نگاهی به مهمترین اخبار حوزه ارتباطات در هفته گذشته
از اعلام قطع اینترنت در روز کنکور تا ادعای فعال شدن اینترنت ماهواره‌ای در ایران و استقبال مشروط از استارلینک، متضرر اصلی محدودیت اینترنت و بایدها و نبایدهای طبقاتی شدن اینترنت برخی از عناوین مهمترین اخبار حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در هفته جاری بود.
اینترنت ماهواره‌ای بیشتر در مواردی به‌کار می‌رود که دسترسی معمولی به اینترنت (کابلی، فیبرنوری، دایال-آپ و بی‌سیم) امکان‌پذیر نیست یا از کیفیت پایینی برخوردار است. ماهواره میتواند کمک شایانی در کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنال‌رسانی به مناطق محروم و دورافتاده داشته باشد. در این راستا شرکت فضایی اسپیس‌ایکس پروژه اینترنت ماهواره‌ای "استارلینک" را در سال ۲۰۱۵ با هدف فراهم کردن پوشش گسترده اینترنت آغاز کرد.
در همین رابطه به تازگی مدیرعامل شرکت اسپیس ایکس اعلام کرد این شرکت اکنون نزدیک به ۱۰۰ استارلینک فعال در ایران دارد. ایلان ماسک این خبر را سه ماه بعد از توییتی که گفته بود سرویس اینترنت ماهواره‌ای استارلینک را در ایران فعال خواهد کرد، اعلام کرده است.
پس از این اظهارات، عیسی زارع پور -وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- درباره امکان فعالیت اپراتور استارلینک در ایران اظهار کرد که از فعال شدن اپراتورهایی که اینترنت ماهواره‌ای ارائه می‌دهند استقبال می‌کنند و همین حالا هم دو سه اپراتور هستند که اینترنت ماهواره‌ای در نقاط دورافتاده روستایی ارائه می‌کنند، اما طبق قواعد بین‌المللی هر اپراتور اینترنت ماهواره ای که بخواهد در قلمروی یک کشور سرویس ارائه کند، باید قواعد سرزمینی آن کشور را رعایت کند.
طبق گفته وی، این قواعد را به همه این اپراتورها از جمله استارلینک ابلاغ کرده‌اند و اگر این قواعد را بپذیرند، از فعالیت آنها استقبال می کنند؛ ۳۰۰۰ روستا وجود دارد که هنوز به اینترنت متصل نیستند که با این اقدام می‌توان آنها را به اینترنت متصل کرد.
متضرر اصلی محدودیت اینترنت کیست؟
بیش از سه ماه از اعمال محدودیت برای دو پلت‌فرم خارجی می‌گذرد؛ در این مدت، بارها به مشکلات و ضررهای ناشی از محدودیت دسترسی به اینترنت برای کسب و کارهای مجازی اشاره شده و اخیرا اپراتورهای تلفن همراه و اینترنت هم اعلام کردند در این مدت خسارت دیده‌اند و حتی طبق برخی برآوردها خطر ورشکستگی برخی از آنها را تهدید می‌کند.
اما طی روزهای گذشته نامه‌هایی با سربرگ و امضای مدیران برخی اپراتورهای تلفن همراه که از کاهش درآمدشان در مدت زمان اعمال محدودیت اینترنت حکایت داشت، در فضای منتشر شد. در هر کدام از این نامه‌ها مدیرعامل شرکت‌ها اعلام کرده‌اند به واسطه شرایط ایجاد شده در چند ماه اخیر با کاهش درآمد رو به رو شده‌اند.
پیگیری ایسنا از رگولاتوری به این نتیجه رسید که این سازمان اعلام کرد نامه درخواست اپراتورها درباره جبران خسارت ناشی از اعمال محدودیت برروی ترافیک ورودی بین‌الملل را دریافت کرده و موضوعات طرح شده در حال بررسی است. طبق اعلام سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، برای بررسی دقیق‌تر موضوع در تعامل با اپراتورها، اطلاعاتی شامل آمار تعداد مشترکین، میزان ترافیک و درآمد داده به تفکیک ترافیک داخلی و بین‌الملل از آنها درخواست شده است.
اگرچه وزیر ارتباطات با تایید کاهش ترافیک بین‌الملل اپراتورها به خاطر محدود شدن اینستاگرام و واتساپ گفت که درآمد اپراتورها فقط از ترافیک بین‌الملل نیست و آنها صوت دارند، خدمات ارزش افزوده دارند و همچنین ترافیک داخل. مجموع ترافیک داخل و خارج کشور در این ایام نسبت به قبل بیشتر هم شده و تولید و مصرف ترافیک در داخل کشور افزایش پیدا کرده و این هم برای اپراتور درآمد است. درست است که تعرفه‌اش کمتر است و نیم‌بهاست ولی برای اپراتور درآمد دارد.
