ابررایانه قدرتمند چینی چه مشخصاتی دارد؟
در بخش رایانه مرکز ملی ابررایانه‌های تیانجین، چند ردیف سازه کابینت مانند سیاه رنگ در حال کار برای پیدا کردن پاسخ بزرگترین پرسش‌های علمی بشر درباره تکامل جهان گرفته تا مدل‌سازی ساختارهای پروتئینی پیچیده برای کشف دارو، هستند.
به گزارش چاینادیلی، این ماشین که "تیانه-۱"(Tianhe-۱) نام دارد، نامش را از رودخانه ستارگان در آسمان شب که کهکشان راه شیری را تشکیل می‌دهد، گرفته است. برای قرن‌ها، تیانه منبع الهام و کاوش در فرهنگ چینی‌ها بوده است، اما در تیانجین، اکنون این لغت مترادف با واژه نوآوری است.
این ابزار اولین ابررایانه پتا مقیاس چین است که می‌تواند به طور متوسط بیش از ۲.۵ کوادریلیون عملیات در ثانیه را انجام دهد. "منگ شیانگفی"(Meng Xiangfei)، خالق تیانه گفت: این ابررایانه می‌تواند بیش از ۱۴۰۰ عملیات محاسباتی را به طور همزمان انجام دهد و حدود ۱۰۰۰ گروه تحقیقاتی هر روز از این ابر رایانه استفاده می‌کنند.
منگ و همکارانش در حال حاضر در حال ساختن نمونه اولیه از نسل جدید ابررایانه اگزا مقیاس چین به نام "تیانه-۳"(Tianhe-۳) هستند که می‌تواند بیش از یک کوئینتیلیون(۱۰ به توان ۱۸) عملیات در ثانیه انجام دهد که این امر آن را به مراتب قدرتمندتر از تیانه-۱ خواهد کرد.
حدود ۱۵ سال پیش، منگ باور نداشت که چین بتواند به طور مستقل یک ابر رایانه توسعه دهد، چه رسد به اینکه به یک نیروگاه ابر رایانه جهانی تبدیل شود. بر اساس آخرین ویرایش Top۵۰۰ (فهرستی از سریع‌ترین ابررایانه‌های جهان) در ماه ژوئن، چین ۱۷۳ سیستم ابررایانه دارد و پس از آن ایالات متحده با ۱۲۸ سیستم قرار دارد. قدرتمندترین ابررایانه فعلی چین Sunway TaihuLight است که در رتبه ششم جهان قرار دارد.
منگ ۴۳ ساله، دانشمند ارشد بخش کاربرد و تحقیقات در مرکز ملی ابر رایانه تیانجین است و از زمان پیوستن به حزب کمونیست چین در حدود ۲۰ سال پیش، خود را وقف توسعه ابررایانه‌های چین کرده است.
او گفت: نوآوری پایانی ندارد و این افتخار بزرگی است که عضو این حزب باشیم و ببینیم که کار ما توسط ملت قدردانی میشود.
در سال ۲۰۰۹، چین قصد داشت اولین مرکز ابررایانه خود را در تیانجین بسازد. منگ گفت: ما در آن زمان چیزی برای کار نداشتیم. دفتر ما کاملا درست نشده بود. حتی سیم‌های برق هم همه در فضای باز آویزان بودند.
در آن دوران سخت، منگ و گروهش هم به عنوان دانشمندان و هم کارگران ساختمانی کار می‌کردند. آنها اتاق کامپیوتر را بازسازی کردند، سیم‌های برق را نصب کردند و سازه‌های رایانه را که وزن هر کدام بیش از یک متریک تن بود را به مکان‌های مناسب حمل می‌کردند.
آنها همچنین برای ساعت‌ها در دمای اتاق نزدیک به ۴۰ درجه سانتی‌گراد زیر این سازه‌ها می‌رفتند تا کابل‌ها را نصب کنند. پس از ساخت دستگاه، منگ و همکارانش باید اطمینان حاصل می‌کردند که ابررایانه جدید می‌تواند عملکرد ثابتی را در همه زمان‌ها داشته باشد بنابراین آنها دستگاه را در روز کالیبره می‌کردند و شب‌ها روی جعبه‌های مقوایی حمل و نقل که همراه سازه‌ها بود می‌خوابیدند.
پس از هفت ماه کار سخت، تیانه-۱ در اکتبر ۲۰۱۰ راه اندازی شد و از نوامبر ۲۰۱۰ تا ژوئن ۲۰۱۱ به عنوان سریع‌ترین ابر رایانه جهان شناخته شد. این اولین بار بود که یک ابر رایانه چینی به صدر جدول لیست ۵۰۰ رایانه برتر جهان راه می‌یافت.
اما پس از آن برخی افراد نظراتی را مطرح کردند و برخی از کارشناسان ادعا کردند که تیانه-۱ فقط یک اسباب بازی غول پیکر است و هیچ کاربرد صنعتی واقعی ندارد. این نظرات منگ را خشمگین کرد، او سوگند خورد که برنامه و سازگاری نرم افزار دستگاه را بهبود بخشد. او گفت: تنها زمانی که این دستگاه کاربردهای مفیدی داشته باشد، چین می‌تواند جایگاه خود را در بخش ابررایانه جهانی تثبیت کند.
در آن زمان، تیانه-۱ نمی‌توانست یک برنامه نرم‌افزار تحقیقاتی پرکاربرد را برای توسعه داروهای جدید اجرا کند، بنابراین منگ پس از بیش از ۲۰ روز تلاش شبانه روزی توانست صدها هزار خط کد برای حل این مشکل ایجاد کند. این امر پایه و اساس کاربرد گسترده این ابر رایانه در کشف و طراحی دارو را هموار کرد.
منگ گفت که تیانه-۱ اکنون در طیف گسترده‌ای از زمینه‌ها از جمله فناوری هوافضا، پیش‌بینی آب و هوا، همجوشی هسته‌ای و مقابله با کووید-۱۹ از طریق غربالگری دارو و تشخیص ابری استفاده میشود. از زمان آغاز به کار، این ابزار به توسعه بیش از ۴۰۰۰ فناوری منجر شده است.