آیین‌نامه استخراج رمزارزها ابلاغ شد: وزارت صمت متولی صنعت ماینینگ
اگرچه سرانجام دولت عزم به ساماندهی صنعت استخراج رمزارز کرد، اما به نظر این مصوبه در حکم نوش‌دارویی بعد مرگ سهراب است.
آیین‌نامه استخراج رمزارزها از سوی معاون اول رئیس جمهور جهت اجرا، به دستگاهای مختلف ابلاغ شد. براساس این مصوبه، وزارت صمت متولی اصلی صنعت ماینینگ است که در این راستا سایر نهادها با آن همکاری می‌کنند.
شهریور ماه امسال، وزیر صمت از تصویب آیین‌نامه استخراج رمزارزها در دولت خبر داد. مصوبه‌ای که به اعتقاد فاطمی امین، همه موضوعات مرتبط با استخراج رمزدارایی‌ها را در بر گرفته و نحوه تامین سوخت و انرژی آن‌ها، نحوه واگذاری و اعطای مجوزها در آن مشخص شده است.
این آیین نامه در 13 ماده تنظیم شده و با ابلاغ آن، مصوبه‌های مرداد 1398 و مهر 1399 هیئت وزیران لغو شد. البته همچنان بند یک مصوبه 98 پابرجا بوده و استفاده از رمزارزها در مبادلات داخل کشور مجاز نیست. همچنین فعالین این حوزه بایستی مسئولیت ریسک استفاده از رمزارزها را پذیرفته و مشمول حمایت و ضمانت دولت و نظام بانکی نمی‌شوند.
اگرچه سرانجام دولت عزم خود را برای ساماندهی صنعت استخراج رمزارز جزم کرد، اما به نظر می‌رسد این مصوبه در حکم نوش‌دارویی بعد مرگ سهراب باشد. به اعتقاد برخی کارشناسان و فعالین این حوزه، با سرمایه‌گذاری‌های اخیر آمریکا در صنعت مذکور، ماینینگ دیگر صرفه آنچنانی در ایران نخواهد داشت.
تقسیم‌بندی مراکز استخراج رمزارز
ماده یک این آیین‌نامه به تعریف اصطلاحات این حوزه اختصاص دارد. براساس آن، ارزهای دیجیتالی همچون بیت کوین یک رمزدارایی است و استخراج آن نیز خلق رمزدارایی براساس پروتکل‌های مرسوم است.
بند 6 و 7 این ماده، مراکز استخراج رمزدارایی را به دو دسته عادی و بزرگ مقیاس تقسیم می‌کند. مرکز استخراج عادی، شخصیت حقوقی سرمایه‌گذار است که با اخذ مجوزها و تامین انرژی لازم در چهارچوب آیین‌نامه، اقدام به فعالیت در این حوزه می‌کند.
مراکز بزرگ مقیاس نیز نوعی از مراکز استخراج رمزارز هستند که در آن ماینینگ به صورت تجمیعی و متمرکز در مقیاس بالا صورت می‌پذیرد. همچنین این مراکز خدمات میزبانی تجهیزات استخراج مجاز را به اشخاص حقیقی و حقوقی ارائه می‌کنند.
طبق ماده 2 این آیین‌نامه هرگونه فعالیت مربوط به استخراج رمزارز اعم از واردات، تولید، فروش و تعمیرات تجهیزات صرفا با دریافت مجوز از وزارت صمت و از طریق رویه قانونی تجاری و گمرکی مجاز است. همچنین صدور هرگونه مجوز از این وزارتخانه، نیاز به هماهنگی با وزارت نیرو و نفت دارد.
علاوه بر این، وزارت صمت بایستی اطلاعات دریافت‌کنندگان مجوز را در اختیار وزارت اقتصاد قرار دهد، به نظر می‌رسد هدف از این تبصره، بحث‌های مربوط به مالیات مراکز استخراج رمزارز باشد.
آنطور که در تبصره 3 آمده آن دسته از مراکز استخراجی که با برق فعالیت می‌کنند، شامل محدودیت استقرار در 120 کیلومتری تهران، 50 کیلومتری اصفهان و 30 کیلومتری مراکز سایر استان‌ها نمی‌شوند.
ماینرها بایستی مهر استاندارد دریافت کنند
ماده سه این آیین‌نامه وزارت صمت را مکلف کرده تا ظرف سه ماه آینده، دستورالعمل مربوط به تاسیس و راه‌اندازی مراکز استخراج بزرگ مقیاس را تدوین و ابلاغ کند. هدف از این موضوع، مدیریت بهینه مراکز استخراج و کمک به کاهش استخراج غیرمجاز عنوان شده است.
تولید تجهیزات ماینینگ یا واردات آن‌ها نیز با همکاری وزارت صمت و ارتباطات تعیین و ابلاغ خواهد شد. سازمان ملی استاندارد نیز بایستی برچسب انرژی و استانداردهای کیفیت توان الکتریکی و فناورانه این تجهیزات را تدوین و ابلاغ کند.
