متاورس،جهانی که از یک داستان تخیلی آغاز و به زندگی واقعی تبدیل شد. این جهان پرحاشیه از کاربردیترین و پیشرفتهترین فناوریهای موجود است که برای کاربران خود بستری را فراهم میکند تا در آن تعامل و فعالیتهای مختلف مجازی امکانپذیر باشد. کاربران به عنوان آواتارهای دیجیتالی بر پلتفرمهای گوناگون این شبکه ابعاد مختلف زندگی را به صورت مجازی تجربه میکنند.
اگرچه متاورس بیشتر به بازی و انواع گیمهای آن شناخته شده اما پلتفرمهای متاورس صرفاً به بازی (Game) محدود نمیشود. پلتفرمهای متاورس روزبهروز در حال تکامل و گسترش هستند و به یکی از عناوین مهم کاربران فضای مجازی تبدیل شدهاند. این پلتفرمهای مجازی با استفاده از شاخصههایی مانند واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و فناوریهای بسیار دیگر، بستری دیجیتالی را که شبیه زندگی روزمره است ایجاد میکنند و اساساً نقش اینها پل ارتباطی میان زندگی واقعی و مجازی است.
متاورس فناوری جنجالی این روزها نشان میدهد به رغم اینکه یک پلتفرم بازی ایدهآل است میتواند بستر پیشتاز حوزه اقتصاد دیجیتالی باشد. تبادل و معاملات املاک و مستغلات در پلتفرمهای متاورس پیشبینیهای سرعت رشد و پیشرفت آن را تغییر داده و با امکاناتی که به کاربران خود ارائه کرده جرقههای تحول بازی و اقتصاد دیجیتالی در آینده را نشان میدهد.
۱- Decentraland
دیسنترالند/ Decentraland یک پلتفرم واقعیت مجازی سهبعدی غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری بلاکچین است. دیسنترالند به واسطه ویژگیها و قابلیتهایی که دارد به یکی از بزرگترین پیشگامان پلتفرمهای متاورس تبدیل شده است. در این پلتفرم که اساساً بازیمحور است، امکان خریدوفروش، تجارت و ساخت هرگونه آثار فراهم است. کاربران در این پلتفرم محبوب علاوه بر خرید و فروش آواتارها میتوانند زمینهای خود را معامله کنند که این امر توسط Decentraland Marketplace محقق میشود.
مالکان زمینهای مجازی، فقط از طریق توکنهای غیرمثلی (NFT) موسوم به لند (Land) میتوانند دارایی خود را معامله کنند. در پلتفرم دیسنترالند مجموعاً ٩٠ هزار توکن لند وجود دارد. Land که به معنای سرزمین است در این بازی به توکنهایی که مالکیت زمینهای مجازی را نشان میدهد اطلاق میشود.
علاوه بر امکان معامله زمینها میشود از این دارایی مجازی در جهت کسبوکار بهره برد. مالکان لندها در زمینهای مجازی خود میتوانند هرگونه فعالیتی داشته باشند، به جز معامله صرف زمین مجازی، میتوان سازههای مختلفی ساخت و آنها را به فروش رساند، همچنین میتوان از این محیط فقط برای بازی و ساخت آواتار استفاده کرد، تبلیغ سایتها، شبکههای اجتماعی و برگزاری نمایشگاههای آنلاین نمونههایی از طیف گسترده فعالیتهای ممکن در پلتفرم دیسنترالند است.
پلتفرم دیسنترالند تاکنون میزبان رویدادهای بزرگی مانند تور بوفالو متاورس، متاورس اوپن استرالیا، دراپ و بسیاری دیگر بوده است.
۲- Illuvium
ایلوویوم/ Illuvium یکی دیگر از پلتفرمهای محبوب متاورس است. ایلوویوم مبتنی بر بلاکچین در کنار شبکه Immutable X L2 توسعه یافته است، ایلوویوم یک بازی مبارزهای و فانتزی است که از کاربران خود میخواهد تا مناظر عظیم و متنوع را برای شکار و جمعآوری موجودات جادویی، معروف به Illuvial کشف کنند. هر کدام از ایلوویومها توسط یک توکنغیرمثلی (NFT) نمایش داده و قابلیت خرید و فروش دارد. معامله آنها در صرافیهای خارجی و همچنین در پلتفرم بدون کارمزد غیرمتمرکز IlluviDEX امکانپذیر است. در این پلتفرم کسب درآمد از طریق خریدوفروش آیتمهای موجود در بازی، ساخت اجزا و فرایندی به نام شارد کیورینگ (Shard Curing– برای به دام انداختن ایلوویالها) امکانپذیر است.
