بروکرهای ایرانی در خدمت استارتاپ ها
حدود 60 بروکر به صورت اشخاص حقیقی و حقوقی در ایران فعالیت دارند که در شعب مختلف فن بازار نیز در پارک‌های علم و فناوری و شهرک‌های صنعتی مستقر هستند.
خبرنگار سیناپرس در گفتگو با محمدصالح خالقی دبیر شبکه فن بازارملی ایران شما را با دنیای تبادلات بروکرهای ایرانی آشنا می کند.
محمدصالح خالقی دبیر شبکه فن بازار ملی ایران در توضیح سازوکارهای این نهاد به سیناپرس گفت: ما در زیست‌بوم نوآوری کشور بازیگران متعددی داریم، یکی از بخش‌های زیست بوم، مبادلات فناورانه است. بخشی از این مبادلات به منظور تامین سرمایه ،خرید یا فروش محصول و خدمات به خودی خود انجام می گیرد. اما بر اساس مطالعاتی که از ابتدای شکلگیری فن بازار انجام دادیم، مشاهده شد که در اکوسیستم نوآوری در برخی کشورها مانند هند، چین یا کشورهای اروپای، سازوکارهایی برای تجارت در حوزه فناورانه تعرف شده است.
وی افزود: بر این اساس در کنار پارک های علم و فناوری، شبکه فن بازار ملی ایران تاسیس شد. این مرکز 4 ماموریت اصلی برای خود تعرف کرده است که شامل؛ بازاریابی محصولات و خدمات فناورانه، انتقال فناوری، جذب سرمایه و ایجاد بانک اطلاعاتی است. در این زمینه ما شبکه کشوری فن بازار را ایجاد کرده ایم و هر استان شبکه فن بازار خود را دارد. با توجه به اهمیت برقراری ارتباط میان شبکه استارتاپی و بخش صنعت، دفاتر فن بازار یا در پارک های علم و فناوری و در شرکت شهرک های صنعتی استان مستقر هستند.
در اصطلاح بروکر یا کارگزار افراد یا سازمان هایی هستند که میان خریدار و فروشنده ارتباط برقرار می کنند و شرایط لازم را به منظور انجام معامله بین آنها فراهم میکنند. میتوان گفت بروکر یک نهاد مالی غیر بانکی است که اعلان نرخ دارایی ها در بازار به مشتریان وظیفه او است.
خالقی ضمن تشریح بیشتر ساز و کارهای این نهاد، اظهار کرد: بروکرها یا کارگزاران تبادل فناوری نیز، همکاران ما در بخش خصوصی هستند که در راستای انجام مبادلات فناورانه، با حمایت فن بازار فعالیت دارند. بروکرها غالباً نقش واسط را برای ایجاد پیوند، بین سرمایه گذار و استارتاپ یا صنعت و عرضه کننده فناوری ایفا میکنند.
وی افزود: در حال حاضر نیز قریب 60 بروکر در کشور فعالیت دارند. هر دفتر فن بازار نیز یک شورای فن بازار دارد که ریاست آن غالباً با استاندار یا معاون استاندار است. وظیفه این شورا مانع زدایی و مشاوره در راستای توسعه فعالیت‌های جاری است و دخالتی در اجرا ندارد.
دبیر شبکه فن بازرار ملی همچنین گفت: 5 فن بازار تخصصی، نفت، گاز، پتروشیمی، شهر هوشمند و سلامت نیز تاسیس شده اند. اعضای شورای هر فن بازار نیز از متخصصین و مرتبطین آن بخش هستند. یک بانک جامع محصولات فناورانه هم ایجاد شده است که کلیه فعالان نوآور، استارتاپها و شرکت‌های دانش‌بنیان، می توانند محصولات و خدمات خود را در آن عرضه کنند. در حال حاضر 14500 محصول در آن ارائه گردیده و 30 هزار کاربر در آن فعالیت دارند. 7000 شرکت دانش‌بنیان، نوآور و نوپا نیز اطلاعات خود را در این سامانه، عرضه کرده‌اند. با توجه به اطلاعات جمع آوری شده از شبکه بروکری کشور، در حال حاضر حجم معاملات حدود 3000 میلیارد ریال است که در کل رقم قابل قبولی است.
بنگاه واسطه گری فناوری
دبیر این شبکه در توضیح مدل درآمدی بروکرها گفت: درآمد اصلی کارگزاران تبادل فناوری، از کمیسیونی است که از طرفین معامله دریافت می کنند. مثلاً یک استارتاپ با مراجعه به بروکر به او اعلام می‌کند اگر کارگزار موفق شود برای طرح نوآورانه او 5 میلیارد تومان سرمایه جذب کند، مبلغی کمیسیون دریافت می کند یا در قبال بازاریابی برای فروش محصول و خدمات عرضه شده، به صورت توافقی کمیسیونی دریافت می شود، البته شبکه ملی فن بازار از بروکر به صورت نقدی و غیرنقدی نیز حمایت می کند، اما تلاش کردیم تا آنها وابسته به پرداختی دولت نباشند و حمایت نقدی صرفاً هزینه‌های اولیه آنها را پوشش می‌دهد، زیرا این کار استقلال مالی بروکر را حفظ می کند.
وی افزود: سرمایه گذارهای جذب شده از سوی همکاران ما نیز اغلب در قبال سرمایه گذاری، بخشی از سهام شرکت نوپا یا اختراع را دریافت کرده‌اند.
خالقی در ادامه تعداد بروکرهای فعال در تهران را 11 تا 12 کارگزار برشمرد و افزود: این بروکرها بعضاً در پارک‌های علم و فناوری مستقر هستند، اما محل استقرار آنها مهم نیست و استارتاپ، شرکت‌ها یا اعضای زیست‌بوم می‌توانند از خدمات هر برورکی در هر کجای کشور استفاده کنند، به ویژه که خدمات آنها نیز ممکن است آنلاین باشد و جلسات کاری در مکان‌های مختلف تشکیل شود. این شبکه در طول سال حدود 100 رویداد مختلف تدارک می‌بیند که محل مناسبی برای دیدار، تبادل فناوری، ملاقات با سرمایه گذار و بروکر یا عرضه محصولات، ایده و ابتکار هستند.
گفتنی است، در روزهای پیش رو نیز 4 رویداد نمایشگاه ملی فرصت‌های سرمایه گذاری، نمایشگاه ملی نیازمحور ( در یزد) و 2 رویداد لوکال نیز در زنجان و قزوین برنامه ریزی شده است که فرصتی برای نوآوران و استارتاپها محسوب می شود.