تحقیقات رویترز نشان میدهد که بایننس، بزرگترین صرافی ارز دیجیتال جهان با وجود تحریمهای ایالات متحده و ممنوعیت شرکت برای انجام تجارت در ایران به پردازش معاملات توسط مشتریان در ایران ادامه میدهد.
رویترز مینویسد: در سال ۲۰۱۸ ایالات متحده تحریمهایی را که سه سال پیش به عنوان بخشی از توافق هستهای ایران با قدرتهای بزرگ جهانی به حالت تعلیق درآمده بود، دوباره اعمال کرد. در نوامبر همان سال، بایننس به معاملهگران در ایران اطلاع داد که دیگر به آنها خدماتی نخواهد داد و به آنها گفت که حسابهای خود را نقد کنند.
هفت تاجر در مصاحبه با رویترز گفتند که این ممنوعیت را کنار گذاشتهاند. معاملهگران گفتند که تا سپتامبر سال گذشته به استفاده از حسابهای بایننس خود ادامه دادند و تنها پس از آن که صرافی موضع ضد پولشویی خود را یک ماه قبل تشدید کرد، دسترسی خود را از دست دادند. تا آن زمان، مشتریان میتوانستند با ثبتنام فقط با یک آدرس ایمیل، تجارت کنند.
یکی از تاجران ارزهای دیجیتال در تهران که میگوید دو سال تا سپتامبر ۲۰۲۱ از صرافی استفاده میکرده است، گفت: «گزینههای جایگزین وجود داشت اما هیچکدام از آنها به خوبی بایننس نبودند.»
محبوبیت این صرافی در ایران در داخل شرکت هم مشخص بود. طبق ۱۰ پیامی که در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ برای یکدیگر ارسال کردهاند و برای اولین بار در اینجا گزارش میشود، کارمندان ارشد از رتبههای رو به رشد کاربران ایرانی صرافی اطلاع داشتند و با آن شوخی میکردند. یکی از آنها در پاسخ به دادههایی که نشاندهنده محبوبیت بایننس در اینستاگرام در ایران است، نوشت: «پسران ایران». (IRAN BOYS)
بایننس به سوالات رویترز درباره ایران پاسخ نداد. این صرافی در یک پست وبلاگی در ماه مارس که در پاسخ به تحریمهای غرب علیه روسیه منتشر شد، گفت که «قواعد تحریمهای بینالمللی را به شدت رعایت میکند» و «گروه ویژه پایبندی جهانی، از جمله کارشناسان تحریمها و اجرای قانون مشهور جهان» را تشکیل داده است. بایننس گفت از «ابزارهای درجه بانکی» برای جلوگیری از استفاده افراد یا نهادهای تحریم شده از پلتفرم خود استفاده کرده است.
نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک به درخواست رویترز برای اظهار نظر پاسخ نداد.
هفت وکیل و کارشناس تحریم به رویترز گفتند که تجارت ایران در بورس میتواند مورد توجه رگولاتورهای ایالات متحده باشد.
بایننس که شرکت هلدینگ آن در جزایر کیمن مستقر است، میگوید که یک دفتر مرکزی واحد ندارد، در عین حال جزئیاتی در مورد نهاد پشت صرافی اصلی بایننس که مشتریانی در ایالات متحده نمیپذیرد، ارائه نمیدهد. در عوض، مشتریان ایالات متحده به یک صرافی جداگانه به نام Binance.US هدایت میشوند که طبق یک پرونده نظارتی در سال ۲۰۲۰ در نهایت توسط چانگپنگ ژائو موسس و مدیرعامل بایننس کنترل میشود.
وکلا میگویند این ساختار به این معنی است که بایننس از تحریمهای مستقیم ایالات متحده که شرکتهای آمریکایی را از انجام تجارت در ایران منع میکند، محافظت میشود. زیرا معاملهگران در ایران از صرافی اصلی بایننس که یک شرکت آمریکایی نیست، استفاده میکردند. اما بایننس در معرض خطر تحریمهای ثانویه است که هدف آن جلوگیری از تجارت شرکتهای خارجی با نهادهای تحریمشده یا کمک به ایرانیها برای فرار از تحریم تجاری ایالات متحده است. تحریمهای ثانویه علاوه بر ایجاد آسیب به شهرت، میتوانند دسترسی یک شرکت به سیستم مالی ایالات متحده را نیز خفه کنند.
رویترز شواهدی مبنی بر استفاده افراد تحریم شده از بایننس پیدا نکرد. همچنین سخنگوی وزارت خزانهداری ایالات متحده در پاسخ به سوالی درباره معاملهگران در ایران که از بایننس استفاده میکنند، از اظهار نظر خودداری کرد.
رویترز در ژانویه گزارش داد که بایننس، علیرغم نگرانیهایی که توسط برخی از چهرههای ارشد شرکت مطرح شده بود، بررسیهای انطباق ضعیفی را بر روی کاربران خود تا سال گذشته انجام داد و از مصاحبه با کارمندان ارشد سابق، پیامهای داخلی و مکاتبات با رگولاتورهای ملی استفاده کرد. صرافی در پاسخ گفت که استانداردهای صنعت را بالاتر میبرد. گزارش جدید رویترز برای اولین بار نشان میدهد که چگونه شکافهای موجود در برنامه انطباق بایننس به معاملهگران در ایران اجازه داد تا در بورس تجارت کنند.