استاندارد ERC-721 چیست؟ آشنایی با استاندارد توکن NFT در اتریوم
استاندارد ERC-721 معروف‌ترین استاندارد اکوسیستم NFT در اتریوم است. این استاندارد به کاربران اجازه می‌دهد با توکنیزه کردن هر چیز منحصربهفردی، حق مالکیت آن را به صورت NFT نگهداری و منتقل کنند و تکنولوژی بلاک‌چین می‌تواند سندیت و اصالت این NFTها را تایید کند. با این حال این استاندارد معروف که در عمده اکوسیستم دارایی‌های غیرهمتا کاربرد دارد دارای معایبی مثل اشغال فضای زیاد در بلاک‌چین است که به شلوغی اتریوم و در نتیجه افزایش هزینه تراکنش منتهی میشود. در این گزارش به تعریف، کاربرد و آینده این استاندارد در کنار NFTها می‌پردازیم.
اگر ERC-20 استاندارد توکن اتریوم به عرضه اولیه هزاران سکه (ICO) منتهی شد، ERC-721 هم هزاران دارایی ناهمتا (NFT) را پدید آورد. ERC-721 به یکی از ستون‌های اکوسیستم اتریوم تبدیل شده و میلیارد‌ها دلار NFT را در خود جای داده است.
بلاک‌چین را از آنجا می‌توان انقلابی به شمار آورد که برای اولین بار هر چیز ارزشمندی را میشود با یک برنامه کامپیوتری کنترل کرد. پیش از تولد استاندارد توکن ERC-721، اکثر توکن‌های موجود در بلاک‌چین‌ها یا ماهیتی ارزی و ذخیره ارزش داشتند یا به شکل سهام خرید و فروش می‌شدند.
با عرضه ERC-721، قابلیت استعلام به توکن‌هایی اضافه شد که هر کدام ماهیت خاصی از لحاظ کریپتوگرافی داشتند و ممکن بود به یک محتوا، اثر هنری، موسیقی یا حتی کفش ما متصل باشند.
استاندارد ERC-721 چیست؟
ERC-721 پیش از همه یک استاندارد است؛ قالب یا شکلی که دیگر توسعه‌دهندگان به تبعیت از آن متعهد شده‌اند. دلیل پیروی از استاندارد مشترک برای توسعه‌دهندگان سادگی کدنویسی، قابل پیش‌بینی بودن و استفاده مجدد آن است. این استاندارد‌ها کاملاً داوطلبانه هستند اما استفاده از یک استاندارد پذیرفته‌شده به معنی سازگاری با اپلیکیشن‌های مختلف از جمله صرافی‌ها، اپلیکیشن‌های نامتمرکز و کیف‌پول‌هاست.
ERC-721 یک استاندارد توکنی برای دارایی‌های غیرهمتا یا توکن‌های غیرمثلی (NFTها) در اتریوم است. دارایی همتاپذیر به معنای دارایی قابل تعویض و جایگزینی است؛ برای مثال بیت‌کوین مثلی یا همتاپذیر است و هر بیت‌کوینی می‌تواند جایگزین بیت‌کوین دیگری شود یا با آن تعویض شود. اما NFT کاملا منحصربهفرد است. یک NFT را نمی‌توان با چیز دیگری جایگزین کرد.
سازنده ERC-721 کیست؟
طرح اولیه ERC-721 از سوی دیتر شیرلی به عنوان یک پیشنهاد توسعه اتریم (EIP) ارائه شد. پیشنهاد توسعه اتریوم فرایندی است برای معرفی استاندارد‌های جدیدی به شبکه اتریوم.
هر کسی امکان ثبت یک EIP را دارد اما این پیشنهاد پیش از پذیرش جامعه اتریوم باید فرایند بررسی و بازگویی را طی کند. پس از پذیرش، EIP مورد نظر به درخواست برای اظهارنظر اتریومی (ERC) تبدیل میشود که استانداردی برای درخواست‌های موجود در شبکه اتریوم است. مولفان استاندارد ERC-721 عبارت‌اند از: ویلیام انتریکن، دیتر شیرلی، جیکوب ایوانز و ناستازیا ساکس.
اولین پروژه NFT اتریوم یا همان کریپتوکیتیز (CryptoKitties) از استاندارد ERC-721 پیروی می‌کند که نسخه آزمایشی آن محسوب میشود.
تاریخچه مختصر استاندارد ERC-721:
سپتامبر ۲۰۱۷- دیتر شیرلی EIP721 را معرفی کرد.
دسامبر ۲۰۱۷- کریپتوکیتیز به حدی شهرت پیدا کرد که باعث شلوغی شبکه اتریوم شد و سرعت آن را کاهش داد.
دسامبر ۲۰۱۷-بازار اوپن‌سی برای NFTها راه‌اندازی شد. این بازار حالا در سال ۲۰۲۲ همچنان با پنج میلیارد دلار فروش در ماه، بزرگ‌ترین بازار NFT جهان است.