استفاده از دستگاه‌های غیراستاندارد استخراج رمزارز با تشخیص سازمان ملی استاندارد ایران ممنوع است و علاوه بر ضبط تجهیزات مربوطه، مرتکب مشمول مجازات مقرر در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواهد شد.
ماده 5 آیین‌نامه مذکور از ممنوعیت استفاده از انشعاب برق یا گاز که برای مصارف دیگری برقرار شده‌اند، جهت استخراج رمزارز سخن گفته است؛ در صورت تخلف مطابق با قوانین با آن برخورد خواهد شد. همچنین شوراهای تامین استان، شهرستان و کلیه دستگاه‌های اجرایی نیز موظف شده‌اند تا در شناسایی و برخورد با این چنین مراکزی، همکاری کنند.
وزارت ارتباطات مکلف شده تا با همکاری نهادهای اطلاعاتی، امنیتی و انتظامی، اقدامات لازم برای استقرار سامانه‌های هوشمند با هدف شناسایی الگوهای ارتباطات استخراج رمزارز را انجام و آن‌ها را گزارش دهد.
کشف و شناسایی واردات، تولید، فروش، نصب تجهیزات و مراکز استخراج رمز ارز غیر مجاز، مشمول دریافت پاداش شده است. موضوعی که البته پیش از این هم رواج داشته است، به طور مثال مدیرعامل توانیر تیرماه سال گذشته از پرداخت یک میلیارد تومان بابت گزارش مراکز استخراج رمزارز خبر داده بود.
تامین انرژی مراکز استخراج
یکی از مهم‌ترین مواد ایین آیین‌نامه به موضوع تامین انرژی مورد نیاز مراکز استخراج رمزارز پرداخته است. طبق ماده 7، این مراکز مجاز هستند تا برق مورد نیاز خود را با یک یا ترکیبی از شیوه‌های ذکر شده تامین کنند.
احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر یا خرید برق از نیروگاه‌های تجدید پذیر جدیدالاحداث که از زمان ابلاغ این مصوبه به بعد به بهره برداری خواهند رسید
سرمایه‌گذاری در طرح‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی صرفه جویی شده براساس گواهی صرفه جویی انرژی تخصیص یافته در چارچوب دستورالعمل بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست
سرمایه گذاری در احداث و بهره‌برداری از نیروگاه حرارتی تولید برق با تأمین سوخت از محل گاز همراه (فلز)
خرید برق از شبکه سراسری با دریافت انشعاب برق به جز در زمان محدودیت شبکه برق و سوخت
احداث نیروگاه حرارتی خارج از شبکه سراسری که تعرفه سوخت آن بر مبنای فرمول تعرفه انرژی = ( تعرفه گاز/ تعرفه سوخت مایع) محاسبه میشود
اگر متقاضیان بخواهند برق خود را از شبکه سراسری تامین کنند، هر کیلووات ساعت برق مصرفی آن‌ها برابر با قیمت متوسط ریالی صادراتی برق براساس نرخ تسعیر سامانه نیما با کسر تخفیفاتی محاسبه خواهد شد. این قیمت هر سه ماه یک بار از سوی وزارت نیرو اعلام خواهد شد.
تخفیف ولتاژ اتصال به شبکه برق در جهت گسترش مراکز استخراج بزرگ مقیاس براساس دستور العمل وزارت نیرو و حداکثر به میزان 20 درصد قیمت متوسط ریالی صادراتی برق و تخفیف مربوط به انجام تعهد ارزی براساس این مصوبه حداکثر به میزان 10 درصد از تخفیف‌هایی است که این مراکز می‌توانند از آن‌ها بهره‌مند شوند.
برای آن دسته از مراکزی که قصد احداث نیروگاه حرارتی دارند، تعرفه گاز پس از اعمال عوارض گازرسانی و مالیات بر ارزش افزوده، معادل نرخ متوسط ریالی ماهانه صادراتی گاز با لحاظ نرخ تسعیر سامانه نیما است. تعرفه سوخت مایع نیز پس از اعمال عوارض و مالیات و ارزش افزوده، معادل نرخ متوسط ماهانه فوب خلیج فارس با لحاظ نرخ تسعیر سامانه نیما خواهد بود. نرخ های مذکور در ابتدای هر ماه براساس قیمت های متوسط ماه قبل به‌روزرسانی و اعلام میشود.
همچنین در این آیین‌نامه، مشوق‌های مالیاتی برای واردات ارز به کشور پیش‌بینی شده است. مراکز استخراجی که ارز حاصل از صادرات رمزارز خود را براساس ضوابط بانک مرکزی به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند، مشمول مزایای مالیاتی خواهند شد.
ماده 12 نیز به بحث سرمایه‌گذاران خارجی در این حوزه اختصاص دارد. بانک مرکزی موظف شده با همکاری وزارت اقتصاد و صمت، تا سه ماه آینده، ستورالعمل شرایط معاملات، انتقالات سود سهم الشرکه، عایدات سرمایه ای و همچنین برگشت اصل سرمایه خارجی توسط سرمایه گذاران خارجی را تدوین و ابلاغ کنند.
متن کامل آیین‌نامه استخراج رمزدارایی‌ها را می‌توانید از اینجا مشاهده کنید.