کسب‌وکارهای مجازی باید از چه حمایت‌هایی برخوردار شوند؟
یک کارشناس بازار کار بر ضرورت پیش‌بینی بسته‌های حمایتی و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای فعالیت صاحبان کسب و کارهای مجازی تاکید کرد و گفت: مردم اگر احساس کنند که شرایط و قالب‌های لازم در پلتفرمهای خودمان وجود دارد و می‌توانند کسب و کار خود را به راحتی و با هزینه ارزان توسعه بدهند و با اطمینان خاطر بیشتری از گزینه‌های داخلی استقبال می‌کنند.
حمید حاج اسماعیلی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به خسارت‌هایی که اغتشاشات اخیر به کسب‌وکارهای مجازی وارد کرد، گفت: ما در طول سالهای گذشته باید زیرساخت‌ها را برای فعالیت‌های مجازی فراهم می‌کردیم ولی غفلت کردیم. البته قبل از دولت نهم چنین شرایطی در کشور دنبال شده بود و دولت نهم بحث استقرار دولت الکترونیکی را دنبال کرد و مسئول اجرای آن شد تا همه امکانات، اعتبارات و سرمایه‌ها برای ایجاد زیرساخت‌های فنی فراهم شود.
وی افزود: با این وجود به دلیل آنکه بستر فعالیت مشاغل اینترنتی در کشور آنطور که باید فراهم نشده و زیرساخت‌ها مورد اهتمام جدی قرار نگرفته بود و از یک سو با ضعف تکنولوژیک برای بهینه کردن چنین شرایطی در کشور به لحاظ فناوری مواجه بودیم که باید طی این مدت برطرف می‌کردیم ولی باید این را هم بپذیریم که از فرصت فضای مجازی به نحو مطلوب استفاده نشده است.
این کارشناس بازار کار تصریح کرد: در بحث اینترنت ملی هم که سالهای سال مطرح است و به لحاظ حفظ اطلاعات کشور و عدم وابستگی به خارج می توانست امنیت کسب و کارها را تامین کند، مشکلاتی وجود دارد و آن مقدار که باید عمل نشده است؛ بنابراین شرایط به لحاظ زیرساختی مهیا نبوده و باید سرمایه گذاری لازم و امکانات فنی این کار فراهم شود تا مردم از آن به عنوان یک فرصت استفاده کنند.
حاج اسماعیلی در عین حال درباره استفاده افراد از برنامه‌های ایرانی موجود برای توسعه کسب و کار مجازی خود با توجه به مسدود بودن پلتفرمهای خارجی گفت: این نظر را که مردم به دلیل اینکه سال‌ها در پلت فرمی مانند اینستاگرام بوده‌اند و اکنون به دلیل شرایط پیش آمده به پیام‌رسان‌های داخلی کوچ نمی‌کنند را قبول ندارم؛ این حرفها فنی نیست و مسدود شدن اینستاگرام یا دیگر پلتفرمهای خارجی باعث عدم استقبال از پلتفرمهای داخلی نمی شود. مردم اگر احساس کنند که شرایط و قالب‌های لازم در پلتفرمهای خودمان وجود دارد و می توانند کسب و کارهای خود را به راحتی و با هزینه ارزان توسعه بدهند، مطمئن باشید که گزینه داخلی برایشان ارجحیت دارد.
وی ادامه داد: ممکن است در ابتدا مقاومت‌هایی صورت بگیرد ولی اگر نگاه و نیت توسعه کسب و کار باشد، از طریق پلتفرمهای داخلی هم می‌توان فعالیت را ادامه داد، به شرط آنکه بستر و زیرساخت‌های لازم را برای صاحبان کسب‌وکارهای مجازی فراهم و دسترسی به آن را تسهیل کنیم. در عین حال این پلت‌فرم‌ها باید با خارجی‌ها رقابت کند و به لحاظ پشتیبانی و تبلیغ هم دورنمای خوبی داشته باشد تا افراد با اطمینان بیشتر از آنها استفاده کنند.
این کارشناس بازار کار معتقد است: در فضای رقابتی، انتخاب از طرف مردم حتما با مساله هزینه-فایده صورت می‌گیرد و اساسا مردم در بحث کسب و کار کمتر سراغ رویکردهای سیاسی و خارج از شرایط تعامل بین دولت و مردم می‌روند و بیشتر دنبال این هستند که کسب و کارشان بگذرد لذا اینکه تصور کنیم تبلیغات منفی باعث میشود مردم رویکرد مثبتی نداشته باشند را قبول ندارم.
حاج اسماعیلی تصریح کرد: در حال حاضر سایت‌های معروفی در کشور وجود دارند که نیاز به بردن نام آنها نیست. این پلتفرمهای موفق سالهاست که کار کرده و زحمت کشیده اند و در دوران کرونا نشان دادند که باید به آنها اعتماد کنیم. این اعتماد و حمایت باید دو طرفه باشد و دولت از پلتفرمهای داخلی حمایت کند.
این فعال حوزه کار درباره آمار کسب و کارهای فعال در فضای مجازی نیز گفت: در جریان اغتشاشات و اعتراضات، کسب و کارهای زیادی در فضای مجازی آسیب دیدند. البته برآوردها متعددد است ولی چون به شکل ثبت شده در اختیار نداریم که چه میزان آسیب دیده‌اند، نمی توان به آن استناد کرد ولی برآورد میشود که بین ۲۵۰ هزار تا ۳۰۰ هزار شغل از بین رفته باشد ولی قبل از اینکه فضاهای فعلی در کشور به دلیل اعتراضات شکل بگیرد، همواره خواسته‌ایم که دولت این کسب و کارها را ساماندهی کند.
به گفته وی، ساماندهی کسب و کارها مزایای بسیاری به دنبال دارد و موجب شناسایی و رسمیت یافتن کسب و کارهای اینترنتی و ثبت سریع این کسب و کارها میشود و به لحاظ بیمه تامین اجتماعی و مالیات هم می‌تواند هم برای صاحبان این کسب و کارها و هم دولت منافعی به دنبال داشته باشد و به کاهش نرخ بیکاری کمک کند، اما مهمتر از آن این است که دولت یک مجموعه فنی را برای تعاریف مشاغل در این حوزه‌ها ایجاد کند.
حاج اسماعیلی افزود: با توجه به آمار بالای فارغ التحصیلان و تناسب بسیاری که بین فارغ التحصیلان جویای کار با فضاها و پلتفرمهای اینترنتی وجود دارد، می توانیم از ظرفیت آنها در این بخش در کارهای مهم استفاده کنیم. در حال حاضر کسب و کار بخش قابل توجهی که نان‌آور خانواده بودند، به دلیل از دست دادن مشتری دچار مشکل شده است و لازم است هرچه سریع‌تر بستر فعالیت این کسب و کارها در پلتفرمهای داخلی آماده و اعلام شود که از چه حمایت‌ها و برنامه‌هایی برخوردار خواهند شد. همچنین ساز و کار و زمان کوچ آنها به پلتفرمهای داخلی تعیین و بسته‌های حمایتی در اختیار متقاضیان به استفاده از پلتفرمهای داخلی گذاشته شود تا کسب و کارهای مجازی بیش از این بلاتکلیف نمانند.