چرا تمام اپ‌ها باید نسخه لایت (Lite) داشته باشند؟
سابقه‌ی ارائه‌ی نسخه‌ی لایت برای اپ‌ها به سال‌ها قبل برمی‌گردد. اما بعد از عرضه‌ی اندروید Go که برای گوشی‌های پایین‌رده توسعه پیدا کرده، شرکت‌ها به این نسخه‌ها توجه بیشتری نشان می‌دهند. این نوع اپ‌ها به رم کمتر و پردازنده ضعیف‌تری نیاز دارند و به همین خاطر در گوشی‌های ضعیف می‌توانند به خوبی انجام وظیفه کنند.
اما چرا بسیاری از توسعه‌دهندگان به نسخه‌ی لایت اپ‌ها توجه نشان نمی‌دهند و چرا باید تمام اپلیکیشن‌ها چنین نسخه‌ای ارائه کنند؟ در ادامه به این موضوع می‌پردازیم.
فشار بیش از حد نیاز به گوشی
از بین اپلیکیشن‌های معروفی که فشار زیادی به گوشی وارد می‌کنند می‌توانیم به فیسبوک، واتساپ، یوتیوب، اینستاگرام اسنپ‌چت اشاره کنیم. این اپلیکیشن شهرت بسیار زیادی دارند و با افزایش قدرت گوشی‌ها، فشاری که این اپ‌ها به گوشی وارد می‌کنند نیز افزایش پیدا می‌کند. از سوی دیگر باید به افزایش مجوزها هم اشاره کنیم که منجر به افزایش داده‌های جمع‌آوری شده میشود.
این موضوع برای گوشی‌های میان‌رده و پرچم‌دار اهمیت زیادی ندارد ولی با وجود اینکه گوشی‌های پایین‌رده نسبت به سال‌های گذشته بسیار قدرتمندتر شده‌اند، ولی همچنان برای اجرای بسیاری از اپ‌ها این گوشی‌ها با مشکل روبرو می‌شوند.
به عنوان مثال فیسبوک برای اینکه بتواند در زمان‌های مختلف با سرعت زیادی باز شود، به طور کامل در پس‌زمینه‌ی گوشی بارگذاری میشود. به همین خاطر رم و بخش قابل توجهی از پردازنده را اشغال می‌کند. اپ فیسبوک در ابتدای نصب در حدود ۱۵۰ مگابایت از گوشی را اشغال می‌کند که در نهایت به ۱ گیگابایت و حتی بیشتر هم افزایش پیدا می‌کند.
از سوی دیگر، نسخه‌ی لایت همین اپ حدود ۵ مگابایت از گوشی را اشغال می‌کند و فید‌ها را هم از قبل بارگذاری نمی‌کند. در ضمن نسبت به نسخه‌ی معمولی حدود ۲۵ درصد مجوزهای کمتری استفاده می‌کند. اگرچه این نسخه طبیعتا دارای ویژگی‌های کمتری است و فید‌ها با سرعت کمتری اسکرول می‌شوند، اما در عوض داده‌های کمتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل همین موضوع، فشار کمتری به باتری وارد میشود و در نتیجه به غیر از گوش‌های پایین‌رده، تمام گوشی‌ها بهتر است از چنین مزایایی بهره ببرند.
بیشتر نسخه‌های لایت اپ‌ها مانند فیسبوک عمل می‌کنند. از سوی دیگر، در مورد همین اپ باید بگوییم که در نسخه‌ی معمولی برای غیرفعال‌سازی پخش خودکار ویدیو‌ها باید چندین مرحله را پشت سر بگذارید. اما در نسخه‌ی لایت به راحتی انجام چنین کاری صورت می‌گیرد. بنابراین در کل تفاوت‌های زیادی بین نسخه‌ی لایت و نسخه‌ی معمولی وجود دارد ولی واقعیت این است که بسیاری از کاربران به بخش بزرگی از قابلیت‌های نسخه‌ی معمولی نیاز ندارند.