ماجرای اتهام اپلیکیشن محبوب خارجی
تیک‌تاک، یک رسانه اجتماعی چینی است که از طریق سیستم‌عامل‌های آی‌آواس و اندروید قابل دسترس است. تیک‌تاک در آغاز با عنوان دوئین در سپتامبر ۲۰۱۶ در چین عرضه شد و عرضه آن برای خارج از چین، با عنوان تیک‌تاک و در سال ۲۰۱۷ صورت گرفت. تیک‌تاک به کاربران اجازه می‌دهد که موزیک‌ویدئوهای بسیار کوتاه ۳ تا ۶۰ ثانیه‌ای بسازند.
این اپلیکیسن اشتراک گذاری ویدیو که متعلق به شرکت بایت دنس چین است، محبوبیت فزاینده ای در سراسر جهان به خصوص در میان نوجوانان پیدا کرده اما در پی وقایع متعدد با انتقادات رو به رشدی در خصوص سیاست های حریم خصوصی و امنیت مواجه شده است.
در مجموع، ۱۹ ایالت از ۵۰ ایالت آمریکا، تاکنون دسترسی به تیک تاک از رایانه‌ها و تلفن‌های همراه متعلق به دولت را به صورت جزئی یا کامل ممنوع کرده‌اند؛ اکثر ممنوعیت‌ها علیه تیک تاک، طی هفته های گذشته اعلام شده است.
بایدها و نبایدهای طبقاتی شدن اینترنت
طی روزهای گذشته اطلاعیه ای از سوی اتحادیه فناوران رایانه تهران منتشر شد که در آن گفته شده طی نامه‌نگاری و مذاکرات متعدد این اتحادیه با متولیان حوزه اینترنت کشور، پس از گذشت بیش از دو ماه از به وجود آمدن اختلال در عملکرد پلتفرم‌ها و کاهش سرعت به واسطه استفاده از فیلترشکن‌ها، مراجع ذی‌صلاح، دارندگان پروانه کسب این اتحادیه را به عنوان کارآمدترین و مشروع‌ترین فعالان حوزه فناوری به رسمیت شناخته و امکان رفع فیلتر پلتفرم‌ها را برای ایشان محقق کرده اند و به شرط قبول مسئولیت توسط صاحب پروانه هیچ محدودیتی در تعداد آی‌پی‌های اعلام شده توسط ایشان وجود ندارد.
در همین رابطه، رضا قربانی-رئیس کمیسیون فین تک سازمان نظام صنفی استان تهران- درباره این موضوع اظهار کرد: ما در سازمان نظام صنفی استان تهران و به صورت کلی سازمان نظام صنفی کشور اساسا رویکردمان این نیست که برویم و چنین چیزی را تثبیت کنیم، وقتی اینترنت و دسترسی به ابزارهای پرکاربرد اینترنت قطع باشد اما برای یک عده خاص این دسترسی و به عبارتی اینترنت طبقاتی ایجاد شود، درست نیست. آیا زمانی که دسترسی به پیام رسان خارجی در کل کشور قطع باشد، فایده ای دارد که عده محدودی به آن دسترسی داشته باشند؟
طبق گفته وی این ابزارها ابزارهای شبکه اند یعنی همه مردم باید به آنها دسترسی داشته باشند. بنابراین ما خواسته روشنی در این مدت در سازمان نظام صنفی رایانه ای داشتیم و آن دسترسی آزاد به اینترنت است.
تکذیب قطع سراسری اینترنت در روزهای برگزاری کنکور
روز چهارشنبه انتشار خبری به نقل از معاون امور آزمون های سازمان سنجش که از قطع سراسری اینترنت در روزهای برگزاری کنکور آنهم به دلیل جلوگیری از تقلب در کنکور خبر میداد منتشر شد و حواشی را ایجاد کرد که مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پیرو موضوع مطرح شده اعلام کرد پرواضح است که سرویس اینترنت از ضروریات زندگی روزمره مردم است و وزارت ارتباطات مأموریت برقراری ارتباط پایدار و باکیفیت را برعهده دارد و همواره می‌کوشد که از حقوق مردم در دسترسی به ارتباطات سریع، امن و ارزان حمایت و حفاظت کند؛ بنابراین جز در موارد خاصی که آنهم توسط مراجع قانونی، تصمیم‌گیری میشود، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به‌هیچ‌عنوان حفظ پایداری و کیفیت ارتباط مردم را قربانی خواسته‌های غیرمنطقی نمی‌کند؛ ضمن اینکه نشر چنین اظهارات غیرمسئولانه و خارج از چارچوب اختیارات و مأموریت‌های سازمان‌های مختلف باعث ضربه به امنیت روحی و روانی مردم و کاربران میشود.