ژوئن ۲۰۱۸- ERC-721 در مرحله نهایی پذیرفته شد. پذیرش نهایی به معنی اجماع عظیم بین توسعه‌دهندگان اتریوم برای پذیرش یک استاندارد است.
مه ۲۰۱۹- نایک درخواست ثبت اثری بر اساس استاندارد ERC-721 را ارائه می‌دهد و این درخواست پذیرفته میشود.
فوریه ۲۰۲۰- راه‌اندازی جهان مجازی دیسنترالند که از NFTهای ERC-721 برای عرضه زمین و اشیای مجازی استفاده می‌کند.
مارس ۲۰۲۱- دارایی ناهمتای EVERYDAYS: THE FIRST 5000 DAYS اثر بیپل به قیمت ۶۹.۳ میلیون دلار در حراج کریستیز به فروش می‌رسد.
دسامبر ۲۰۲۱- فروش NFT در سال ۲۰۲۱ به ۲۵ میلیارد دلار می‌رسد.
ویژگی خاص ERC-721 چیست؟
ویژگی اصلی توکن‌های ERC-721، منحصربهفرد بودن آنهاست. پس از ساخته شدن یک توکن ERC-721، تنها و تنها یک نسخه از آن وجود خواهد داشت. این NFT ایده و کاربرد دارایی‌های منحصربهفرد را در اتریوم به شهرت رسانده‌اند.
توکن‌های ERC-721 به عنوان سند مالکیت نیز شناخته می‌شوند زیرا مالکیت یک ERC-721 به این معناست که فرد مالکیت حقوق توکن و ماهیت آن را در اختیار دارد. با این حال مولفان ERC-721 از عبارت «دارایی غیرهمتا» برای توکن ERC-721 استفاده کرده‌اند زیرا سند مالکیت ارتباط نزدیکی با ملک دارد و NFTها کاربردهای بیشتری را در خود جای می‌دهند.
NFTهای ERC-721 چگونه تولید می‌شوند؟
یک توکن در واقع یک قرارداد هوشمند یا کدی در شبکه اتریوم است. یک توکن ERC-721 با نوشتن کدی به یک زبان برنامه‌نویسی قرارداد هوشمند مثل سالیدیتی (Solidity) ساخته میشود. این زبان برنامه‌نویسی باید از قالب یا کد اصلی پذیرفته‌شده پیروی کند.
در صورت پیروی از قالب اصلی، شما می‌توانید جزئیات منحصربهفرد توکن مثل مالک، نام توکن، نماد‌ها و غیره را به آن اضافه کنید. حتی می‌توانید قابلیت‌های دیگری را هم برای NFT برنامه‌ریزی کنید اما مساله اصلی رابطه بین NFT و دیگر قرارداد‌های هوشمند است.
چگونه می‌توان مالک NFTهای ERC-721 شد؟
خرید NFT در سال‌های اخیر به شدت آسان شده است. از زمان شهرت گرفتن NFTها در اوایل سال ۲۰۲۱، ده‌ها بازار NFT و هزاران پروژه NFT پدیدار شده‌اند.
علاوه بر استاندارد ERC-721، استاندارد‌های دیگری مثل ERC-1155 هم امکان پشتیبانی از NFT را دارند. با این حال خریداران NFT بیشتر از استاندارد توکن، به ماهیت و ویژگی‌های NFT مورد نظر اهمیت می‌دهند.
برای خرید NFT ابتدا باید به یک بازار دارایی‌های غیرهمتا مثل اوپن‌سی مراجعه کنید، یک کیف پول اتریومی مثل متامسک را به آن متصل کنید و سپس به دنبال NFT مورد نظر خود بگردید. برای خرید باید مقدار مشخصی توکن اتریوم یا ETH را در کیف پول خود قرار دهید و سپس از دستورالعمل سایت برای انجام فرایند خرید پیروی کنید.
در اغلب موارد، بازار خرید NFT رابط کاربری آسانی برای کاربران فراهم کرده است و خرید NFT تنها با کلیک چند دکمه انجام میشود. همچنین تمام کیف پول‌های معروف اتریومی از استاندارد‌های ERC-721 پشتیبانی می‌کنند. پس از خرید یک NFT شما مالک برحق آن هستید و هیچ‌کس نمی‌تواند مالکیت آن را از شما سلب کند.
برای نگهداری از NFT می‌توانید از کیف پول‌های اتریومی که به صورت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در دسترس هستند استفاده کنید.
NFTهای ERC-721 چه کاربردی دارند؟
رایج‌ترین کاربرد فعلی این NFTها، اثر هنری دیجیتالی است. کاربران به دلایل مختلفی مثل حمایت از هنرمند، سرمایه‌گذاری بلند‌مدت و کوتاه‌مدت، یا علاقه به اثر هنری، این NFTها را خریداری می‌کنند.