قانون زاوینسکی
قانون Wirth می‌گوید که افزایش توان نرم‌افزار با سرعت بیشتری نسبت به افزایش توان سخت‌افزار صورت می‌گیرد. با وجود اینکه از این قانون ۳۰ سال می‌گذرد، اما تا حد زیادی همچنان صحت دارد. از طرف دیگر باید به قانون زاوینسکی اشاره کنیم که به طور خلاصه می‌گوید برنامه‌هایی که افراد زمان زیادی را صرف استفاده از آن‌ها می‌کنند، تحت فشار زیادی برای افزایش قابلیت‌ها قرار می‌گیرند. در همین زمینه می‌توانیم بار دیگر فیسبوک را به عنوان مثل مطرح کنیم. در ابتدا فیسبوک فقط یک شبکه اجتماعی ساده برای اشتراک‌گذاری متن، عکس و ویدیو بود.
بعد از مدتی این پلتفرم قابلیت‌هایی مانند ارسال پیام، انتشار ویدیو‌های کوتاه، پخش زنده، بازارچه برای خرید و فروش و چندین قابلیت ریز و درشت را دریافت کرد. همچنین گوگل کروم هم مثال بارز دیگری از این رویکرد است. در ابتدا کروم صرفا یک مرورگر بود ولی بعدا به یک پلتفرم برای اپ‌های تحت وب تبدیل شد. در این مورد می‌توانیم به نمونه‌های زیادی اشاره کنیم. اما به طور خلاصه این برنامه‌ها بعد از افزایش شهرت، امکانات بسیار بیشتری دریافت می‌کنند و در نتیجه فشار زیادی به گوشی یا سیستم وارد میشود.
اما نسخه‌ی لایت اپ‌ها به جای ارائه‌ی ویژگی‌های پر زرق‌و‌برق و عمدتا بیهوده، مشخصه‌های کلیدی و اصلی را ارائه می‌دهند. همچنین باید به اپلیکیشن‌های تحت وب هم اشاره کنیم که برخی اپ‌ها از چنین قابلیتی استفاده می‌کنند. این اپ‌ها بر مبنای مرورگر هستند و طی سال‌های اخیر با پیشرفت‌های زیادی روبرو شده‌اند.
قدرت حق انتخاب
احتمالا شما هم بر این باور هستید که داشتن حق انتخاب یک مزیت محسوب میشود. اگرچه بسیاری از کاربران از امکانات گسترده‌ی فیسبوک رضایت دارند، اما طبیعتا ارائه‌ی نسخه‌ای که فقط قابلیت‌های اصلی را ارائه می‌دهد، اصلا بد نیست. اگرچه در این مطلب عمدتا فیسبوک را به عنوان مثال مطرح کرده‌ایم، اما همین که نسخه‌ی لایت این اپ ارائه شده نشان‌دهنده‌ی توجه مدیران این شرکت نسبت به این موضوع است.
در این میان باید خاطرنشان کنیم که کاربران سرتاسر جهان به راحتی می‌توانند نسخه‌ی لایت فیسبوک را دانلود و نصب کنند. این در حالی است که برخی از اپ‌هایی که نسخه‌ی لایت را ارائه می‌دهند، این نسخه را فقط برای گوشی‌های به‌خصوص یا برخی مناطق منتشر کرده‌اند. با توجه به اینکه‌ی نسخه‌ی لایت اپ‌ها درآمد کمتری برای شرکت‌ها دارند، بنابراین مدیران معمولا به دنبال محدود کردن ارائه‌ی این نسخه‌ها هستند.
اما مدیرانی که کمی نگاه بلندمدت‌تری دارند، معمولا به ارائه‌ی گسترده‌ی نسخه‌ی لایت اپ‌های خود توجه زیادی نشان می‌دهند زیرا با این کار بخش بیشتری از کاربران می‌توانند از سرویس‌های آن‌ها استفاده کنند و در نهایت بخشی از این کاربران هم به مشتریان مهمی تبدیل می‌شوند.