درد زایمان، یکی از پرشدت ترین دردهایی است که روی کره زمین تجربه می شود. محققان کشور تاثیر یک درمان غیر دارویی یعنی واقعیت مجازی را بر کاهش این نوع درد مورد بررسی قرار داده اند.
زایمان با آن که از لذت بخش ترین تجربه های زندگی زنان محسوب میشود، پدیده ای همراه با درد های طاقت فرسا است. درد، جزو اجتنابناپذیر زایمان و تجربه ای کاملاً فردی است، اما موارد مختلفی مانند عوامل جمعیت شناختی، شخصیتی و شناختی و همچنین مواردی چون تعداد بارداری، نوع زایمان و اندازه و وضعیت قرارگیری جنین در درک شدت آن موثر هستند.
همچنین ترس از درد زایمان، مهم ترین عامل امتناع زنان از زایمان طبیعی است که در زنان نخست زا بیشتر است و به همین دلیل، اغلب خانم ها زایمان سزارین را ترجیح میدهند.
آنگونه که محققان اشاره کرده اند: مطالعات وسیعی در جهت کاهش درد زایمان صورت گرفته است. به طور کلی، روش های کنترل و کاهش درد زایمان به دو گروه دارویی و غیر دارویی تقسیم می شوند. گروه دارویی شامل شامل تزریق انواع مسکن ها و مخدر ها به شیوه عضلانی و وریدی، بی حسی های موضعی و منطقهای و یا استنشاق گاز در زمان شروع دردهای زایمانی هستند که ممکن است با عوارض مادری و جنینی از جمله هیپوکسی یا نرسیدن اکسیژن کافی به بدن نوزاد، تحریکپذیری، خواب آلودگی، افت فشار خون مادر و مواردی نظیر این ها همراه باشند. در مقابل، روش های کاهش درد غیر دارویی زایمان، اغلب در دسترس و ارزان بوده و استفاده آسان تری دارند.
در پژوهشی که توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی گناباد در این خصوص انجام شده است، نقش یک رویکرد نوین یعنی واقعیت مجازی بر درد مراحل زایمان مورد ارزیابی علمی قرار گرفته است.
در این مطالعه مروری، محققان مستندات خارجی مرتبط را از پایگاههای اطلاعاتی انگلیسی زبان شامل پابمد، گوگل اسکالر، اسکوپوس، کوکران، وب آو ساینس و ساینس دایرکت استخراج کرده و اطلاعات آن ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده اند.
نتایج این مطالعات نشان می دهد: واقعیت مجازی باعث کاهش درد مرحلهی اول و درد ترمیم اپیزیاتومی میگردد. اپی زیاتومی به برش عمودی دهانه واژینال گفته می شود که برای تسریع در زایمان یا کاهش درد هنگام متولد شدن نوزاد صورت می گیرد.
به گفته رقیه رحمانی بیلندی، استادیار و محقق گروه مامایی دانشکدهی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی گناباد و همکارش، واقعیت مجازی مربوطه به تسهیل زایمان، تکنولوژی نوینی است که در آن، محیطی مجازی حاوی صحنه های آرامش بخش در جلوی چشمان کاربر قرار می گیرد تا کاربر بر اساس تغییر حرکت سر و بدن با محیط مجازی تعامل برقرار کند؛ کاری که باعث انحراف فکری از درد می شود.
آنها اضافه می کنند: واقعیت مجازی در دهه های اخیر در زمینه های مختلف پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است. مطالعاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده اند، بر اثربخشی مثبت کاربرد واقعیت مجازی بر درد در حیطه زایمان دلالت دارند و و تاکنون هیچ مطالعه ای مبنی بر بی اثری یا تاثیر منفی واقعیت مجازی بر درد گزارش نشده است. اگرچه برای نشان دادن کارایی بالینی و مقرون به صرفه بودن آن، نیاز به مطالعات بزرگ تر کنترل شده وجود دارد.
رحمانی بیلندی و همکارش که مقاله علمی پژوهشی حاصل از تحقیق خود را در مجله دانشکده پزشکی اصفهان منتشر کرده اند، درانتها اظهار داشته اند: با توجه به تأثیر مثبت سیستم های واقعیت مجازی بر کاهش درد مراحل زایمان و کاربرد آسان این روش، پیشنهاد میشود روش مورد اشاره با آماده سازی تجهیزات مربوطه در مراکز درمانی مورد استفاده قرار گیرد.