با این حال، NFT کاربردی فراتر از اثر هنری دارد.
دارایی‌های غیرهمتا یا NFTها در بازی‌های بلاک‌چینی مثل Gods Unchained کاربرد دارند و یک دارایی خاص در داخل این بازی را نمایندگی می‌کنند. بازی‌های آنلاین کارتی هم کارت‌های دیجیتالی را به صورت NFT عرضه می‌کنند و بازیکنان می‌توانند این کارت‌ها را با یکدیگر معامله کنند. برخی بازی‌های بلاک‌چینی حتی به شما اجازه می‌دهند دارایی‌های خود را بین بازی‌های مختلف جابه‌جا کنید. همچنین ما در ابتدای مسیر متاورس هستیم. NFTها در این محیط مجازی اشیای مختلف را نمایندگی می‌کنند.
NFTهای موسیقی هم به تازگی در بین کاربران به شهرت رسیدهاند. پلتفرم‌هایی مثل آدیوس (Audius) به هنرمندان امکان می‌دهند اثر خود را به عنوان توکن ERC-721 مینت یا عرضه کنند.
این دارایی‌های ناهمتا در جهان واقعی هم کاربرد دارند. برای مثال شما می‌توانید سند مالکیت خانه خود را به NFT تبدیل و در نتیجه انتقال مالکیت را ساده‌تر کنید. به‌علاوه NFT می‌تواند نماینده حق مالکیت یک دارایی باارزش مثل ساعت رولکس شما باشد.
آینده NFTهای ERC-721
آینده NFTها و آینده توکن‌های ERC-721 تا حدی به هم گره خورده اما نمی‌توان آینده‌ای یکسان برایشان پیش‌بینی کرد.
ERC-721 اولین استاندارد توکن NFT در شبکه اتریوم است. این استاندارد میدانی را برای تکثیر و استفاده از NFTهای امروزی فراهم کرد. با این حال از سال ۲۰۱۷ که استاندارد ERC-721 برای اولین بار معرفی شد، استاندارد‌های دیگری با قابلیت پشتیبانی از NFT معرفی شده‌اند که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به ERC-1155 اشاره کرد.
این استاندارد‌ها قصد دارند برخی از مشکلات اصلی توکن‌های ERC-721 را حل کنند؛ برای مثال ERC-721، از لحاظ ارتباط با دیگر استاندارد‌ها، از جمله ERC-20، محدودیت‌هایی دارد. به‌علاوه، توکن‌های ERC-721 فضای زیادی را در بلاک‌چین اشغال می‌کنند. به همین دلیل این توکن‌ها ممکن است باعث شلوغی شبکه شوند که در نتیجه هزینه تراکنش را به شکل عجیبی افزایش می‌دهد.
با این حال، نمی‌توان جایگاه ویژه توکن‌های ERC-721 در آینده NFTها را نادیده گرفت و این توکن‌ها نقش اساسی در این آینده خواهند داشت. با اینکه استاندارد ERC-721 ممکن است بهترین گزینه برای بازی یا تولید آثار هنری نباشد، اما پلی بین بلاک‌چین و دارایی‌های جهان واقعی مثل مدارک شناسایی دیجیتالی، کالا و دیگر چیزها محسوب میشود.
هرچند باید اشاره کنیم که اتریوم تنها شبکه پشتیبانی‌کننده از NFT نیست و بلاک‌چین‌های دیگری مثل BNB Chain و Avalanche نیز در سال‌های اخیر به شهرت رسیدهاند و میزبان NFTهای مختلف هستند. این روند با استاندارد‌هایی مبتنی بر ERC-721 مثل BEP-721 در BNB Chain و SNIP-721 در Secret Network همراه بوده است.
ERC-721 همچنان یکی از بازیگران اصلی این حوزه محسوب میشود و امکان توکنیزه کردن هر چیز منحصربهفردی را فراهم می‌کند. این چیز منحصربهفرد می‌تواند ملک، اثر هنری یا اقلام خاص یک بازی ویدئویی باشد. جالب‌ترین کابردی که برای توکن‌های ERC-721 می‌توان پیش بینی کرد استفاده از آنها در قرارداد‌های هوشمند برای ساخت مدل‌های جدید تجاری و نحوه ارتباط نوین در جهان کسب‌وکار است.
با این همه NFTها و ERC-721 روزهای ابتدایی عمر خود را سپری می‌کنند. NFTها امکان توکنیزه کردن هرچیز منحصربهفردی را فراهم می‌کنند و تکنولوژی بلاک‌چین می‌تواند مالکیت NFT را اثبات کند. چنین مفهومی اهمیتی بسیاری دارد و ما در ابتدای مسیر استفاده از آن هستیم. تنها محدودیتی که برای آینده NFT وجود دارد توانایی ما در یافتن کاربردهای جدید برای این تکنولوژی است.