شکایت از نصب آنتن‌های موبایل را به کجا باید برد؟
بررسی میزان تشعشعات رادیویی از طریق سامانه رگولاتوری قابل انداره‌گیری است و کاربران درصورتی که با تشعشعاتی بیش از حد استاندارد مواجه شوند، می‌توانند این موضوع را در سامانه ثبت شکایت اعلام کنند.
رشد روزافزون کاربری سیستم‌های بی‌سیم و استفاده از امواج الکترومغناطیسی باعث گسترش رفاه و آسایش در زندگی امروز شده است. از سوی دیگر، استفاده از وسایل و لوازم الکترونیکی در منزل، هنگام کار، اماکن عمومی و در نتیجه مواجهه با تشعشعات و پرتوهای رادیویی امری محرز و اجتناب‌ناپذیر است. این در حالی است که عدم آگاهی از چگونگی استفاده از این امکانات و مواجه با آنها، عدم آگاهی از میزان قرارگیری در معرض امواج رادیویی و عدم اطلاع از اثرات آنها روی سلامتی انسان باعث نگرانی عمومی شده است.
یکی از نگرانی‌هایی که با ورود ابزار دیجیتالی به زندگی افراد افزایش یافته، بیماری‌های ناشی از تشعشعات رادیویی است. با افزایش بیماری‌های جوامع امروزی از جمله سرطان‌های شناخته‌شده و ناشناخته، این گمان میان عامه مردم تقویت شده و بسیاری تصور می‌کنند تشعشعات حاصل از دکل‌های موبایل یکی از مهم‌ترین دلایل ابتلا به انواع سرطان است، هر چند این موضوع تاکنون به صورت علمی ثابت نشده است. البته سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تشعشعات پرتوهای رادیویی را به صورت دوره‌ای اندازه‌گیری می‌کند که غالباً این تشعشعات کمتر از حد استاندارد ملی است که می‌تواند نگرانی‌ها را در این مورد کاهش دهد.
توصیه ITU K.83 (توصیه‌نامه امواج الکترومغناطیسی) ما را در راستای اندازه‌گیری و پایش امواج رادیویی در هر زمان و هر مکان به منظور کاهش نگرانی‌های مردمی راهنمایی و هدایت می‌کند. با توجه به این توصیه‌نامه امواج الکترومغناطیسی و تاثیر آن بر اقشار مختلف جامعه باید تحت نظارت و کنترل رگولاتوری باشد. لذا میزان امواج رادیویی باید برای تمام افراد شفاف‌سازی شود.
انواع اشعه‌ها چیست؟
امواج و اشعه‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته اول قابلیت یونیزه کردن دارند و دسته دوم فاقد این قابلیت محسوب می‌شوند. دسته‌ای که یونیزه‌کننده نام گرفته، دارای فوتون‌های بسیار قوی است که از مواد رادیواکتیو تشکیل شده و دارای خاصیت تخریب ژنتیک در بدن خواهد بود. اما تشعشعات موبایلی جزو امواج رادیویی محسوب می‌شوند که امواج رادیویی نیز از امواج غیریونیزه به شمار می‌روند، بر همین اساس تاکنون هیچ گزارش بین‌المللی مبنی بر مضرات تشعشعات غیریونیزه رادیویی وجود نداشته و مشاهده نشده است.
از سوی دیگر با تلاش برای کاهش خطرات امواج الکترومغناطیس از جمله امواج پارازیت‌ها، ایستگاه‌های ثابت اندازه‌گیری تشعشعات غیریون‌ساز تا ۱۸ گیگاهرتز در نقاطی از مناطق حساس تهران شامل بیمارستان‌ها، مدارس و آسایشگاه‌های سالمندان نصب و راه‌اندازی شد تا تشعشعات پرتوهای رادیویی و مایکروویو به صورت ۲۴ ساعته و در تمامی روزهای هفته از سوی رگولاتوری پایش شود. در زمینه تأثیر مثبت یا منفی تشعشعات موبایلی، پیش از این نیز اظهار نظر مختلفی از سوی کارشناسان و متخصصان مطرح شده و گفته شده بود تاکنون هیچ تحقیقی مثبت یا منفی بودن تأثیر این تشعشعات بر سلامت انسان را تأیید نکرده است.
علاوه بر مواردی که به درخواست یا شکایت کاربران اندازه‌گیری تشعشعی انجام میشود، رگولاتوری به صورت دوره‌ای در کلان‌شهرهای کشور میزان تشعشعات پرتوهای رادیویی را بررسی می‌کند. سازمان انرژی اتمی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، عضو کمیته حفاظت در برابر اشعه هستند. در این کمیته رگولاتوری وظیفه اندازه‌گیری میزان تشعشعات پرتوهای رادیویی را به عهده دارد و نتایج به‌دست‌آمده را برای سازمان انرژی اتمی ارسال می‌کند تا با استانداردهای ملی پرتوگیری تطبیق داده شود.
به سامانه اندازه‌گیری تجمعی شدت امواج الکترومغناطیس مراجعه کنید
سامانه اندازه‌گیری تجمعی شدت امواج الکترومغناطیس به منظور پایش تشعشعات تجهیزات رادیویی مطابق حدود استاندارد ملی ایران به شماره ۸۵۶۷ و کمیسیون بین‌المللی حفاظت در برابر پرتوهای غیریون‌ساز (ICNIRP)، با نصب ۷۰ ایستگاه ثابت در شهر تهران و ۱۸ ایستگاه ثابت در شهر شیراز راه‌اندازی شده است. مطابق با استانداردهای اعلام‌شده، حدود پرتوگیری امواج الکترومغناطیسی ۲۸ ولت بر متر است که در نمودار مربوط به هر ایستگاه، به صورت خط‌چین قرمز مشخص شده است. نمونه‌ای از این اندازه‌گیری از یکی از سایت‌ها در بازه زمانی یک هفته‌ای، در تصویر زیر آمده است.
با مراجعه به این بخش در رگولاتوری و انتخاب ناحیه مورد نظر، تاریخ شروع و خاتمه‌ی بازه مورد نظر برای بررسی شدت میدان انتخاب شده و داده‌ها بر اساس بازه‌ی انتخابی فیلتر میشود. پس از آن، مقادیر بیشینه، کمینه و متوسط اندازه‌گیری در بازه انتخابی برای ایستگاه مورد نظر نمایش داده میشود و هم‌چنین امکان نمایش و عدم نمایش سطح استاندارد روی گراف خروجی با این ابزار وجود دارد.
کاربران می‌توانند پس از مشاهده‌ی میزان اندازه‌گیری‌شده، سطح استاندارد مصوب برای شدت میدان الکترومغناطیس بر اساس استاندارد ملی و ICNIRP را روی گراف مشاهده کنند و از کمتر بودن این میزان نسبت به حد استاندارد اطمینان حاصل کنند. در غیر این صورت، اگر میزان نمایش‌داده‌شده از استانداردی که مشخص شده بیشتر باشد، می‌توان در سامانه ثبت و پاسخگویی به شکایات، در زمینه تشعشات اقدام به شکایت کرد.