برخی از شرکتهای برجستهای که به Illuvium علاقه نشان دادهاند عبارتاند از: Immutable X، Influx، Bitcoin.com، Blockchain Game Alliance و Lotus Capital و غیره.
۳- Sandbox
سندباکس/ Sandbox یکی دیگر از پلتفرمهای بازی متاورس است. در این پلتفرم، کاربران از طریق بازی کردن یا بازی ساختن میتوانند درآمد کسب کنند؛ به عبارتی پلتفرم سندباکس برای دو گروه طراحی شده، گروه اول گیمرها و گروه دوم بازیسازها. گیمرها گیمهای مختلفی را که توسط سایر کاربران طراحی شده بازی میکنند و از طریق دریافت پاداش درآمد کسب میکنند. پلتفرم سندباکس برای گروه دوم که منسوب به بازیسازهاست یک محیط کاری محسوب میشود که با طراحی انواع بازیها با استفاده از نرمافزارهایی که خود پلتفرم در اختیارشان قرار میدهد، صاحبان بازی میشوند و درآمد کسب میکنند.
وکس ادیت (VoxEdit)، بازار سندباکس (Sandbox Marketplace) و نرمافزار بازیساز سندباکس (Sandbox Game Maker) سه نرمافزاری است که پلتفرم سندباکس در اختیار بازیسازها قرار میدهد. توکنی که در معاملات این پلتفرم استفاده میشود در دسته توکنهای کاربردی است.
سند یک نوع توکن ERC-20 است که از طریق استیکینگ یا سپردهگذاری میتوان از آن به سود رسید.
کاربران و گیمیرها در این پلتفرم مانند بازیهای Play To Earn فقط صاحبان اصلی بازی هستند اما با توجه به اینکه هدف از طراحی سندباکس ایجاد تغییر در ساختار پلتفرمهای سنتی بازی است، توسعهدهندگان صاحب همه چیز هستند و محتوای کاربر را کنترل میکنند و چیزی سوای تجربه بازی به کاربران ارائه نمیکنند.
۴- Axie Infinity
Axie Infinity محبوبترین پلتفرم بازی متاورس و رکورددار حجم بالای معاملات NFT و بیشترین تعداد کاربر در روز میان سایر پلتفرمهاست.
این پلتفرم مبتنی بر فناوری بلاکچین و کریپتوکیتیز است که با الهام از بازی پوکمن طراحی شده است.
در این بازی هیجانانگیز کاربران، NFT شخصیتهای کارتونی رنگارنگی را که شبیه هیولاها هستند با نام Axies میخرند. کاربران با این کاراکترها علاوه بر ساختن دنیای بازی خود با سایر کاراکترهایی که نماینده کاربران دیگر هستند مبارزه میکنند. در اینجا با دریافت رمزارزهای قابل معاملهای که به عنوان امتیاز دریافت میشود میتوان به درآمد رسید. از اصلیترین اهداف کاربران Axie Infinity، کسب درآمد از طریق بازی است. علاوه بر کاراکترهای کارتونی، نمادها و المانهای بازی مانند سرزمین و ابزار جنگی و سایر آیتمهای مجازی در این بازی با عنوان توکنهایERC-721 (استاندارد توکنهای NFT) قابل معامله هستند.
کاربران این بازی میتوانند توکنهای اسالپی (SLP) به دست آورند و این توکنها را با پول فیات یا ارز رزمزنگاری در صرافیها مبادله کنند.
Axie Infinity پلتفرم بازی جدیدی است که موجب تحول در حوزه بازیهای دیجیتالی شده و یکی از جذابترین بازیهای رمزنگاریشده درحال حاضر بازار NFT است.
۵- Cryptovoxels
Cryptovoxels/ کریپتو وکسل پلتفرم مشهور متاورس است که امکان معامله زمین به صورت مجازی را فراهم میکند.
