بیل گیتس، جف بزوس، پیتر تیل و ایلان ماسک همگی روی شرکتهایی سرمایهگذاری کردهاند که مشغول توسعه رابط مغز و رایانه هستند.
اوایل ماه جاری میلادی گزارشی منتشر شد مبنی بر اینکه بیل گیتس و جف بزوس با گیتس فرانتیر (Gates Frontier) و بزوس اکسپدیشنز (Bezos Expeditions) بههمراه چند شرکت دیگر، 75 میلیون دلار در شرکت «سنکرون» (Synchron) سرمایهگذاری کردهاند. این شرکت روی رابط مغز و کامپیوتر (BCI) کار میکند، یعنی همان حوزهای که نورالینک تحت مدیریت ایلان ماسک مشغول فعالیت در آن است. اما چرا توجه این افراد به این حوزه جلب شده است؟
البته در کنار این افراد، سال گذشته پیتر تیل، همبنیانگذار میلیاردر پیپل نیز در یک استارتاپ BCI به نام «بلکراک نوروتک» (Blackrock Neurotech) سرمایهگذاری کرد که انتظار میرود بهزودی موفق به دریافت مجوز از سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای آزمایشها شود.
تاریخچه 50 ساله BCI
BCI چیز جدیدی نیست و از پیدایش نخستین نسخههای آن حدود پنجاه سال میگذرد؛ مثلاً در گذشته بازیکنان بازی پینبال (Pinball) کلاههایی را بر سر میگذاشتند تا با ذهنشان بازی کنند. اما امروزه کارکرد آنها پیشرفت چشمگیری داشته است.
به گفته «کریستوفر مور»، عصبشناس و دستیار سرپرست مؤسسه علوم مغزی کارنی در دانشگاه براون هر روز نگرشهای قوی، جدید و شگفتانگیزی در رابطه با این رابطها مطرح میشود.
سرمایهگذاریهای میلیاردرهای معروف در این حوزه، در کاربردهایی فراتر از کاربرد امروزی BCI که عمدتاً مرتبط با حوزه پزشکی هستند، صرف خواهد شد. این سرمایهگذاران بهدنبال کشف کاربردهای جدید بالقوه این فناوری در آینده هستند.
به گفته «رابرت نلسن»، یکی از سرمایهگذاران شرکتهای نورالینک و سنکرون، ایلان ماسک، بیل گیتس و جف بزوس همیشه در مورد فناوریهایی با تواناییهای متحولکننده بالقوه کنجکاو هستند.
سنکرون قبلاً به بیماران دارای معلولیتهای جسمی شدید، در انجام برخی از کارهایی که قبلاً قادر به انجام آنها نبودند، کمک کرده است. دستگاه ساختهشده توسط سنکرون در سال 2020 در بدن «فیلیپ اوکیف»، یک بیمار استرالیایی کاشته شد.
فیلیپ، مبتلا به بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک است و توانایی هیچگونه حرکتی را ندارد (مانند استیون هاوکینگ). او اکنون بهلطف برخورداری از دستگاه سنکرون، کارهایی مثل بازی آنلاین، چت در واتساپ و خاموش و روشنکردن لامپهای خانه را بدون استفاده از دست و تنها با ذهنش انجام میدهد.
او در مصاحبهای گفته است که میتواند درست مانند یک انسان عادی هر کاری را با کامپیوتر انجام دهد؛ اما کمی کندتر. او مدعی است تقریباً هر کاری را که اراده کند، میتواند انجام دهد.
کاربردهای رابط مغز و کامپیوتر
تواناییهای BCI تنها محدود به ایجاد تواناییهای حرکتی در افراد دارای معلولیتهای جسمی حرکتی نیست. این فناوری میتواند برای پژوهش در مورد مغز، خلق سوپر سربازها و حتی درمان افسردگی با تحریک عمیق مغز مورد استفاده قرار بگیرد. کاربردهای BCI بسیار گسترده و قدرتمند هستند. بههمیندلیل بسیاری از ثروتمندترین افراد جهان مجذوب آن شدهاند.
به اعتقاد «کرت هاگستروم»، کارمند ارشد بخش تجاری سنکرون مردم به مغز به چشم پیشرفتهترین کامپیوتر هستی نگاه میکنند. بنابراین مطمئناً هر انسان علاقهمند به فناوری، مشتاق آشنایی با این سیستم پیچیده و نحوه کار آن است.
البته BCI با وجود تاریخچهای که دارد، هنوز فناوری نوپایی محسوب میشود و تا کشف تمام قابلیتهای بالقوه آن، راه زیادی باقی مانده است. درحالحاضر تمرکز اصلی دانشمندان فعال در این حوزه، مشاهده، تفسیر و حتی تنظیم ارتباطات بین عصبها با پالسهای الکتریکی و انتقالدهندههای عصبی است. درکل تنها در آینده کاربردهای بالقوه اشکال مختلف BCI مشخص میشود؛ بهخصوص زمانی که سرمایه لازم و کافی در این حوزه صرف شود.