تعلل ۶۰ درصد سازمان‌ها در اجرای شاخص کلیدی توسعه دولت الکترونیکی
اتصال پنجره واحد دستگاه‌های اجرایی به پنجره ملی خدمات هوشمند به عنوان یکی از شاخص‌های اصلی در نهمین دوره ارزیابی توسعه دولت الکترونیکی مورد توجه قرار گرفته، اما تاکنون ۵۹ درصد دستگاه‌ها هنوز تکالیف خود را که مربوط به ایجاد پنجره واحد خدمات، انجام نداده‌اند.
در نهمین دوره ارزیابی خدمات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی، ۱۷۰ دستگاه و ۱۶۶۲ خدمت مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند که به واسطه آن، اکنون ۴۱.۲ درصد خدمات دولت الکترونیکی شده است. از این میان، ۲۱ درصد خدمات دولتی کاملا الکترونیکی شده‌اند، ۶۱ درصد خدمات همچنان نیمه‌الکترونیکی هستند و ۷ درصد خدمات نیز ذاتا غیرالکترونیکی محسوب می‌شوند، اما ۱۱ درصد خدمات به‌دلیل عدم اقدام به الکترونیکی شدن از سوی دستگاه‌های دولتی هنوز الکترونیکی نشده‌اند.
همچنین بنا به گفته رضا باقری اصل- دبیر شورای اجرای فناوری اطلاعات، ارزیابی دستگاه‌های اجرایی بر مبنای شاخص‌هایی چون دولت کاربرمحور، دولت شفاف، دولت یکپارچه و دولت مشارکتی انجام شده است و طبق ارزیابی صورت‌گرفته هم‌اکنون ۵۲ درصد دستگاه‌ها دولت کاربرمحور، ۳۰ درصد دستگاه‌ها دولت شفاف، ۳۵ درصد دستگاه‌ها دولت یکپارچه و ۴۱ درصد دولت مشارکتی را محقق کرده‌اند.
پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، ارایه‌دهنده خدمات دولتی به‌صورت یکپارچه، سریع و آسان به عموم مردم است که در مسیر آماده‌سازی و بهره‌برداری قرار دارد و تاکنون چهار سامانه سازمان فناوری اطلاعات ایران به پنجره ملی خدمات دولت هوشمند متصل شده است.
دستورالعمل اجرایی اتصال دستگاه‌های اجرایی به "پنجره واحد خدمات هوشمند دولت" شامل اولویت‌ها، اصول حاکم و ضوابط ساماندهی با همکاری دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات و سازمان اداری و استخدامی کشور تهیه و مطابق قانون برای تصویب نهایی به شورای اجرایی فناوری اطلاعات ارایه شده است. بر اساس بند "واو" تبصره هفت قانون برنامه و بودجه سال ۱۴۰۱، این دستورالعمل به‌منظور تحقق اهداف دولت هوشمند و ارائه خدمات دولت الکترونیکی به آحاد جامعه و کاهش مراجعات مردمی به دستگاه‌های اجرائی و نهادهای عمومی تهیه شده است. همچنین راه‌اندازی مرحله اول «پنجره ملی خدمات هوشمند دولت» تا پایان دی‌ماه سال ۱۴۰۱ از دیگر وظایف وزارت ارتباطات در این قانون محسوب میشود.
هرچند نحوه ایجاد و اتصال دستگاه‌های دولتی به پنجره واحد خدمات دولت هوشمند، نشان می‌دهد که تاکنون ۵۹ درصد دستگاه‌ها هنوز تکالیف خود را که مربوط به ایجاد پنجره واحد خدمات تا شهریورماه میشود، انجام نداده‌اند. همچنین ۲۵ درصد دستگاه‌ها تنها ۳۰ درصد فهرست خدمات خود را به پنجره واحد اضافه کرده‌اند و تنها ۱۶ درصد دستگاه‌های اجرایی تکالیف خود را انجام داده و آماده ورود به پنجره واحد خدمات دولت هوشمند هستند.
اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند
در این راستا و به نقل از سازمان فناوری اطلاعات، مجید فولادیان- مدیر کل دفتر پایش و نظارت بر پیاده‌سازی دولت الکترونیکی، بیان کرد: در نهمین دوره ارزیابی توسعه دولت الکترونیکی برای نخستین بار، داشتن پنجره واحد دستگاهی و اتصال پنجره واحد دستگاه به پنجره ملی خدمات هوشمند، دو شاخص تاثیرگذار بود که در ارزیابی وضعیت دستگاه‌ها مورد توجه قرار گرفت. این دو شاخص، به‌صورت تشویقی و در مجموع ۱۵ امتیاز به خود اختصاص داد، به این مفهوم که داشتن پنجره واحد، امتیاز قابل توجهی را به سمت دستگاه مورد نظر روانه می‌کرد، اما عدم وجودش در این دوره باعث از دست دادن امتیاز خاصی نمی‌شد.
وی با بیان اینکه معماری کلان و الزامات فنی ارایه خدمات هوشمند و نحوه راه‌اندازی پنجره واحد خدمات هوشمند دستگاه‌ها در مرحله نهایی‌سازی قرار دارد و به زودی ابلاغ میشود، گفت: در تازه‌ترین دوره ارزیابی توسعه دولت الکترونیکی، دستگاه‌های اجرایی از منظر اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند به دو دسته مورد تقسیم‌بندی قرار گرفت. دسته نخست را دستگاه‌هایی تشکیل دادند که سامانه‌های اصلی و در عین حال پرمخاطب خود را جهت ارایه خدمت بهتر به مردم به صورت داوطلبانه و با استفاده از امکان احراز هویت یکپارچه، راه‌اندازی و به پنجره ملی خدمات هوشمند متصل کردند.
مدیر کل دفتر پایش و نظارت بر پیاده‌سازی دولت الکترونیکی با اشاره به ۱۰ دستگاه پیشگام در این حوزه تصریح کرد: وزارت‌خانه‌های امور اقتصاد و دارایی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان‌های تامین اجتماعی، امور مالیاتی کشور، فناوری اطلاعات ایران، شرکت مخابرات ایران، اوقاف و امور خیریه، بنیاد شهید و امور ایثارگران، کمیته امداد امام خمینی و مناطق آزاد از جمله دستگاه هایی هستند که در حال حاضر پیشرو در این بخش محسوب می شوند.
فولادیان، درباره چگونگی وضعیت دسته دوم دستگاه‌های اجرایی در اتصال به پنجره ملی خدمات هوشمند، خاطرنشان کرد: شش دستگاه اجرایی در نهمین دوره ارزیابی توسعه دولت الکترونیکی، سامانه‌های جامع خود را راه‌اندازی کرده بودند، اما مجهز به امکان احراز هویت یکپارچه نبودند که در نهایت منجر به اتصال همان سامانه جامع شد که از جمله آنها می‌توان به وزارت‌خانه علوم، تحقیقات و فناوری، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سازمان‌های بهزیستی و بیمه سلامت، شهرداری‌های کرج و اصفهان اشاره کرد.
نهمین دوره ارزیابی توسعه دولت الکترونیکی، چندی پیش در میان ۱۷۰ دستگاه و بیش از یک هزار و ۶۰۰ خدمت مورد برگزار شد. در این دوره، مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، سازمان فناوری اطلاعات ایران و بیمه مرکزی ایران به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم دستگاه‌های پرمراجعه دولت الکترونیکی را به خود اختصاص دادند.