پایلوت چک الکترونیکی در ۳ بانک اجرا میشود
بانک‌های تجارت، صادرات و پارسیان اجرای پایلوت صدور چک الکترونیکی روی سامانه چکاد را به زودی آغاز خواهند کرد.
هم‌اکنون سامانه چکاد یا سامانه چک امن دیجیتالی به عنوان آخرین حلقه اجرای قانون جدید چک برای بستر صدور چک الکترونیکی آماده شده است و طبق گفته علی صالح‌آبادی، رئیس کل بانک مرکزی، نیز این سامانه با صدور اولین چک الکترونیکی طی هفته‌های آینده به بهره‌برداری خواهد رسید.
فرایند صدور چک الکترونیکی روی سامانه چکاد از سوی بانک مرکزی با تمامی بانک‌ها آغاز شده است اما تاکنون سه بانک تجارت، صادرات و پارسیان برای اجرای پایلوت این طرح و آغاز حرکت در این مسیر آمادگی بیشتری داشته‌اند.
سامانه چکاد حدود ۳۰ خدمت آنلاین به کاربران خود ارائه می‌کند؛ امکان فعال‌سازی سرویس، درخواست دسته چک، صدور چک دیجیتالی، وصول درون‌بانکی و بین‌بانکی چک، انتقال چک، ضمانت چک دیجیتالی، ابطال و مسدودی چک و کارتابل مشاهده چک‌های دریافتی تعدادی از خدمات سامانه چکاد است. با استفاده از سامانه چکاد، دسته‌چک کاغذی به مشتری تحویل داده نمی‌شود و همه فرایندها به صورت غیرحضوری و روی موبایل یا رایانه قابل انجام است.
مقرر شده است سایر بانک‌ها نیز به تدریج با اتصال به سامانه چکاد اقدام به صدور چک الکترونیکی کنند.
هرچند فرایند صدور چک الکترونیکی با چک کاغذی کاملاً یکسان است؛ یعنی برای صدور چک الکترونیکی ابتدا وضعیت چک برگشتی افراد بررسی میشود و پس از آن اجازه صدور دسته‌چک صادر میشود یا اطلاعات چک هنگام صدور روی سامانه صیاد ثبت میشود و در نهایت اگر چک برگشت خورد، سامانه اطلاعات چک برگشتی را به تمامی بانک‌ها ارسال خواهد کرد اما مراحل صدورش با توجه به دوگانه بودن فرایند صدور چک در شرایط فعلی ساده‌تر خواهد بود (در شرایط فعلی هم چک به صورت کاغذی صادر میشود و هم به صورت الکترونیکی در سامانه صیاد ثبت میشود).
چک الکترونیکی نیازمند امضای الکترونیکی
افراد برای صدور چک الکترونیکی باید امضای الکترونیکی دریافت کنند و نیازمند گوشی هوشمند خواهند بود. با هماهنگی‌های انجام‌شده میان بانک مرکزی و تمامی مراکز میانی دارای مجوز از بانک مرکزی هر صادرکننده چکی اگر امضای الکترونیکی از هر مرکز میانی دارای مجوز دریافت کرده باشد، می‌تواند از آن امضا برای صدور چک و امضای آن استفاده کند.
بانک مرکزی خود نیز منتظر دریافت مجوز راه‌اندازی مرکز میانی است. مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز پیشتر اعلام کرده بود مراحل صدور مرکز میانی بانک مرکزی و صدور مجوز از سوی شورای سیاست‌گذاری مرکز ریشه برای مرکز میانی بانک مرکزی در حال طی شدن است.
تا زمان راه‌اندازی مرکز میانی بانک مرکزی و حتی پس از آن نیز دارندگان چک الکترونیکی می‌توانند با امضاهایی که از هر یک از مراکز میانی دریافت کرده‌اند اقدام به امضای چک الکترونیکی کنند.
تصویر چک الکترونیکی
تصویر چک الکترونیکی به صورت کامل با چک متفاوت است. صادرکننده چک الکترونیکی با یک تصویر مانند رسید تراکنش مواجه خواهد شد. در اصل سامانه چکاد رسید صدور چک را به صورت یک رسید تراکنش در اختیار شخص صادرکننده چک قرار می‌دهد و اصل چک در سامانه می‌ماند و مبادله میشود.
طبق برنامه‌‌ریزی‌های صورت‌گرفته از سوی بانک مرکزی، ابتدا چک الکترونیکی برای اشخاص حقیقی صادر خواهد شد و پس از گذشت ۶ ماه امکان صدور چک الکترونیکی برای اشخاص حقوقی نیز فراهم خواهد شد. پیاده‌سازی چک الکترونیکی برای اشخاص حقوقی با توجه به چند امضا بودن چک‌های حقوقی از پیچیدگی بیشتری برخوردار است از همین رو ابتدا باید فرایند کامل چک الکترونیکی برای اشخاص حقیقی طی شود.