این پلتفرم که بر اساس بلاکچین طراحی شده و بستری برای خریدوفروش ملک به صورت مجازی است نشاندهنده تکوین متاورس است. کاربران در این پلتفرم صاحب قطعات زمین هستند که از طریق آنها میتوانند به درآمد برسند. در این پلتفرم کاربران علاوه بر فروش املاک متاورس خود میتوانند از این داراییها به تناسب اهداف کاربری مانند گاری آثار هنری، خیابان، بنادر و غیره استفاده کنند.
دو ویژگی مهم پلتفرم Cryptovoxels استفاده از واقعیت افزوده (VR) و رمزارز اتر (ETH) است. استفاده از فناوری واقعیت افزوده باعث واقعی جلوهکردنِ دنیای بازار مجازی شکلگرفته در این پلتفرم میشود. به غیر از نامهای کاربری و شخصیتهای خلقشده که تحت عنوان توکنهای ERC-721 شناخته میشود تمامی معاملات در این پلتفرم با رمزارز اتر انجام میشود.
Cryptovoxels صرفاً یک پلتفرم معاملات زمینهای مجازی نیست و بازاری برای خرید وفروش کلکسیون های دیجیتالی مانند NFT نیز به حساب میآید. این پلتفرم متاورس از انواع مختلف NFTها، از جمله ابزارهای پوشیدنی، وسایل بازی، پوشاک یا آثار هنری پشتیبانی میکند.
۶- Bloktopia
پلتفرم Bloktopia یکی دیگر از پلتفرمهای بازی با هدف تجاری متاورس است. این پلتفرم دارای بلوکهای املاک مجازی است که برای دارندگان بلاک توکن قابل دسترس است. در این بازی آسمانخراشی توسط فناوری واقعیت افزوده و مجازی طراحی شده، این آسمان خراش ۲۱ طبقه دارد که تعداد طبقاتش نماد ۲۱ میلیون بیتکوین موجود است.
پلتفرم بلاک توپیا مبتنی بر بلاکچین است و چهار اصل اولیه این پلتفرم که عبارت است از یادگیری، بازی کردن، خلق بازی و درآمدزایی موجب شکلگیری بستری برای کسب درآمد کاربران این پلتفرم شده است.
کاربران بلاک توپیا میتوانند از طریق خریدوفروش املاک مجازی یا اجاره آنها به سایر کاربران درآمدزایی کنند. تبلیغات و کسب سود از طریق استیکینگ یا سپردهگذاری توکن BLOK از دیگر روشهای کسب درآمد در این پلتفرم است.
REBLOK (یک نوع از NFT) توکن مالکیت املاک و مستغلات در این پلتفرم است. داراییها محدود به یک مالک نیست و ممکن است یک ملک چند مالک داشته باشد؛ علاوه بر این توکن از توکن ADBLOK نیز در فرایند مالی تبلیغات استفاده میشود.
۷- Metahero
Metahero پلتفرم منحصربهفرد متاورس است که توسط شرکت WDW (شرکت اسکن سهبعدی) طراحی شده است.
پلتفرم متاهیرو مبتنی بر بلاکچین است و از فناوری اسکن و مدلسازی سهبعدی پشتیبانی میکند. این پلتفرم با ترکیب این سه فناوری، فضای مجازی را به فضای زندگی حقیقی نزدیک و شبیهتر کرده است.
مزایای تکنولوژیکی متاهیرو به کاربران فرصت خلق آواتارهای سهبعدی را میدهد و استفاده از ابزار و آیتمهای مجازی را در بازیهای مختلف، رسانههای اجتماعی، مد آنلاین، صنعت موسیقی و تجربههای VR میسر میکند.
همانطور که گفته شد این پلتفرم بر پایه بلاکچین طراحی شده که دارای یک توکن غیرتورمی به نام hero است، این توکن بومی در تمامی معاملات پلتفرم متاهیرو مانند خرید آواتار NFTها استفاده میشود. کاربران از طریق NFT Metahero که در بلاکچین ثبت میشود درآمدزایی میکنند.
۸- Star Atlas
Star Atlas یکی از محبوبترین پلتفرمهای متاورس است که به دلیل نوع طراحی بازی و روایتی که از آینده دارد توجهها را به خود جلب کرده است. این پلتفرم مبتنی بر بلاکچین طراحی شده و به خرید و فروش و ایجاد NFTها کمک میکند. توکنهای مورد استفاده این بازی مبتنی بر بلاکچین سولانا است، از مزیتهای این شبکه میتوان به پردازش مناسب، سرعت بالا، هزینه پایین تراکنش و تامین زیرساختهای فنی این بازی اشاره کرد.
