ایران هم خواستار حمایت متقابل لیتوانی از نامزدی ایران برای عضویت در شورای ITU شد.
دیپلماسی ICT با آفریقا آغاز شد
دیدار با نماینده کشور گابن از دیگر برنامه‌های روز سوم سفر وزیر ارتباطات محسوب میشود. این کشور در مرکز آفریقا قرار دارد و از نظر اقتصادی رتبه دوم در منطقه خود است. این کشور به سمت دیجیتالی شدن اقتصادش پیش می‌رود و به‌خصوص دیجیتالی کردن صنعت کشاورزی را در دستور کار خود قرار داده است.
در این دیدار از گابن خواسته شد تا از نامزدی ایران در ITU حمایت کند و قرار شد تا با پیگیری‌های بعدی ارتباطات بین دو کشور توسعه یابد. علاقمندی وزیر گابن برای سفر به ایران با استقبال طرف ایرانی روبرو شد. با دیدار با آفریقای جنوبی توسط خوانساری رییس سازمان فناوری اطلاعات ایران، دیپلماسی ICT با سه کشور نیجریه در شمال غرب، گابن در مرکز و آفریقای جنوبی در جنوب فرصت تحقق یافت. لذا می‌توان گفت دیپلماسی ICT با آفریقا شروع شده است که فرصت‌های خوبی را در اختیار بخش و به‌خصوص توسعه بازار فضایی و ICT ایران قرار خواهد داد.
توسعه همکاری‌های دو جانبه در زمینه‌های فناوری اطلاعات و صنعت فضایی
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دیدار با همتای هندی خود نیز به بیان توانمندی‌های ایران در حوزه فضایی و ارتباطات و فناوری اطلاعات پرداخت و خواستار توسعه روابط دو طرف در حوزه‌های کاری مشترک شد. زارع‌پور ضمن برشمردن تاریخ و فرهنگ مشترک هر دو کشور، از پیشرفت‌های کشور هندوستان در حوزه فناوری اطلاعات تقدیر کرد و همتای هندی نیز ابراز تمایل کرد تا در حوزه‌های کاری مشترک روابط دو کشور توسعه یابد.
همچنین دو طرف مذاکراتی درخصوص امنیت سایبری داشتند و خواستار پیگیری جدی‌تر توافق امنیت سایبری بین دو کشور شدند. تشکیل کارگروه مشترک در کوتاه‌ترین زمان برای رسیدگی به این موضوعات از دیگر مباحث مطرح شده در این دیدار بود.