گزارشها از قفل شدن تنظیمات جستجوی گوگل و بینگ، دو موتور جستجوی پرکاربرد جهانی، روی حالت ایمن و فیلتر بسیاری از نتایج، در برخی اپراتورها مثل همراه اول و ایرانسل حکایت دارد. به نظر میرسد این اتفاق در ساعات اولیه صبح امروز رخ داده و تا لحظه نگارش این خبر نیز ادامه دارد.
بر اساس پیگیریها از اپراتورها به نظر میرسد تغییراتی که در جستجو رخ داده از سمت این شرکتها نبوده و از لایههای بالاتری صورت گرفته است. کارشناسان اینترنت نیز بر این باورند که در حال حاضر این اتفاق که از داخل کشور رخ میدهد حالتی دارد که گویی تمامی کاربران اینترنت کشور «کودک» هستند.
«میلاد نوری» فعال حوزه IT با انتشار توییتی از محدودیت جستجو در گوگل روی اپراتورهای موبایل خبر داد. به نظر میرسد اعمال این محدودیتها تا به این لحظه در برخی اپراتورها کم و زیاد میشود اما کماکان ادامه دارد.
از ساعاتی پیش اگر از اینترنت اپراتورهای همراه اول یا ایرانسل استفاده کرده و قصد جستجوی محتوا در گوگل را داشتید، نتایج موتور جستجو گوگل برای شما فیلتر میشد و محتواهای غیراخلاقی و خشونت برایتان نمایش داده نمیشد. تصویر زیر جستجو این کلمات در ساعت ۱۲.۲۰ ظهر امروز را نشان میدهد.
موتورهای جستجو برای جلوگیری از دسترسی کاربران به محتوای نامناسب، قابلیتی به نام جستجوی ایمن یا Safe Search دارند. فعالسازی این امکان روی شبکه توسط گوگل ارائه شده و مشترکین شبکه نمیتوانند آن را غیرفعال کنند.
برخی مشترکان های وب و آسیاتک نیز در فضای مجازی اعلام کردهاند جستجوی ایمن گوگل روی اینترنتشان فعال شده است. بر اساس شنیدههای دیجیاتو از اپراتورها به نظر میرسد تغییراتی که در جستجو رخ داده از سمت این شرکتها نبوده و از لایههای بالاتری صورت گرفته است.
«حسین درواری» کارشناس شبکه و امنیت در گفتگو با دیجیاتو تایید میکند که کنترل این اقدامات احتمالا از لایههای بالاتری از شرکتهای ارائه دهنده اینترنت رخ داده. او به دیجیاتو میگوید برخلاف تصور عدهای از کاربران که این اقدام را با هماهنگی گوگل متصور شدهاند، اتفاقی که در حال رخ دادن است از داخل ایران بوده و به نوعی یک DNS Hijacking رخ داده است: «الان به جای اینکه شما یک IP مثل ۱۰.۱۰.۳۴.۳۵ دریافت کنید، یک IP از سیستم دستکاری شده دریافت میکنید که توسط گوگل و بینگ برای مدارس و کودکان در نظر گرفته شده است.»
او میگوید از آنجایی مطمئن است که این کار درون خود کشور انجام میشود که تفاوت در زمان پاسخ دهی وجود دارد و همچنین موقعیت و مسیر دریافت پاسخ میتواند گویای تغییرات عمدی درون شبکه باشد.
او میگوید این حجم از اختلاف مدت زمان دریافت اطلاعات معنادار است. درواری تاکید دارد که این درخواستها در شبکههای مختلف و استانهای مختلف نتیجهای مشابه دریافت میشود.
او تاکید دارد موضوعی که در حال حاضر رخ داده از نظر امنیتی برای کاربران مشکلی ایجاد نمیکند اما مشکل اینست که کاربران اختیار تغییر حالت Safesearch را در موتورهای جستجو از دست دادهاند و به عبارتی کل کشور به عنوان کودک در اینترنت در نظر گرفته شدهاند.
درواری تاکید دارد مشکل بعدی که میتواند ایجاد شود اینست که ترافیک زیادی به سمت یک IP خاص صورت بگیرد و به خاطر این محدودیتهای زیاد، کیفیت سرویس اینترنت باز هم به طور محسوسی کاهش پیدا کند.
گفتنی است پیگیریهای دیجیاتو از وزارت ارتباطات برای کسب اطلاعات بیشتر تا این لحظه بینتیجه باقی مانده است. این در حالی است که وزیر ارتباطات چندی پیش با حضور در برنامه تلویزیونی «جهانآرا» به قابلیت SafeSearch گوگل اشاره کرده و از لزوم ارائه اینترنت امن برای کودک و نوجوان سخن گفته بود. موضوعی که به گفته این وزارتخانه تا 2 هفته دیگر عملی خواهد شد و کودکان و نوجوانان هنگام استفاده از اینترنت تنها به وبسایتهایی که در لیست سفید وزارت ارشاد هستند دسترسی خواهند داشت.
لازم به ذکر است طی چند ماه اخیر کاربران فضای مجازی بارها از مشکلات استفاده از اینترنت و شبکههای اجتماعی گلایه کردهاند.