استار اطلس با تمی فضایی به سبک MMO (Multiplayer Online Game) طراحی شده است.
این بازی که زندگی را در سالهای بسیار دور روایت میکند به کاربران این فرصت را میدهد تا خارج از کره زمین زندگی کنند و سرگرم عملیاتها و اکتشافات فضایی شوند و با سایر تیمها در این کهکشان ماجراجویی رقابت کنند.
البته نسخه نهایی این بازی هنوز منتشر نشده اما مینیگیمهایی که گهگاه از این پلتفرم منتشر میشود، فضای کوچکشده همان استار اطلس است که گامبهگام کاربران را با بازی اصلی استار اطلس آشنا و از طریق مینیگیمها درآمدزایی میکند.
۹- Roblox
روبلوکس/ Roblox نام دیگری است که در لیست پلتفرمهای برتر متاورس جای میگیرد. روبلوکس یک پلتفرم بازی آنلاین است. کاربران روبلوکس میتوانند به کمک موتور بازیساز Roblox Studio (زیرمجموعه شرکت روبلوکس) بازیهای ویدئویی خود را در شکلهای مختلف و داستان دلخواه در این دنیای سهبعدی طراحی کنند و در اختیار سایر کاربران بگذارند. این پلتفرم بستر مناسبی است برای پیادهسازی ایدهها به منظور طراحی و ساخت بازیهای گوناگون؛ همچنین برای علاقهمندان گیم شرایط ایدهآلی برای ساعتها بازی کردن و گفتوگو با دوستان در اینجا فراهم است. کاربران پلتفرم روبلوکس، با طراحی بازی و ساخت آیتمهای مختلف درون بازی و به فروش گذاشتن آنها در ویترین فروشگاهی خود به درآمد میرسند.
این پلتفرم مبتنی بر فناوری بلاکچین، توکن بومیای به نام Robox دارد که از این ارز دیجیتالی در تمامی معاملات روبلوکس استفاده میشود. ناگفته نماند که سود حاصل از تجارت صورتگرفته در این بازی میان کمپانی روبلوکس و شخص کاربر تقسیم میشود.
پلتفرم روبلوکس با ارائه بیش از ۲۰ میلیون بازی و ایجاد بستری متفاوت و جذاب برای ساخت بازی به یکی از سرشناسترین و محبوبترین پلتفرمهای متاورس تبدیل شده است.
۱۰- Somnium Space
Somnium Space آخرین پلتفرم نامبرده میان 10 پلتفرم برتر متاورس است. این پلتفرم قابلیت استفاده روی چند دستگاه را دارد و کاربران میتوانند از طریق رایانه شخصی، وب، تلفن همراه و هدست VR به فضای سومینیوم دسترسی داشته باشند. این پلتفرم امکان خرید زمین و سازههای مجازی را به کاربران میدهد و آنها میتوانند در این محیط و با استفاده از چهار المان کاربردی پلی میان دنیای دیجیتالی و حقیقی بسازند.
یک ماژول برای ساخت محیط و ساختار دیجیتالی شخصی خود، تجربه واقعیت مجازی، SDK برای ساخت آواتارها و یک بازار NFT به منظور انجام معاملات درون بازی، چهار المان کاربردی آخرین پلتفرم مطرح متاورس است. در این پلتفرم بازی بلاکچینی هر قطعه زمین یا انواع داراییهایی که در بازی به مالکیت کاربران درمیآید به صورت توکن NFT قابل معامله است. البته برای استفاده از پلتفرم سومینیوم کاربران باید به یک کیف پول Meta Mask یا برنامه افزودنی غیرمتمرکز دسترسی داشته باشند.
آواتارها، لباسها، ماشینها، آثار هنری و به طور کلی هر نوع سازه را میتوان در این پلتفرم به کمک هوش مصنوعی و روشهای موجود در بازی برای کسب سود بیشتر تقویت کرد.
ارز دیجیتالی دیگری که در این بازی مورد استفاده قرار میگیرد توکن Somnium Space Cubes است. این توکن (CUBE) یک رمزارز ERC-20 در بستر اتریوم است. استفاده از این واحد پول موجب تسهیل دادوستدهای درون پلتفرم مزبور میشود.